ΜΗΝΥΜΑ

ΓΙΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ, ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2013

Κυριακή του Ασώτου
Το Ευαγγέλιο της Κυριακής,
η απόδοσή του  στην νεοελληνική 
 Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο
Κεφ. 15, χωρία 11 έως 32

῾Ο ἄσωτος υἱὸς

11 Εἶπεν ὁ Κύριος  τὴν παραβολὴν ταύτην· · ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. 12 καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. 13 καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. 14 δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι. 15 καὶ πορευθεὶς ἐκολλήθη ἑνὶ τῶν πολιτῶν τῆς χώρας ἐκείνης, καὶ ἔπεμψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ἀγροὺς αὐτοῦ βόσκειν χοίρους. 16 καὶ ἐπεθύμει γεμίσαι τὴν κοιλίαν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν κερατίων ὧν ἤσθιον οἱ χοῖροι, καὶ οὐδεὶς ἐδίδου αὐτῷ. 17 εἰς ἑαυτὸν δὲ ἐλθὼν εἶπε· πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι! 18 ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. 19 οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου. 20 καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ. ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν.

Αποδοχή αμαρτωλότητος, Μετάνοια, Προσευχή, Ομολογία, Άφεσις. Ομιλία π. Στέφανου Αναγνωστόπουλου στην Κυριακή του Ασώτου

Κυριακή τού Ασώτου 2009
Ως γνωστόν το Κίεβο είναι μια από τις ιερότερες πόλεις της Νότιας Ρωσίας, της σημερινής ανεξάρτητης Ουκρανίας. Εκεί ο Ορθόδοξος μοναχισμός έδειξε όλο το μεγαλείο του, μέσα στη δόξα που χάρισε ο Θεός σε αγιασμένους μοναχούς ειδικότερα βέβαια της Λαύρας του Κιέβου. Εκεί δεκάδες ενάρετοι μοναχοί που έφτασαν σε μεγάλα ύψη αρετής, τα σώματά των ετιμήθησαν με αφθαρσία μετά την οσιακή κοίμησή τους.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ 2012«ΟΤΙ ΟΥΤΟΣ Ο ΥΙΟΣ ΜΟΥ ΝΕΚΡΟΣ ΗΝ ΚΑΙ ΑΝΕΖΗΣΕ ΚΑΙ ΑΠΟΛΩΛΟΣΗΝ ΚΑΙ ΕΥΡΕΘΗ»
Αγαπητοί μου αδελφοί,Ωραία και άκρως συγκινητική η σημερινή ευαγγελική περικοπή τουΑσώτου υιού. Με την συγκινητική αυτή παραβολή ο Μονογενής Υιόςκαι Λόγος του Θεού έρχεται να μας διδάξει ότι τα πάθη φέρνουν τονάνθρωπο μακριά από την θερμουργό αγκαλιά του Θεού Πατέρα.Ο Θεός Πατέρας έπλασε τον άνθρωπο κατ΄ εικόνα αυτού καιομοίωση και τον έθεσε κυρίαρχο του Παραδείσου της τρυφής·δυστυχώς όμως ο άνθρωπος, «φθόνω διαβόλου απατηθείς τηςβρώσεως μετέσχε, των εντολών σου παραβάτης γεγονώς», βρέθηκεμακριά από την αγάπη και την Πατρική στοργή.
Κυριακη Του Ασωτου 

Βιογραφία
Η δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην πολύ διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32). Η παραβολή ομιλεί για ένα πλούσιο νέο ο όποιος άσωτα κατασπατάλησε την περιουσία του σε χώρα μακρινή και στο τέλος κατάντησε να βόσκει χοίρους. Τότε μετανόησε και επέστρεψε στον πατέρα του, που τον δέχθηκε με άπειρη αγάπη και στοργή.
 
Η ευσπλαχνία του Θεού: η μεγάλη απαντοχή μας
Κυριακή του Ασώτου σήμερα, αγαπητοί Στην Εκκλησία μας διαβάζεται η γνωστή και συγκινητική περικοπή της παραβολής του Ασώτου υιού, και μας δείχνει το μέγεθος της αγάπης του Θεού και της ευσπλαχνίας Του. Εμείς, στον επίγειο Παράδεισο, αφήσαμε τον Κύριο, αρνηθήκαμε την αγάπη Του, Του στρέψαμε τα νώτα. Εκείνος, όμως, δεν μας αρνήθηκε ποτέ, ούτε έγινε εχθρός μας, ενώ εμείς γίναμε, παραβαίνοντας το θέλημα Του, και αφήνοντας την αγάπη και την καλοσύνη Του. Μας πήρε από κοντά κι έδειξε έμπρακτα την ευσπλαχνία Του.
Κυριακή του Ασώτου
Η δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην επίσης καταπληκτική και διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32). Οι Πατέρες όρισαν να είναι αφιερωμένη η Κυριακή αυτή στην συγκεκριμένη παραβολή του Κυρίου, για να τονισθεί στους πιστούς η απύθμενη αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και το πλούσιο έλεος της συγχώρεσης, που δίνει στους μετανοούντες ανθρώπους.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΣΩΤΟΥ


Την τρίτη Κυριακή της προετοιμασίας μας για τη Μεγάλη Σαρακοστή διαβάζουμε την παραβολή του Ασώτου Υιού (Λουκ. 1 5, 11 ‐32). Η παραβολή τούτη μαζί με τους ύμνους της ημέρας αυτής μας παρουσιάζουν τη μετάνοια σαν επιστροφή του ανθρώπου από την εξορία. Ο άσωτος γιος, λέει το Ευαγγέλιο, πήγε σε μια μακρινή χώρα και κει σπατάλησε ότι είχε και δεν είχε. Μια μακρινή χώρα! Είναι ο μοναδικός ορισμός της ανθρώπινης κατάστασης που θα πρέπει να αποδεχτούμε και να τον οικειοποιηθούμε καθώς αρχίζουμε την προσέγγιση μας στο Θεό. Ένας άνθρωπος που ποτέ δεν είχε αυτή την εμπειρία, έστω και για λίγο, που ποτέ δεν αισθάνθηκε ότι είναι εξόριστος από το Θεό και από την αληθινή ζωή, αυτός ποτέ δε θα καταλάβει τι ακριβώς είναι ο Χριστιανισμός. Και αυτός που νιώθει «σαν στο σπίτι του» σʹ αυτόν τον κόσμο και στη ζωή του κόσμου τούτου, που έμεινε άτρωτος από τη νοσταλγία για μια άλλη πραγματικότητα, αυτός δε θα καταλάβει τι είναι μετάνοια.

Κυριακή του Ασώτου

Απόστολος Κυριακής: Α’ Κορ. ς’ 12-20
Ἀδελφοί, πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐ πάντα συμφέρει· πάντα μοι ἔξεστιν, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγὼ ἐξουσιασθήσομαι ὑπό τινος. 13 τὰ βρώματα τῇ κοιλίᾳ καὶ ἡ κοιλία τοῖς βρώμασιν· ὁ δὲ Θεὸς καὶ ταύτην καὶ ταῦτα καταργήσει. τὸ δὲ σῶμα οὐ τῇ πορνείᾳ, ἀλλὰ τῷ Κυρίῳ, καὶ ὁ Κύριος τῷ σώματι· 14 ὁ δὲ Θεὸς καὶ τὸν Κύριον ἤγειρε καὶ ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διὰ τῆς δυνάμεως αὐτοῦ. 15 οὐκ οἴδατε ὅτι τὰ σώματα ὑμῶν μέλη Χριστοῦ ἐστιν; ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; μὴ γένοιτο.

Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2013

Κήρυγμα στην Κυριακή του Ασώτου

Εισαγωγικά
Η παραβολή του ασώτου, που ακούσαμε σήμερα από το ευαγγελικό Ανάγνωσμα, θεωρείται, ως γνωστόν, από τα ωραιότερα κείμενα της παγκόσμιας φιλολογίας.
Μας θυμίζει παράλληλα την κλασική διήγηση της περιπέτειας του Οδυσσέα από την ελληνική μυθολογία που απομακρύνεται από την Ιθάκη του για να ανδρωθεί και να γίνει σοφότερος από πριν. Πρόκειται για την αιώνια περιπέτεια του ανθρώπου, μέσα στο χρόνο και την ιστορία, να εγκαταλείπει πάντα, τη βεβαιότητα και την ασφάλεια, και να αναζητάει το ανέφικτο και το όνειρο, και στο τέλος σοφότερος απ’ αυτή την περιπέτεια της ζωής του να επιστρέφει στην πατρώα οικία και στις βασιλικές του ρίζες, όπου τελικά και αναπαύεται.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ


Συγκινητική καί υπέροχη ή σημερινή Παραβολή. Σ' όλη τήν βιβλιοθήκη τής ανθρώπινης φιλολογίας καί σέ όλα τά αποφθέγματα τής ανθρώπινης σοφίας, δέν μπορεί νά βρεθεί τέτοιος θησαυρός σοφίας, ευσπλαχνίας, αγάπης, τρυφερότητας, όπως όλα αυτά τά υψηλά ανθρώπινα συναισθήματα έχουν άποθησαυρισθεί στίς λίγες γραμμές τής παραβολής τού Ασώτου. Όρθώς λέχθηκε ότι εάν ό Χριστός καμμία άλλη διδασκαλία δέν έφερνε στόν κόσμο, παρά μόνο τήν παραβολή του Άσωτου, καί μόνο μέ αυτή θά επετύγχανε νά πιστοποιήσει ότι, ό Θεός είναι απείρου αγάπης καί ευσπλαχνίας.

Κυριακή του Ασώτου

Από την περασμένη Κυριακή έχουμε εισέλθει στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου, και η αγία μας Εκκλησία τις τρεις Κυριακές που προηγούνται της Μεγάλης Τεσσαρακοστής μας προετοιμάζει προβάλλοντας τις τρεις μεγάλες αρετές που συνιστούν την πνευματική μας ζωή. Την περασμένη Κυριακή, μέσα από την παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, είδαμε τη σημασία της ταπεινώσεως. Σήμερα, με την παραβολή του Ασώτου υιού, τονίζεται η σημασία της μετανοίας, ενώ την ερχόμενη Κυριακή θα μας υπομνήσει το μεγαλείο της αγάπης και της φιλανθρωπίας.
Η Κυριακή του Ασώτου
Τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου αναγιγνώσκεται στη Θ. Λειτουργία  η παραβολή του  ασώτου υιού (Λουκ. 15, 11-33).
Η παραβολή του «άσωτου Υιού» ομιλεί για ένα πλούσιο νέο, ο όποιος άσωτα κατασπατάλησε την περιουσία του σε χώρα μακρινή και στο τέλος κατάντησε να βόσκει χοίρους. Τότε μετανόησε και επέστρεψε στον πατέρα του, που τον δέχθηκε με άπειρη αγάπη και στοργή.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ (ΛΟΥΚ. 5, 11-32) 20η Φεβρουαρίου 2011
     Δεν υπάρχει πιο σύγχρονο κείμενο από την παραβολή του Ασώτου. Ειπώθηκε πριν από 2000 χρόνια και όμως μιλάει με τον πιο σύγχρονο τρόπο. Πάντα σύγχρονη, πάντα επίκαιρη. Γιατί πάντα ισχύει η τριλογία πτώση- μετάνοια – λύτρωση, ή: αμαρτία – δάκρυα – χαρά.
Κυριακή του Ασώτου
Η δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου είναι αφιερωμένη στην επίσης καταπληκτική και διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32). Οι Πατέρες όρισαν να είναι αφιερωμένη η Κυριακή αυτή στην συγκεκριμένη παραβολή του Κυρίου, για να τονισθεί στους πιστούς η απύθμενη αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και το πλούσιο έλεος της συγχώρεσης, που δίνει στους μετανοούντες ανθρώπους.

Κυριακή του ασώτου υιού-Η μεγάλη αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο


Ἡ μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο
Ἰωὴλ Φραγκάκος (Μητροπολίτης Ἐδέσσης, Πέλλης καί Ἀλμωπίας)
‹‹Ὠργίσθη δὲ καὶ οὐκ ἤθελεν εἰσελθεῖν››
Ἡ παραβολὴ τοῦ ἀσώτου, ποὺ διαβάζεται σήμερα στὶς Ἐκκλησίες, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τοὺς ἑρμηνευτὲς ὡς ἕνα μαργαριτάρι ἀνάμεσα στὶς παραβολὲς ἢ ὡς Εὐαγγέλιο ἀνάμεσα στὸ Εὐαγγέλιο. Μερικοὶ τὴν ὀνομάζουν παραβολὴ τοῦ πρεσβύτερου (μεγαλύτερου) υἱοῦ. Πράγματι, χαρακτηριστικὴ εἶναι ἡ στάση τοῦ πρεσβύτερου υἱοῦ, ὅταν ἦλθε στὸ σπίτι καὶ πληροφορήθηκε τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ νεότερου ἀδελφοῦ του.Δὲν ἤθελε νὰ μπεῖ καὶ κατηγοροῦσε τὸν πατέρα του ὅτι τάχα τὸν ἀδικεῖ. Ἡ κατηγορία ἑστιαζόταν στὸ ὅτι αὐτὸς δούλευε νύχτα καὶ ἡμέρα καὶ δὲν ἀμειβόταν ἐπαρκῶς, σὲ ἀντίθεση μὲ τὸν ἄσωτο υἱὸ ποὺ ἔφαγε τὸ βίο του μετὰ πορνῶν, καὶ στὸ τέλος, ὅταν γύρισε, ἔτυχε καὶ καλῆς ὑποδοχῆς. Ἂς δοῦμε τὸν πρεσβύτερο υἱὸ τῆς παραβολῆς.

Κυριακή του Ασώτου

«καί εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τό ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καί διεῖλεν αὐτοῖς τόν βίον.» (Λουκ. ιε΄ 12)

Ἡ παραβολή τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, ἀγαπητοί ἀδελφοί, τήν ὁποία ἀκοῦμε σήμερα στίς ἐκκλησίες, μεταξύ ἄλλων φέρνει ἐνώπιόν μας μιά ὁλοζώντανη εἰκόνα τῆς σύγχρονης οἰκογένειας.  Οἱ πιό πολλές οἰκογένειες, ζώντας μέσα στήν ἀγωνία καί τό ἄγχος, τά ὁποῖα διέπουν τό σύγχρονο τρόπο ζωῆς, περιορίζονται ἴσως στό νά φέρουν στόν κόσμο δύο παιδιά.  Στή συνέχεια ὅλη τους ἡ ἰκμάδα καταδαπανᾶται καί ἀναλίσκεται στό νά τά μεγαλώσουν καί νά τά φροντίσουν ἔτσι, ὥστε νά μήν τούς λείψει τίποτε.  Νά μή στερηθοῦν κάτι στό φαγητό, τό ντύσιμο καί τίς σπουδές τους.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ' ΛΟΥΚΑ (Λουκά κεφ. ιέ' στίχοι 11-32)
19. - Η παραβολή του ασώτου υιού.
Α' ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η Εκκλησία μας διαβάζει την παραβολή του ασώτου γιου τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου. Η σημερινή παραβολή θέλει να μας διδάξει την άπειρη αγάπη, που έχει ο Θεός για κάθε άνθρωπο και μάλιστα για τον αμαρτωλό. Όταν ο άνθρωπος δεχτεί μέσα του την αγάπη του Θεού, τότε ο δρόμος της αληθινής μετάνοιας είναι εύκολος. Ο Ουράνιος Πατέρας μας περιμένει με ανοιχτή την αγκαλιά να γυρίσουμε στην αγάπη του πατρικού μας σπιτιού, δηλαδή στον Παράδεισο, όπου ο άνθρωπος ζει αιώνια μαζί με το Θεό.

Κυριακή Ασώτου 20/02/2011,Ευαγ. Ανάγνωσμα: Λουκ.15, 11 – 32

Θεοδώρου Χ’’ Ζαχαρία, θεολόγου
Πρωτότυπο κείμενο
Είπε δε· Άνθρωπος τις είχε δύο υιούς. και είπεν ο νεώτερος αυτών τω πατρί· πάτερ, δος μοι το επιβάλλον μέρος της ουσίας. και διείλεν αυτοίς τον βίον. και μετ’ ου πολλάς ημέρας συναγαγών άπαντα ο νεώτερος υιός απεδήμησεν εις χώραν μακράν, και εκεί διεσκόρπισεν την ουσίαν αυτού ζων ασώτως. Δαπανήσαντος δε αυτού πάντα εγένετο λιμός ισχυρά κατά την χώραν εκείνην, και αυτός ήρξατο υστερείθαι.
Κυριακή του Άσωτου: Οδός Μετανοίας  

του π. Γεωργίου Αλεντά «Ο Θεός είναι πολύ κοντά μας, αλλά και πολύ ψηλά. Για να "κάμψει" κανείς τον Θεό ώστε να κατεβεί να μείνει μαζί του, πρέπει να ταπεινωθεί και να μετανοήσει. Τότε ο πολυεύσπλαχνος Θεός, βλέπει την ταπείνωση του, τον υψώνει ως τους ουρανούς και τον αγαπάει πολύ. "Χαρά έσται εν τω ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι", λέει το Ευαγγέλιο.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ (ΛΟΥΚΑ ΙΕ΄ 11-32)
 Αρχιμ. Ιωήλ Κωνστάνταρος
Ιεροκήρυξ της Ι. Μητρ. Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης

   Μόνο εάν διαθέτει κανείς πέτρινη καρδιά δεν συγκινείται από την ευαγγελική περικοπή του Ασώτου υιού. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς, με την απαράμιλλη θεόπνευστη γραφίδα του, μέσα στο ιερό κείμενο συμπυκνώνει και περιγράφει όλο το Ευαγγελικό μήνυμα.
ΚΥΡΙΑΚΗ  ΤΟΥ  ΑΣΩΤΟΥ
(Λκ. ιε΄ 11-32)
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἀπό τήν περασμένη Κυριακή βρισκόμαστε ἤδη στόν ἑορταστικό κύκλο τοῦ Πάσχα. Σήμερα, δεύτερη Κυριακή τοῦ Τριωδίου, διαβάζεται στή θεία Λειτουργία ἡ παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ. Οἱ Κυριακές αὐτές τοῦ Τριωδίου, καί οἱ τέσσερις, πρίν ἀπό τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή καί οἱ πέντε τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶναι σάν βαθμίδες μιᾶς πνευματικῆς κλίμακας, πού μᾶς ἀνεβάζει πρός τή μεγάλη ἑορτή. Ἀφοῦ τήν Κυριακή τοῦ τελώνη καί τοῦ φαρισαίου πήραμε γιά ἐφόδιο στήν πνευματική μας πορεία γιά τό ἅγιο Πάσχα τήν ταπεινοφροσύνη, σήμερα, Κυριακή τοῦ ἀσώτου, συμπληρώνουμε τίς ὁδοιπορικές ἀποσκευές μας μέ τή μετάνοια. Χωρίς ταπεινοφροσύνη δέν μετανοοῦμε καί χωρίς μετάνοια δέν σωζόμαστε. Τά δύο πρῶτα σκαλοπάτια στήν κλίμακα τῆς πνευματικῆς προκοπῆς εἶναι ἡ ταπεινοφροσύνη καί ἡ μετάνοια.

Κυριακή του Ασώτου – Η παραβολή του ασώτου υιού

Ευαγγέλιο Κυριακής: Λουκ. ιε’ 11-32
11 Εἶπε δέ· ἄνθρωπός τις εἶχε δύο υἱούς. 12 καὶ εἶπεν ὁ νεώτερος αὐτῶν τῷ πατρί· πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας. καὶ διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον. 13 καὶ μετ᾿ οὐ πολλὰς ἡμέρας συναγαγὼν ἅπαντα ὁ νεώτερος υἱὸς ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως. 14 δαπανήσαντος δὲ αὐτοῦ πάντα ἐγένετο λιμὸς ἰσχυρὸς κατὰ τὴν χώραν ἐκείνην, καὶ αὐτὸς ἤρξατο ὑστερεῖσθαι.

Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013

Η επικίνδυνη αυτάρκεια του Ιωάννη Καραβιδόπουλου,

Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή: «Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος κι ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε επιδεικτικά κι έκανε την εξής προσευχή σχετικά με τον εαυτό του: “Θεέ μου, σ' ευχαριστώ που εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους ανθρώπους άρπαγας, άδικος, μοιχός, ή και σαν αυτόν εδώ τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα και δίνω στο ναό το δέκατο απ' όλα τα εισοδήματά μου”. Ο τελώνης, αντίθετα, στεκόταν πολύ πίσω και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: “Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό”. Σας βεβαιώνω πως αυτός έφυγε για το σπίτι του αθώος και συμφιλιωμένος με το Θεό, ενώ ο άλλος όχι· γιατί όποιος υψώνει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, κι όποιος τον ταπεινώνει θα υψωθεί» (Λουκ. 18, 10-14).

Ο Φαρισαίος και ο Τελώνης σκέψεις στο Ευαγγέλιο της Κυριακής... Του πρωτ. Χρήστου Αιγίδη

Μας αξιώνει ο Θεός και φέτος να εισέλθουμε στο Τριώδιο, στην πιο όμορφη και κατανυκτική περίοδο της Εκκλησιαστικής ζωής. Ένα ταξίδι ξεκινά, μια πορεία έντονης πνευματικής διεργασίας, μια πορεία που ενώνει τη γη με τον ουρανό, τον μικρό άνθρωπο με την αιωνιότητα. Τι κρίμα που νομίζουμε ( ή εννοούμε, ή βιώνουμε ) το Τριώδιο σαν να είναι μασκαρέματα, φαγοπότια, και ευκαιρία για κοσμικές συναναστροφές…
Τριώδιον Κατανυκτικόν

Ἀρχιμανδρίτου π. Μάρκου Κ. Μανώλη
Ἀρχίζει τὸ Τριῴδιον. Ἡ περίοδος τῆς κατανύξεως καὶ τῆς καθάρσεως. Ἡ ἀνακαίνισις τῆς ψυχῆς. Ἡ
ἔμπρακτος μετάνοια. Ὁ φωτισμὸς τῆς διανοίας καὶ τῆς καρδίας. Ἡ ἀπόρριψις τῶν ἔργων τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου. Ἡ Ἀνάστασις.

Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΣΤ΄  ΛΟΥΚΑ- ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ -
Λκ. ιη΄, 10-14
 Ἀρχὴ τοῦ Τριωδίου σήμερα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, καὶ ἡ  Ἐκκλησία μας, μέσα ἀπὸ τὴν Εὐαγγελικὴ περικοπή, ποὺ εἶναι ἡ παραβολὴ τοῦ Τελώνη καὶ τοῦ Φαρισαίου, μᾶς διδάσκει τὸ πραγματικὸ περιεχόμενο αὐτῆς τῆς εὐλογημένης περιόδου. Μᾶς διδάσκει τὴν πραγματικὴ προσευχὴ, ποὺ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ταπείνωσης, τῆς ἐσωτερικῆς ἐκείνης συντριβῆς ποὺ ὁδηγεῖ στὴ συναίσθηση τῆς μηδαμινότητάς μας καὶ μᾶς ἐπισημαίνει τοὺς κινδύνους τῆς λανθασμένης ἀντίληψης καὶ νοοτροπίας ποὺ ἔχουμε γιὰ τὴν προσευχὴ καὶ γενικώτερα γιὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴ λατρευτική της ἀγωγή. Καὶ εἶναι πραγματικὰ εὐλογία ποὺ ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου ἔρχεται σὲ μιὰ δύσκολη γιὰ ὅλους μας χρονικὰ στιγμή, ἀφοῦ ἔχουμε τὴ βεβαιότητα τοῦ Κυρίου μας, ὅτι «τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰμὶ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ».

Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου- Οι αναβαθμοί του Τριωδίου

Οι αναβαθμοί του Τριωδίου


Με τη σημερινή Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, ανοίγει τις πύλες της, αγαπητοί μου, η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου. Πρόκειται για μία πνευματική πορεία, που διέπει την ζωή της Εκκλησίας μας, μέχρι και το Σάββατο του Λαζάρου και μάς καλεί σε συνεχή εσωτερική ανάβαση, πάνω στα ίχνη της Ορθόδοξης πνευματικότητας, όπως αυτά θαυμαστά αποκαλύπτονται στις Ευαγγελικές περικοπές της περιόδου. Σήμερα θα σταθούμε στους πνευματικούς αναβαθμούς, που καλούμαστε να ανεβούμε τις τέσσερις πρώτες Κυριακές του Τριωδίου, πριν εισέλθουμε στην μοναδική περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΑ ΤΟ ΤΡΙΩΔΙΟ Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου «Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας ζωοδότα»

Η ομιλία εκφωνήθηκε το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2012 εις τον Εσπερινό.
Αρχή του τριωδίου αγαπητοί μου αδελφοί, Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου αύριο, είναι η μέρα που σηματοδοτεί την έναρξη μίας ιδιαίτερης περιόδου για την Εκκλησία μας. Είναι η περίοδος που συνδέεται, με πολλά ήθη και έθιμα της εκκλησιαστικής και λαϊκής μας παράδοσης. Φυσικά εμείς θα προσεγγίσουμε με συντομία, Χριστοκεντρικά το θέμα, διότι το Τριώδιο τι είναι σε τελική ανάλυση; είναι ένα μέσο του οποίου τα γραφόμενα, μας οδηγούν σε ένα ασφαλές πνευματικό ταξίδι, με προορισμό το Άγιο Πάσχα, την Εορτή τον Εορτών, η οποία Πανήγυρις εστί πανηγύρεων .

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

Στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας, αγαπητοί μου φίλοι, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός απευθύνει μια παραβολή σε κάποιους που ήσαν σίγουροι για την ευσέβειά τους και περιφρονούσαν τους άλλους. Αυτή η παραβολή είναι η γνωστή σε όλους μας, του Τελώνου και του Φαρισαίου. Δύο άνθρωποι ανέβηκαν στο ναό για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε σε σημείο του ναού, που να φαίνεται από όλους. Εκεί άρχισε να προσεύχεται και να κατηγορεί όλους τους ανθρώπους, που είχαν αμαρτήσει και φυσικά τον τελώνη. Απαριθμούσε τα καλά που είχε κάνει και βρισκόταν σε μια κατάσταση αυτοδικαιώσεως. « Ο Θεός, ευχαριστώ σοι ότι ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί ή και ως ούτος ο τελώνης· νηστεύω δις του σαββάτου, αποδεκατώ πάντα όσα κτώμαι » ( ΛΟΥΚΑ 18, 11 – 12 ).
Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το ιερόν προσεύξασθαι, ο εις Φαρισαίος και ο έτερος τελώνης»
α. Ένας θεωρούμενος άγιος και ένας θεωρούμενος αμαρτωλός βρίσκονται στον ίδιο χώρο του ναού, για να προσευχηθούν. Ο ένας, ο Φαρισαίος, γεμάτος αρετές που επιβεβαιώνονταν στην πράξη, καταδικάζεται: η προσευχή του απορρίπτεται. Ο άλλος, ο Τελώνης, γεμάτος από αμαρτίες και αδικίες, δικαιώνεται: η προσευχή του γίνεται αποδεκτή από τον Θεό. Στην αρχή του Τριωδίου, της ευλογημένης περιόδου που εκβάλλει στον Σταυρό και την Ανάσταση του Κυρίου, η Εκκλησία μας προβάλλει το ανατρεπτικό αυτό σκηνικό. Για να μας θυμίσει ότι ένας είναι ο δρόμος της περπατησιάς μας σ’ αυτόν τον κόσμο: ο δρόμος της τελωνικής κραυγής: «ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Τι τελικά συμβαίνει;

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

περίοδος τοῦ Τριωδίου ἀρχίζει μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ Τελώνη καὶ τοῦ Φαρισαίου. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς προβάλλει τὸν Τελώνη ὡς παράδειγμα ἀνθρώπου, πού ἔχει συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς του. Δέστε τον. Πηγαίνει στὸ Ναὸ νὰ προσευχηθεῖ. Ἀλλὰ «ὁ Τελώνης μακρόθεν ἔστώς οὐκ ἤθελε οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανόν ἐπᾶραι». Πηγαίνει σὲ μιὰ ἄκρη τοῦ Ναοῦ. Δὲν πλησιάζει τὸ ἱερό. Καὶ πῶς στέκει; Σκύβει. Δὲν ἔχει τὸ θάρρος νὰ σηκώσει τὰ μάτια του νὰ δεῖ τὸν οὐρανό. Καὶ μόνο αὐτό; Κτυπᾶ τὸ στῆθος του. Καὶ ἀφήνει μιὰ μικρὴ φράση, ὄχι μιὰ φορά, ἀλλὰ πολλὲς φορές, νὰ βγεῖ ἀπὸ τὰ χείλη. Τὴ λέει καὶ τὴν ἐπαναλαμβάνει. Τὴν ἀκοῦνε ὅλοι: «Ὁ Θεὸς ἱλάσθητι μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Συναισθάνεται βαθύτατα ὅτι εἶναι ἁμαρτωλός. Καὶ τὸ ὁμολογεῖ. Τὸ κραυγάζει πρὸς τὸν Κύριο ἐκ βάθους ψυχῆς.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ, Λουκ.18,10-14

ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ : ΤΟ ΣΤΑΘΕΡΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

Η Εκκλησία μας με την σημερινή ευαγγελική διήγηση της παραβολής του τελώνου και του φαρισαίου, μάς προσκαλεί σε μια συστράτευση και πορεία με σκοπό την ανακάλυψη της αληθινής ζωής.

ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

«Φαρισαίου φύγωμεν ὑψηγορίαν, καί Τελώνου μάθωμεν τό ταπεινόν ἐν στεναγμοῖς, πρός τόν Σωτῆρα κραυγάζοντες·  Ἵλαθι, μόνε ἡμῖν εὐδιάλλακτε.»                                                                                                                         (Κοντάκιον)

                        Σήμερα, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἡ Ἐκκλησία μᾶς εἰσάγει στήν περίοδο τοῦ Τριῳδίου.  Τό Τριῴδιο ἀποτελεῖ τήν πιό πνευματική περίοδο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους.  Ἄς ἐνθυμούμεθα ὅμως ὅτι συνάμα Τριῴδιο ὀνομάζεται καί τό ἱερό βιβλίο, τό ὁποῖο περιέχει τούς θαυμασίους καί ὑπερόχους ὕμνους τῆς περιόδου αὐτῆς.  Ἡ περίοδος αὐτή ἐγκαινιάζεται ἀπό τό βράδυ τοῦ Σαββάτου τῆς παραμονῆς τῆς Κυριακῆς τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου καί διαρκεῖ μέχρι τοῦ Μεγάλου Σαββάτου.  Στήν πραγματικότητα τό Τριώδιο τελειώνει τή Μεγάλη Παρασκευή βράδυ, μέ τήν τέλεση τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου τοῦ Μ. Σαββάτου.  Ἀπό τό Μ. Σάββατο τό πρωί  μπαίνουμε στήν ἀναστάσιμη περίοδο.  Τότε τίθεται σέ χρήση τό βιβλίο, τό ὁποῖο λέγεται Πεντηκοστάριο.  Αὐτό καλύπτει ὅλη τήν ἀναστάσιμη περίοδο.
"Φαρισαϊσμός" ο καρκίνος τής Ευσέβειας Η παραβολή τού Τελώνου και του Φαρισαίου
Χρήστος Σπ. Χριστοδούλου

(Διασκευή άρθρου της Φωνής Κυρίου του έτους 1980 με συγγραφέα τον π. Γεώργιο Μεταλληνό)
«Είπεν ο Κυριος την παραβολήν ταύτην∙ Άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το Ιερόν προσεύξασθαι∙ ο εις Φαρισαίος και ο έτερος Τελώνης. Ο Φαρισαίος σταθείς προς εαυτόν ταύτα προσηύχετο∙ Ο Θεός ευχαριστώ σοι, ότι ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, η και ως ούτος ο Τελώνης. Νηστεύω δις του Σαββάτου, αποδεκατώ πάντα όσα κτώμαι. Και ο Τελώνης μακρόθεν εστώς, ουκ ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι, αλλ’ έτυπτε το στήθος αυτού, λέγων∙ Ο θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ. Λέγω υμίν, κατέβη ούτος δεδικαιωμένος εις τον οίκον αυτού, η εκείνος. Ότι πας ο υψών εαυτόν, ταπεινωθήσεται∙ ο δε ταπεινών εαυτόν, υψωθήσεται.» (Λουκ. ιη´ 10-14)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ


Ἀρχιμ. Ἀντωνίου Ρωμαίου
Ἐνῶ ζοῦσε στόν Παράδεισο ὁ ἄνθρωπος, μέ διαβολική συμβουλή μετεστράφη, διεστράφη. Καί ἐνῶ ἦταν ἕνας ἄνθρωπος πού θαύμαζε καί δοξολογοῦσε τόν Θεό καί ὑπήκουε στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καί χαιρότανε τήν ὑποταγή του στόν Θεό, ἔγινε ἕνας ἄνθρωπος ἐγωκεντρικός, ἐγωϊστής. Ἤθελε τά πράγματα νά γίνουν κατά τό δικό του θέλημα, κατά τό συμφέρον του, ὅπως ἐκεῖνος βέβαια τό ἐννοοῦσε, ὄχι πλέον ὅπως τό ἐννοοῦσε ὁ Θεός καί γι᾿ αὐτό ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε. .Ἄκουσε τή συμβουλή τοῦ διαβόλου καί ἐπαναστάτησε κατά τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή θεώρησε ὅτι εἶναι πλέον συμφερότερο σέ αὐτόν νά ἀκούσει τήν ὁδηγία τοῦ διαβόλου παρά τήν ἐντολἠ τοῦ Θεοῦ.

Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2013

Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου


 Έναρξη Τριωδίου – Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου – η Εκκλησία εισέρχεται στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου.
Την ερχόμενη Κυριακή, 5 Φεβρουαρίου 2012, η Εκκλησία εισέρχεται στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου,  που το τέλος της μας δείχνει την Ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ' ΛΟΥΚΑ (Λουκά κεφ. ιη' στίχοι 10-14).
18. - Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου.
A. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Από σήμερα μπαίνει ή Εκκλησία μας στην περίοδο του Τριωδίου. Είναι μια περίοδος προσευχής και μετάνοιας των χριστιανών από σήμερα μέχρι τη γιορτή του Πάσχα. Η Εκκλησία μας διαβάζει σήμερα την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου. Θέλει να μας δείξει πως η αληθινή μετάνοια του ανθρώπου αρχίζει με την αρετή της ταπεινοφροσύνης, που τελικά οδηγεί τον άνθρωπο κοντά στο Θεό. Αντίθετα η υπερηφάνεια απομακρύνει τον άνθρωπο από το Θεό και τον οδηγεί στην αιώνια καταστροφή.
«ΕΙπεν ο Κύριος την παραβολήν ταύτην άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το Ιερόν προσεύξασθαι, ο είς Φαρισαίος και ο έτερος τελώνης. Ο Φαρισαίος σταθείς προς εαυτόν ταύτα προσηύχετο·
ο Θεός, ευχαριστώ σοι ότι ουκ ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί ή και ως ούτος ό τελώνης· νηστεύω δις του σαββάτου, αποδεκατώ πάντα όσα κτώμαι.
Και ο τελώνης μακρόθεν εστώς ουκ ήθελεν ουδέ τους οφθαλμούς εις τον ουρανόν επάραι, αλλ' έτυπτεν εις το στήθος αυτού λέγων ο Θεός, ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ.
Λέγω γαρ υμίν, κατέβη ούτος δεδικαιωμένος εις τον οίκον αυτού ή εκείνος· ότι πάς ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται». 
Είπε ο Κύριος αυτή την παραβολή. Δυο άνθρωποι ανέβηκαν στο Ναό για να προσευχηθούν ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος ήταν τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε και προσευχόταν στον εαυτό του με αυτά τα λόγια:
«Θεέ μου, σ' ευχαριστώ, γιατί εγώ δεν είμαι σαν τους άλλους τους ανθρώπους, που είναι κλέφτες, άδικοι, άτιμοι ή και σαν αυτόν τον τελώνη· νηστεύω δυο φορές την εβδομάδα, δίνω το ένα δέκατο απ' όλα τα εισοδήματα μου.
Και ο τελώνης στεκόταν από μακριά και δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώσει στον ουρανό, μόνο χτυπούσε στο στήθος του και έλεγε· Θεέ μου, συχώρεσε με τον αμαρτωλό.
Σας λέγω πως αυτός κατέβηκε στο σπίτι του συχωρεμένος παρά ο άλλος. Γιατί όποιος υπερηφανεύεται θα ταπεινωθεί, ενώ όποιος ταπεινώνεται θα ανυψωθεί. 
Γ ΑΝΑΛΥΣΗ - ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
1. Οι Φαρισαίοι, όπως ξέρουμε, ήταν άνθρωποι γεμάτοι εγωισμό και υπερηφάνεια. Πίστευαν στον εαυτό τους και μάλιστα νόμιζαν πως μόνον αυτοί ήταν δίκαιοι και άγιοι. Τους άλλους ανθρώπους τους περιφρονούσαν, γιατί όλους τους έβλεπαν ως αμαρτωλούς. Τέτοιοι Φαρισαίοι δεν υπήρχαν μόνο στην εποχή του Κυρίου, αλλά βρίσκονται μέχρι σήμερα. Ο Φαρισαίος της παραβολής δείχνει υπερηφάνεια και απέναντι στο Θεό. Στην προσευχή του αναφέρει τα καλά έργα του και μάλιστα περισσότερα από εκείνα που ζητούσε ο μωσαϊκός Νόμος. Στο τέλος της παραβολής ο Κύριος μας υπογραμμίζει ότι ο Θεός απόρριψε το Φαρισαίο και επομένως και τα έργα του, γιατί ήταν εγωιστής και υπερήφανος.
2.  Ο Τελώνης από την άλλη μεριά προσευχόταν με σκυμμένο κεφάλι, γιατί πίστευε πως είναι πολύ αμαρτωλός. Ο Τελώνης είχε μέσα του την αρετή της ταπεινοφροσύνης. Δε δικαιολογούσε τον εαυτό του. Ζητούσε διαρκώς τη συχώρεση του Θεού: « Ο Θεός, ιλάσθητί μοι, τω αμαρτωλώ». Ο Κύριος στο τέλος της παραβολής μας λέγει πως ο Τελώνης έγινε δεκτός από το Θεό και δικαιώθηκε, δηλαδή έγινε άξιος μέτοχος της Βασιλείας των Ουρανών.
3.  Η ταπεινοφροσύνη είναι η πρώτη αρετή του χριστιανού, που πρέπει να την αποκτήσει από την παιδική του ηλικία. Ταπείνωση σημαίνει να έχουμε πάντα αληθινή και σωστή γνώμη για τον εαυτό μας. Να αναγνωρίζουμε τα σφάλματα μας και τις παραλείψεις μας και να ζητούμε το έλεος και τη συχώρεση του Θεού. Γι’ αυτό και στην Εκκλησία μας παρακαλούμε αδιάκοπα το Θεό: «Κύριε ελέησον». Είναι η προσευχή των ταπεινών ανθρώπων, και ο Χριστός τελικά μας δικαιώνει και μας ανυψώνει στην πιο υψηλή θέση. Μας χαρίζει με το έλεος και τη συχώρεση του τη Βασιλεία των Ουρανών, δηλαδή να είμαστε αιώνια μαζί Του.
4.  Με τέτοια ταπείνωση και σωστή προσευχή πρέπει να αρχίσουμε να ετοιμαζόμαστε στην περίοδο του Τριωδίου και της Μεγάλης Σαρακοστής. Με την κατάλληλη προετοιμασία θα μπορέσουμε να αντικρίσουμε τη σταυρική θυσία του Κυρίου μας. Να νιώσουμε την αγάπη του Χριστού, που μας την προσφέρει για να απολαύσουμε κοντά του τη σωτηρία μας. Μόνον έτσι μπορούμε να πάρουμε μέρος και στη δόξα της Αναστάσεως του Κυρίου. Η Ανάσταση θα μας οδηγήσει στην πραγματική υπερύψωση, όπως μας διαβεβαιώνει σήμερα ο Χριστός στην παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου.
Δ' ΔΙΔΑΓΜΑ:
«Ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται» (Λουκά κεφ. ιη' στίχος 14).
 Ε΄ ΚΕΙΜΕΝΑ ΕΚΚΛ. ΡΗΤΟΡΩΝ
«Και τι είναι τάχα η ταπεινοφροσύνη; Να έχουμε πάντα σωστή γνώση του εαυτού μας, να ξέρουμε τι είμαστε και τι δεν είμαστε. Όταν το ξέρουμε αυτό καλά, τότε βλέπουμε πως πάντα πρέπει να έχουμε μικρή γνώμη για τον εαυτό μας.» (Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου, Λόγος Παρακλήσεως, Κοζάνη 1967).
ΣΤ΄ ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Τι δείχνει με τη διαγωγή του ο Φαρισαίος;
2. Τι διδάσκεσαι από τη διαγωγή του τελώνη;
3. Τι μας διδάσκει ο Κύριος με τη σημερινή παραβολή;
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (ΛΟΥΚ. 18, 10-14) 13η Φεβρουαρίου 2011
     Οι άνθρωποι ανέκαθεν έκτιζαν ναούς. Οι καλύτερες τοποθεσίες διετίθεντο για την ανέγερση ναών. Τα λαμπρότερα και μεγαλοπρεπέστερα οικοδομήματα και τα έργα της τέχνης, στα οποία άφησε την σφραγίδα του ο πολιτισμός είναι ναοί. Παρθενώνας και Ναός του Σολομώντος στην αρχαιότητα, αγία Σοφία και πλήθος άλλων ναών, πολλοί στην εποχή της Χάριτος θα παραμένουν αιώνια θαύματα τέχνης. Γιατί όμως τους οικοδομούσαν; Για να ανεβαίνουν και να προσεύχονται: «Άνθρωποι δύο ανέβησαν εις το ιερόν προσεύξασθαι». Επήγαιναν και επικοινωνούσαν εκεί με το Θεό. Και σήμερα υπάρχουν πολλοί ναοί. Δεν πηγαίνουν όμως τακτικά  όλοι οι άνθρωποι να προσευχηθούν. Δεν εκκλησιάζονται πολλοί όσο πρέπει. Η Εκκλησία μας σήμερα μας υπενθυμίζει το καθήκον του εκκλησιασμού με το σχετικό Ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ας δούμε γιατί δεν εκκλησιάζονται και τι χάνουν οι μη εκκλησιαζόμενοι.

 ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ

(05-02-2012)

Με τη σημερινή Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, ανοίγει τις πύλες της, αγαπητοί μου, η κατανυκτική περίοδος του Τριωδίου. Πρόκειται για μία πνευματική πορεία, που διέπει την ζωή της Εκκλησίας μας, μέχρι και το Σάββατο του Λαζάρου και μάς καλεί σε συνεχή εσωτερική ανάβαση, πάνω στα ίχνη της Ορθόδοξης πνευματικότητας, όπως αυτά θαυμαστά αποκαλύπτονται στις Ευαγγελικές περικοπές της περιόδου. Σήμερα θα σταθούμε στους πνευματικούς αναβαθμούς, που καλούμαστε να ανεβούμε τις τέσσερις πρώτες Κυριακές του Τριωδίου, πριν εισέλθουμε στην μοναδική περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η σημασία του Τριωδίου είναι ιδιαίτερη και καθοριστική στον Εκκλησιαστικό βίο. Ο Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης ομολογεί ότι «και μόνον η ύπαρξις του Τριωδίου αποδεικνύει την πνευματικότητα της Εκκλησίας μας, την χαρισματική αποστολή Της, τον υπερβατικό χαρακτήρα Της – ταυτόχρονα δε και τόσο ανθρώπινο – και τον εσχατολογικό ορίζοντα, τον οποίο ανοίγει ενώπιόν μας. Ο άνθρωπος που καταφέρνει να ζήσει το Τριώδιο είναι αδύνατον να μη γίνει πνευματικός άνθρωπος»

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2013

Κυριακὴ Τελώνου καὶ Φαρισαίου
Λουκ. ιη΄ 10-14


Ἀνδρέου Κρήτης
Περὶ τῆς ὑποθέσεως Τελώνου καὶ Φαρισαίου
(σελ.118-129)

Ἡ διὰ τοῦ Τελώνου καὶ Φαρισαίου ὕλη οἷόν τι προγύμνασμα καὶ προοδοποίησις πρόκειται τοῖς βουλομένοις ἔρχεσθαι τῆς ἱερᾶς ταπεινότητος, τῆς πασῶν τῶν ἀρετῶν λαμβανομένης, αἷς ἡ κτῆσις τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν ὄντως ἐνίδρυται, καὶ τῆς θεομισοῦς ἀλαζονείας ἀπέχεσθαι, τῆς πασῶν τῶν φιλοχρίστων ἀρετῶν παρατρεπούσης τὸν ἄνθρωπον.  Τίς οὖν οὐ ζηλώσει τὸν Τελώνην, καὶ τὴν ἐπιστροφὴν αὐτοῦ, καὶ τὴν μεταμέλειαν, καὶ τοῦ Φαρισαίου οὐ ἀποσείσεται τὸν ὄγκον;  εἴπερ ἡ μὲν ταπείνωσις συνάπτεται τῷ Χριστῷ, ἡ δὲ ἀλαζονεία τῷ πεφρονηματισμένῳ  καὶ πλήρει ὄγκου δαίμονι.
Ἡ ἀλαζονεία τὸ πρῶτον τῶν ἀγγέλων, ἡ κλῆσις καὶ Ἑωσφόρος ἦν, πάντως διάβολον καθιστᾷ. Αὕτη τὸν γενάρχην Ἀδὰμ τοῦ παραδείσου ἐξωθεῖται·  «Καθεῖλε δυνάστας ἀπὸ θρόνων, καὶ ὕψωσεν ταπεινούς», «Κύριος ὑπερφάνοις ἀντιτάσσεται, καὶ ταπεινοῖς δίδουσι χάριν». Αὕτη κατατίθεται τὸν Φαραώ· «Εἶπεν ἅφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ, Οὐκ ἔστι Θεός». Αὕτη τὸν Ναβουχοδονόσορα καταβάλλεται·  «Κυρίῳ γὰρ Θεῷ σου προσκυνήσεις, καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις».  Καὶ· «Οὐ ποιήσεις οὐδὲν ὁμοίωμα». Εἱ καὶ τῷ μὲν ἡ νόσος λύεται, τῷ δὲ ἕξις γίνεται πάθος. Ὄντως πυρετός ἐστιν ἡ ὑπερηφανία, ὑποπίπτουσα τῇ αἰσθήσει τοῦ πυρέττοντος, φενῖτις δεινὴ εἰς πτῶσιν τὸν ἄνθρωπον παροξύνουσα, ὕδρωφ ἔμπλεως καὶ ἀέρος καὶ ὕδατος.
«Τὶς γὰρ ἀναβήσεται εἰς τὸ ὄρος Κυρίου; Ἀθῶος χερσί, καὶ καθαρός τῇ καρδίᾳ, ὅς οὐκ ἔλαβεν ἐπὶ ματαίῳ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ».  Τοιάτη ἦν ἡ τοῦ Τύρου ματαιότης καὶ ἀγερωχία, ἡ τὴν ἰκμάδα ἀποβαλλομένη τῆς χάριτος, γῆ ἄνικμος. Ἴστι γὰρ δήπου τοῦτου καὶ λόγῳ καὶ πείρᾳ, ὁ ἀλαζὼν οὐ δεῖται τῆς τελειωτικῆς τοῦ Θεοῦ χάριτος καὶ διὰ τοῦτό ἐστιν ἄνικμος καὶ ξηρής, λείπεται τοῦ ζωτικοῦ θερμοῦ, καὶ τῆς ζωούσης ὑγρότητος. Ἐν τούτῳ κενῷ ὄντι δένδρῳ τὴν καλιὰν ἐργάζεται ὁ νυκτικόραξ διάβολος.
Καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἡ ταπείνωσις τροφὸς ὑπάρχει τῶν ἀρετῶν, του Χριστιανικοῦ κάλλους, εὐσεβείας κεφάλαιον καὶ ἀρχὴ καὶ τέλος.  Τῶν παθῶν ἀναίρεσις, συντήρησις ὑδρότητος ἐν τῇ ρίζῃ τῆς πίστεως. Ἡ ταπεινότης σύνεστι τῷ φόβῳ τοῦ Θεοῦ τῷ ἐλαύνοντι τὴν ἀνομίαν, ὡς ἔφη καὶ ὁ Ἰερεμίας καὶ ὁ Σολομών.  Ὄντως γὰρ «Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου». Αὕτη τὸν τελώνην κήρυκα ποιεῖται τοῦ Πνεύματος· ἡ δὲ ἀλαζονεία τὸν Φαρισαῖον κενὸν ἐργάζεται τύμπανον, μάτην ἀλαλάζον. Ὄντως ροιὰ Σοδόμων ἐστῖν ὁ ὑποκριτής, πέπων τὰ μὲν ἔξωθεν ὡραῖος, τὰ δὲ ἔνδοθεν σαπρός τε καὶ ἄχαρις.
Ἀνέβη εἰς τὸ ἱερὸν ὁ Τελώνης, καὶ ἀνέβη καὶ σωματικῶς καὶ ψυχικῶς. Ἀνέβη εἰς τὸ ἱερὸν ὁ Φαρισαῖος σωματικῶς καὶ ψυχικῶς.  Ὁ μὲν γὰρ ἀνέβη τῇ ψυχῇ καταβαίνων διὰ τῆς ταπεινότητος· ὁ δὲ κατέβῃ τῇ ψυχῇ ἀναβαίνων διὰ τῆς ὑπερηφανείας. 
Ὁ μὲν ἀνέβη ταῖς κατὰ τὸν Δαυΐδ ἀναβάσεσιν, ἐπιβὰς τῆς ὁδοῦ τῆς φερούσης εἰς τὸν παράδεισον· ὁ δὲ κατέβη καταβαίνων εἰ τὸν Ἐωσφόρων, τὸν ἀρχηγὸν τῆς ὑπερηφανείας. 
Ὁ μὲν ἀνέβη διὰ τῆς ἀναβάσεως καὶ ἐπιδόσεως εἰς τὰς ἀρετάς· ὁ δὲ κατέβη ἀπὸ τῶν ἀρετῶν, καὶ προσεπέλασιν ταῖς κακίας.
Πολλοὶ εἰσέρχονται τῷ ἱερῷ, ἀλλ’ ὀλίγοι μετέχουσι τοῦ ἱεροῦ· οὐ γὰρ εἰσιν ἄξιοι του οἴκου τοῦ Θεου. Ὁ γὰρ ὑπερήφανος οὐ μένει ἐν τῇ ἀγάπῃ. Ὁ δὲ μὴ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ, ἐν τῷ Θεῷ οὐ μένει, κατὰ τὸν Ἰωάννην. Ὁ δὲ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ καὶ ἔστιν ναὸς Θεοῦ, κατὰ Παῦλον.  Ἐκεῖνοι κυρίως εἰσέρχονται τῷ ἱερῷ καὶ τῷ ναῷ τοῦ Θεοῦ, οἶς ἰδικῶς ἐνεγεῖ ὁ Θεὸς. Φωτίζει δὲ μόνους τοὺς νηπίους καὶ μικροὺς ὁ Θεὸς, κατὰ τὸν μουσουργέτην Δαβὶδ. «Ὅπου γὰρ ταπείνωσις, ἐκεῖ καὶ σοφία», κατὰ τὸν Σολομῶντα· σοφία πίστεως καί σοφία πράξεως.
Ταύτης τῆς σοφίας ἐλείπετο ὁ Φαρισαῖος· ὄθεν καὶ ὑποκριτὴς ὤν εὐχαριστεῖ κατὰ μόνα τὰ ἔξωθεν τῷ Θεῷ, κατὰ δὲ τὰ ἔνδοθεν ἀχάριστος γίνεται τῷ Θεῷ. 
Οὐ γὰρ τηρεῖ τὴν ἐντολήν, «Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς ἑαυτόν».  
Ἦν ἀγαθὸν τὸ ρῆμα «Εὐχαριστῶ σοι», ἐπειδὴ οὐχ ἑαυτῷ ἀπεδίδου τὴν ἀρετὴν ὁ Φαρισαῖος, ὡς ἐνόμιζεν ὁ Ναβουχοδονόσωρ καὶ ὁ Σεμεΐας καὶ ὁ Πέτρος·  τινι ὑπερηφανείᾳ καὶ ὁ Ἑωσφόρος καὶ ὁ Ἀδὰμ περιέπεσον. 
Ὅμως ηὔχετο ὅ οὐκ εἶχεν ἔχειν· καὶ εἰ γὰρ εἶχε διὰ τῆς ὑπερηφανείας ἀπώλειαν. Ὀφείλει γὰρ καὶ ὁ ἔχων ὁμολογεῖν μὴ ἔχειν, καὶ λέγειν, ὅτι «Ἀχρεῖος δοῦλός εἰμι», ἐπεὶ «Οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν».

Ἀποβάλλεται ὄντος τὴν ἀγάπην ὁ μὴ ταπεινούμενος, καταφρονεῖ δὲ ὁ μὴ ἀγαπῶν. 
Ὄντως ἀρχὴ παντὸς εἴδους ἁμαρτίας ἡ ὑπερηφανεία.  Ταύτῃ ἔπειτα φθόνος, τῷ φθόνῳ φόνος δι’ἥν ἔν ἐχθροῦ μοίρᾳ ὁρᾷ τὸν πατέρα ὁ Ἀβεσαλώμ, καὶ κτείνειν προάγεται. 
Ὄντως ὁ κρύφιος κακὸς τοῦ φανεροῦ ἐστι χείρων, καὶ τοῦ διαβόλου οὐκ ἀπέοικε, δι’ ὄψεως τὸν πρωτόπλαστον φενοκίσαντος.  Διὰ τοῦτο ὁ φανερὸς φαῦλος δικαιοῦται, καὶ ἀφανὴς καταδικάζεται.  
Τῷ μὲν γὰρ μόνη φαυλότης, τῷ δὲ καὶ ψεῦδος καὶ διαπάτη παρέπεται, καὶ διὰ τοῦτο τῆς ἄκρας ἀληθείας ἀποδιώκεται.  Διὰ γὰρ τῆς ἀγάπης καὶ ὁ ἐκλεκτὸς προορίζεται, κατὰ τε τὸν Πέτρον Ἐπιστολῇ δευτέρᾳ καὶ τὸν Παῦλον πρώτῃ πρὸς Ἐφεσίους, καὶ τρίτῃ πρὸς Κολασσααεῖς, τὸ δὲ ἔχθος ἀποδοκιμάζει.
Ἔγνων ὁ Τελώνης τὴν ἰδίαν ἁμαρτίαν, καὶ δεδικαίωται, τῆς ἁμαρτίας πόρρωθεν γενόμενος. Ὅθεν καὶ ζῇ κατὰ τὸν Ἰεζεκιήλ. Ἥτις ζωὴ καὶ τῷ Δαβὶδ παρηκολούθησεν, ὡς ἐμαρτύρει ὁ Ναθάν, Οὐκ ἔγνω τὴν ἰδίαν ἁμαρτίαν ὁ Φαρισαῖος, καὶ τῆς ζωῆς πόρρωθεν γίγνεται.
Καὶ σκόπει καλῶς δεύτερον τὴν εὐαγγελικὴν ρῆσιν· «Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ δεύτερος Τελώνης».  
Εἰς παράδειγμα καὶ τύπον τῶν ἀνθρώπων τῶν δικαιούντων ἑαυτούς, ἐξουθενούντων δὲ τοὺς ἁμαρτάνοντας, ἔθηκεν τὸν Φαρισαῖον Κύριος εἰς δεῖγμα τῶν ὑπερηφάνων, τὸν δὲ Τελώνην, ἔθηκεν εἰς παράδειγμα τῶν ἁμαρτανόντων ἀνθρώπων, καὶ μετὰ συντετριμμένης καρδίας τὰς προσευχὰς καὶ ἐξομολογήσεις ποιούμενων, ἵνα διδάξῃ πάντας τὴν μὲν ὑπερηφάνειαν μισεῖν, τὴν δὲ ταπείνωσιν ἀγαπᾷν.
Καὶ δείκνυσι καθαρῶς ἀπὸ ταύτης τῆς παραβολῆς ὁ Χριστὸς, ὅτι ἡ μὲν δικαιοσύνη καὶ ἀρετὴ μεγάλη ἐστί, καὶ πλησίον τοῦ Θεοῦ τὸν ἄνθρωπον ἵστηστιν· ὅταν δὲ τὴν ὑπερηφανείαν προσλάβηται, εἰς τὸν κατώτατον βυθὸν ἀπορρίπτει τὸν ἄνθρωπον.  
Τοῦτο γὰρ καὶ πέποθεν ὁ Φαρισαῖος, καὶ ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας κατεκρίθη, καὶ εἰς ἀπώλειαν ἐξώκειλεν. Ἡ δὲ ἀδικία καὶ ἡ ἀμαρτία βδελυκτή ἐστι καὶ μισητή, καὶ πάσης κακίας βαρυτέρα, καὶ μακρύνει τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τοῦ Θεοῦ. 
Ἀλλὰ ἡ ταπείνωσις διὰ τῆς μετανοίας καὶ ἐξομολογήσεως δικαιοῖ τοῦτον καὶ σωτηρίας ἀξιοῖ, καὶ πλησίον φέρει καὶ ἵστησι τοῦ Θεοῦ.  Τοῦτο εὗρεν ὁ Τελώνης, καὶ ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας ἐδικαιώθη, καὶ σωτηρίας ἠξίωται.
«Ὁ Φαρισαῖος σταθείς, πρὸς ἑαυτὸν εἶπεν· Ὁ Θεὸς, εὐχαριστῶ σοι, ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι». Βαβαὶ τῆς ὑπερηφανείας Κύριος καὶ Ἡσαΐας ὀλογωρεῖ ὡς καταγούσης εἰς Αἴγυπτον, καὶ θάρσος ἐχούση τοῦ Φαραώ, καὶ σκιὰν τῆς Αἰγύπτου, καὶ μνήμης ἀπλώλειαν μετ’ ἤχον, κατὰ τὸν ἱεροψάλτην Δαβίδ, καὶ μὴ μνήμης ἀϊδιότητα.  Βαβὰι τοῦ φιλολοιδόρου στόματος, κατὰ τὸ ἕκτον τῶν Παροιμιῶν· «Οὐκ εἰμί, φησίν, ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅπραγες, ἄδικοι καὶ μοιχοί, ἤ καὶ ὡς οὗτος  ὁ Τελώνης». Ἀρχὴ τῆς ὑπερηφανείας ἡ ὕβρις φαίνεται. 
Ὁ γὰρ διαπτύων τοὺς ἄλλους, καὶ μηδὲν τούτους ἠγούμενος, ἀλλὰ τοὺς μὲν πτωχούς, τοὺς δὲ δυσγενεῖς, τοὺς δὲ ἀμαθεῖς καὶ ἰδιώτας ὑπολαμβάνων, τοὺς δὲ ἀδίκους καὶ ἁμαρτωλούς, ἐκ τῆς ὕβρεως ταύτης παρασύρεται καὶ μόνον ἑ
αυτὸν οἴεται εἶναι σοφόν, συνετόν, εὐγενῆ, πλούσιον, δυνατόν, δίκαιον, καὶ πάντων ἀνθρώπων ὑπέρτερον καὶ ἔστιν ἡ ὕβρις ὑπερηφανείας ἀρχή, καὶ ἡ ὑπερηφάνεια κακὸν τῆς ὕβρις ἔκγονον.  Διὰ τοῦτο καὶ ἡ διαβόητος ἡμέρα Κυρίου τὴν ἐκδίκησιν ποιήσει ἐπὶ πάντα ὑβριστὴν καὶ ὑπερήφανον· αἱ γὰρ συγγενεῖς ἁμαρτίαι ὁμοτρόπως κολάζονται.
Ἔδειξεν ὁ Φαρισαῖος καὶ τῷ σχήματι αὐτοῦ καὶ τῇ στάσει τὴν ἔπαρσιν ἥν εἶχε, καὶ τὴν ἀλαζονείαν.  Καὶ οἱ μὲν λόγοι αὐτοῦ ἐξ ἀρχῆς ἦσαν εὐγνώμονες. Ἔλεγε γὰρ «Ὁ Θεὸς, εὐχαριστῶ σοι». 
Μετὰ ταῦτα δὲ ὅσα εἶπε πάσης ἀλαζονείας καὶ ὑπερηφανείας ἦσαν πεπληρωμένα. Οὐ γὰρ εἶπε· Σὺ μὲ ἐποίησας, Κύριε, καὶ διὰ τῆς βοηθείας τῆς σῆς ἐλευθεροῦμαι πάσης ἀδικίας καί ἁρπαγῆς, καὶ τῶν ἄλλων κακῶν· «Τί γὰρ ἔχεις, φησίν, ὅ οὐκ ἔλαβες;» Ἀλλὰ πάντα κατορθώματα ἐξ ἰδίας δυνάμεως ἐλογίζετο κατορθῶσαι. 
Πᾶς δὲ ἄνθρωπος ἐχέτο πληροφορίαν, ὅτι χωρὶς τῆς τοῦ Θεοῦ βοηθείας οὐ δύναται, οὐδὲ ἰσχύει κατορθῶσαί τι ἀγαθόν·  «Χωρὶς γὰρ ἐμοῦ, φησὶν ὁ Χριστός, οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν».  
Καὶ ὁ Προφήτης· «Ἐὰν μὴ Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες». Καὶ ὁ Ἀπόστολος·  «Οὐ τοῦ θέλοντος, οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ».  Καὶ, «Οὐκ ἐγὼ δὲ, ἀλλ’ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ σὺν ἐμοί».  Καὶ, «Ὁ Θεὸς ἐστιν ὁ ἐνεργῶν, ἐν ἡμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν.»
Καὶ διὰ τοῦτο ὁ μὲν Τελώνης κῆπος ἦν τοῖς πνευματικοῖς ὕδασιν ὑποβρύχιος, ὁ δὲ Φαρισαῖος δρῦς ἦν ἄφυλλλος, κατὰ τὸν Ἡσαΐαν καὶ τὸν Σολομῶντα. Εἰ γὰρ καὶ τῷ αυτεξουσίῳ τετιμήμεθα τῆς προαιρέσεως, ἀλλ’ ὅμως, ἐκτὸς τῆς ἄνωθεν συμμαχίας οὐδὲν τῶν ἀνδραγαθημάτων ἐν τῇ ὁδῷ τοῦ βίου ἐπιτελέσαι δυνάμεθα. «Οἶδα γάρ, φησὶν ὅτι οὐ τοῦ ἀνθρώπου ἡ ὁδὸς αὐτοῦ, οὐδὲ πορεύεται ἀνὴρ κατορθῶσαι πορείαν αὐτοῦ».  
Μὴ οὖν ἑαυτοῖς λογιζώμεθα τῶν ἀγώνων τὰ τρόπαια.  Ἡμέτερον γὰρ τὸ προελέσθαι μόνον τὰ κρεῖττων καὶ σπουδάσαι, Θεοῦ δὲ τὸ εἰς ἔργον ἀγαγεῖν τὴν ἀγαθὴν ἐπιθυμίαν καὶ ἔφεσιν, τῷ μηδὲ φύσει τὸ δύνασθαι ἔχοντι, ἀλλ’ ἀπὸ τῆς χάριτος λαμβάνοντι λέγειν, ὅτι «Δύναμαι». Τοῦτο κόμπος καὶ καύχησις· «Τὶ γὰρ ἔχεις, φησίν, ὅ οὐκ ἔλαβες; εἰ δὲ καὶ ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μὴ λαβών;»
«Νηστεύω δὶς τοῦ Σαββάτου, ἀποδεκατῶ δὲ πάντα ὅσα κτῶμαι» Ἐπειδὴ γὰρ κατηγόρησε τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων καὶ τοῦ Τελώνου ὁ Φαρισαῖος, ὅτι μοιχοί εἰσι καὶ ἅπραγες· αὐτὸς πρὸς μὲ τὸ τῆς μοιχείας πάθος τὴν νηστείαν ἠλαζονεύσατο· ἐπειδὴ ἀπὸ τῆς τρυφῆς γίνεται ἡ πορνεία· κόρος γὰρ πατὴρ ὕβρεως, καὶ πορνεία ἐκ πλησμονῆς· ὁ Φαρισαῖος δὲ τὸ σῶμα διὰ νηστείας κατατήκων, πολὺ ἀπέχειν ἐκαυχᾶτο τῶν τοιούτων παθῶν. Ἐνήστευον δὲ οἱ Φαρισαῖοι δὺο ἡμέρες τῆς ἐβδομάδος, δευτέραν καὶ πέμπτην.
Πρὸς δὲ τό, «Ἅρπαγες καὶ ἄδικοι» ἔλεγεν ὁ Φαρισαῖος, «Ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι».  Τοσοῦτον γὰρ ἐνεκαυχήσατο ἐναντιοῦσθαι τῇ ἁρπαγῇ καὶ τῇ ἀδικίᾳ, ὥστε καὶ τὰ ἑαυτοῦ ἑτέροις διδόναι. 
Οἱ γὰρ Ἑβραῖοι ἐδίδοσαν τῶν ὄντων ἁπάντων «δεκάτην μίαν», καὶ μετὰ τὴν τρίτην· καὶ αἱ τρεῖς συντεθειμέναι δεικνύουσιν, ὅτι τὸ τρίτον τῆς οὐσίας αὐτῶν ἐδίδου. 
Ἀλλὰ καὶ τὰς ἀπαρχὰς καὶ πρωτοτόκια, καὶ ἕτερα πλείονα παρεῖχον τῶν ὄντων ὑπὲρ ἁμαρτημάτων, τὰ ὑπὲρ καθαρισμοῦ, τὰ ἐν ἑορταῖς, τὰ ἐν ταῖς τῶν χρεῶν ἀποκοπαῖς, καὶ ταῖς τῶν δούλων ἀφέσεσι, καὶ τοῖς δανείσμασιν τοῖς ἀπηλλαγμένοις τόκου. Ταῦτα δὲ  πάντα συντεθειμένα καὶ συναριθμούμενα, τὸ ἥμιση τῆς οὐσίας διδοὺς ἀνθρώποις, οὐδὲν μέγα ἐργάζεται ἐπαιρόμενος καὶ ἀλαζονευόμενος, καὶ ταῦτα τοῦ Εὐαγγελίου λέγοντος·  «Ἐὰν μὴ πειρσσεύσῃ ἡ δικαιοσύνη ὑμῶν πλέον τῶν Γραμματέων καὶ Φαρισαίων, οὐκ εἰσλεύσεσθε εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν».
«Ὁ δὲ Τελώνης μακρόθεν ἐστώς, οὐκ ἤθελεν, οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοῦς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ’ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ, λέγων·  Ὁ Θεὸς, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. 
Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτῶν ταπεινωθήσεται, ὁ δε ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται». 
Εὐχόμενος ὁ Τελώνης, καὶ ἔργα μὴ ἔχων ἀγαθά, οὐδὲ ἀπαριθμῆσαι ταῦτα ἠδύνατο, ὥσπερ ὁ Φαρισαῖος ἀλλ’ ἔτυπτε τὸ στῆθος,καὶ τὴν καρδίαν ἐμάστιζε, καὶ μετὰ συντριβῆς καὶ κατανύξεως ἔλεγε· «Ὁ Θεός, ἰλάσθητί μοι τῷ ἁματωλῷ».  
Διὰ τοῦτο καὶ  ἵλεων εὑρίσκει τὸν ἐλεήμονα, καὶ εὐδιάλλακτον Κύριον.  Πάντων γὰρ τῶν ἁμαρτημάτων καθαιρετική ἐστιν ἡ ταπεινοφροσύνη, ἡ δὲ ὑπερηφανία ἀφανίζει πάσας τὰς ἀρετάς· ὅτι πάσης ἁμαρτίας καὶ κακίας μείζων ἐστὶ καὶ βαρυτέρα.  Κρεῖσσον ἁμαρτάνοντας ἐπιστρέφειν καὶ ταπεινοῦσθαι, ἤ κατορθοῦντας ἐπαίρεσθαι. 
Ὁ Τελώνης τὰ ἁμαρτήματα ἀπεδύσατο, δεξάμενος τὴν τοῦ Φαρισαίου κατηγορίαν μετὰ πραότητος καὶ ὑπομονῆς καὶ ὁ Φαρισαῖος ἀπὸ δόξης εἰς τὸ τὴς ἀτιμίας κατέπεσε βάραθρον, δικαιώσας ἑαυτόν, καὶ κατηγορήσας τοῦ Τελώνου, καὶ τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων. 
Ὁ Τελώνης ἀπὸ τῆς ἐπονειδίστου ζωῆς καὶ τῆς ἁμαρτίας, εἰς τὴν μακαρίνα ἐπανῆλθε ζωήν καὶ κατάστασσιν· ὁ δὲ Φαρισαῖος ἐταπεινώθη ἐξ ὄγκου καὶ τῆς ἐπάρσεως.
Δύο γὰρ ἀπατοῦμεθα πάντες ἄνθρωποι, τὸ καταγινώσκειν τῶν οἰκείαν ἁμαρτημάτων, καὶ τὸ τοῖς ἑτέροις ἀφιέναι ἁμαρτήματα. 
Ὁ γὰρ τὰ αὐτὰ (αὐτοῦ) βλέπων ἁμαρτήματα, συγγνωμικώτερος γίνεται τοῖς ἑτέροις· ὁ δὲ κατακρίνων ἑτέρους, ἑαυτὸν κατακρίνει,καὶ καταδικάζει, καὶ εἰ πολλὰς κέκτηται ἀρετάς. 
Ὄντως μέγα ἐστὶ τὸ μὴ κατακρίνεις ἑτέρους, ἀλλ’ ἑαυτούς, ἀδελφοί. 
Ἡμεῖς δὲ, τὰ ἑαυτῶν ἀφέντες ἁμαρτήματα, ἑτέρους μᾶλλον κατακρίνομεν, ἄλλους ἐξετάζομεν, οὐκ εἰδότες ὅτι, εἰ καὶ πάντων ἧμεν δικαιότεροι, ἑτέρους δὲ κατακρίνομεν, ὑπεύθυνοι γινόμεθα, καὶ τῆς αὐτῆς ἐσμεν ἄξιοι τιμωρίας καὶ κολάσσεως, ἧς καὶ ὁ κρινόμενος ἄξιός ἐστιν· « γὰρ κρίματι κρίνετε, φησί, τούτῳ καὶ κριθήσεσθε». 
Ὁ γὰρ πορνεύων ἐντολὴν παραβαίνει, καὶ ὁ κρίνων τὸν πορνεύοντα. 
Ὥστε καὶ ἀμφότεροι θείαν ἐντολήν παραβαίνουσιν, καὶ ὁ πορνεύων καὶ ὁ κρίνων.
Ἀλλὰ μεταθώμεθα τὴν εἰς ἑτέρους ἐξέτασιν καὶ πολλυπραγμοσύνην εἰς ἑαυτούς μᾶλλον, ἀγαπητοί.  
Καὶ ἐὰν ἴδωμέν τινας ἁμαρτάνοντας, ἡμεῖς τὰ ἑαυτῶν ἁμαρτήματα πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχωμεν, καὶ χείρω τὰ ἡμέτερα λογιζώμεθα, ἤ τὰ τῶν ἑτέρων. 
Οἱ γὰρ ἁμαρτήσαντες, ἐν τῇ ὥρᾳ ἴσως τῆς ἁμαρτίας μετενόησαν, ἡμεῖς δὲ πάντοτε μένομεν ἀδιόρθωτοι, κατακρίνοντες καὶ ἑτέρων ἐξετάζοντες. 
Ὁ Λὼτ ἐκεῖνος ἐν Σοδόμοις οἰκῶν οὐδένα κατέκρινε, οὐδενὸς κατηγόρησε. Διὰ τοῦτο δεδικαίωται, καὶ ἀπὸ τοῦ πυρὸς διεσώθη καὶ τῆς πανωλεθρίας, ἧς οἱ Σοδομῖται κατεδικάσθησαν. 
Ταπεινωθέντες οὖν καὶ ἡμεῖς ἑαυτοὺς κατακρίνωμεν, ἑαυτοὺς καταισχύνωμεν, ἵνα ἀκατάκριτοι ὑ ψ η λ ο ὶ γενώμεθα. Ἀγαπήσωμεν τὴν ταπεινοφροσύνην.  
Διὰ ταύτης ὁ Τελώνης ἐδικαιώθη, καὶ τὸ φορτίον τῶν ἁμαρτημάτων ἀπέθετο.  Μισήσωμεν τὴν ἔπαρσιν, ὅτι ὁ Φαρισαῖος διὰ ταύτης κατεκρίθη, καὶ τὰς ἀρετὰς ἄς εἶχεν ἀπώλεσιν.
Ὁ Φαρισαῖος μὴ καλῶς τὸ καλὸν διαπραξάμενος κατακέκριται. 
Ὁ Τελώνης ὡς καλῶς τὰ μὴ καλὰ τῶν ἔργων ἀποσεισάμενος, δεδικαίωται. 
Ἐπέβλεψε γὰρ ὁ Θεὸς ἐπὶ τὸν στεναγμὸν τοῦ Τελώνου, καὶ τὴν αὐτοῦ συντριβήν, καὶ τὰς κατὰ τοῦ στήθους τύψεις καὶ προσδεξάμενος τό, ἱλάσθητι, μετὰ τοῦ Ἄβελ αὐτὸν ἐδικαίωσεν.  
Τὰς δὲ θυσίας, καὶ τὰς ἀρετάς, καὶ τὰ κατορθώματα Φαρισαίου ὡς μεγαλαύχου καὶ ὑπερηφάνου ἐβδελύξατο καὶ ἀπώσατο· καὶ ὡς τὸν ἀδελφοκτόνον Κάϊν κατεδίκασεν αὐτὸν ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας.
Μάθωμεν, ἀδελφοί, καὶ διδαχθῶμεν, καὶ μεγάλα ἐργαζώμεθα κατορθώματα.  
Τούτων ἔνεκεν μὴ ἐπαιρώμεθα.  Καὶ ἐὰν ἀγαθοὶ γενώμεθα, δίκαιοι καὶ ἐπιεικεῖς καὶ συμπαθεῖς καὶ ἐλεήμονας· ἀλλὰ καὶ οὕτως ταπεινούμεθα, καὶ μὴ ὑπεροψίαν καὶ ἀλαζονείαν ἔχωμεν, μήποτε τοὺς καμάτους ἡμῶν καὶ τοὺς πόνους ἀπολέσωμεν». 
Ὅταν γάρ, φησίν, ταῦτα πάντα ποιήσητε, λέγει Κύριος, λέγετε ὅτι ἀχρεῖοι δοῦλοί ἐσμεν. 
Ὅ ὀφείλομεν ποιῆσαι, πεποιήκαμεν». 
Ἀναγκαῖον γὰρ καὶ ἀπαραίτητον χρέος ἐστί, προσφέρειν ἠμᾶς τῷ ἐπὶ πάντων Θεῷ τὴν δουλικὴν ταπείνωσιν, τὴν ὑπομονήν, τὴν ὑποταγή, τὴν εὐπείθειαν, τὴν εὐγνωμοσύνην, τὴν εὐχαριστίαν, καὶ μεγαλύνειν καὶ προσκυνεῖν τὸ θέλημα αὐτοῦ τὸ πανάγιον, καὶ μὴ δάκνεσθαι ταῖς παρ’ ἑτέρων λοιδορίας καὶ ὕβρεσι, μήτε ἄχθεσθαι τοῖς πειρασμοῖς, μήτε δυσχεραίνειν ὀνειδιζόμενοι, ὅτι καὶ ἀπὸ τούτων πολλὴν καρπούμεθα τὴν ὠφέλειαν. Μάθωμεν καὶ γνῶμαι, ἀδελφοί μου, τὴν τῆς ταπεινώσεως δύναμιν καὶ ἰσχὺν καὶ βοήθεια.
Μάθωμεν τῆς ἐπάρσεως τὴν καταδίκην καὶ τὴν ζημίαν καὶ τὴν ἀπώλειαν, τοῦ Βεεμώθ τὴν σκιάν, κατὰ τὸν Ἰώβ, ἐν τοῖς ὑγροῖς τόποις, κἄν τῷ καλάμῳ, τὴν ἐκτροπὴν τῆς ὁδοῦ τῆς ἀληθείας, καὶ τοῦ φωτὸς τῆς δικαιοσύνης.
Καὶ ἐπειδὴ μέγα ἀγαθόν ἐστι μετάνοια καὶ ἐξομολόγησις, καὶ ἡ συντριβή, καὶ τὰ δάκρυα, καὶ οἱ ἐκ βάθους στεναγμοί, καὶ ἡ κατάνυξις· διὰ τοῦτο, παρακαλῶ. ἑξομολγεῖσθε τῷ Θεῷ συνεχῶς, καὶ τὰ ἁμαρτήματα αὐτῷ ἐκκαλύπτετε. 
Εἰ γὰρ ἀναπτύσσωμεν τὸ συνειδὸς ἡμῶν, καὶ δεικνύωμεν αὐτῷ τὰ τραύματα τῶν ψυχῶν ἡμῶν, καὶ ἑτέρους οὐ κρίνομεν, οὐδὲ ἐκθηριούμεθα πρὸς τὰς τῶν πλησίον ὕβρεις, οὐδὲ λυπούμεθα διὰ τοὺς ὀνειδισμούς καὶ τὰς ἀδικίας αὐτῶν, ἵλεως ἡμῖν γενήσεται ὁ φιλάνθρωπος Κύριος, καὶ τὰ τῆς συμπαθείας αὐτοῦ, καὶ τῆς εὐσπλαχνίας κεράσει φάρμακα, καὶ ἐπιθήσει καὶ ἀτρεύσει ἡμᾶς. 
Δείξωμεν τὰ ἁμαρτήματα τῷ μὴ ὀνειδίζοντι Δεσπότῃ, ἀλλὰ θεραπεύοντι· κἄν γὰρ σιγήσωμεν ἡμεῖς, ἐκεῖνος ἅπαντα γινώσκει. 
Εἴπωμεν τοίνυν τὰ ἡμῶν ἁμαρτήματα, ἀδελφοί, καὶ ἐξομολογησώμεθα καθαρῶς, τῷ Κυρίῳ ἵνα κερδαίνωμεν τὴν τούτου συμπάθειαν. 
Ἀποθώμεθα ἐνταῦθα τὰ ἁμαρτήματα, ἵνα καθαροὶ γεγονότες καὶ ἕτοιμοι ἀπέλθομεν ἐκεῖσε, καὶ εἰσαχθῶμεν παρὰ τοῦ δικαίου Κριτοῦ εἰς τὴν βασιλείαν αὐτοῦ τὴν ἀτελεύτητον καὶ ἀΐδιον, καὶ κληρονομήσωμεν τὰς μελλούσας ἐκείνας καὶ ἀκηράτους μονάς, καὶ τὴν ἀδαπάνητον τρυφὴν καὶ ἀπόλαυσιν. 
Ὧν καὶ τύχοιμεν πάντες ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν, ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμή.  
Ἡ παραβολὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου εἶναι σὰν προάσκηση καὶ προετοιμασία, γιὰ ὅσους θέλουν νὰ κατακτήσουν τὴν ἱερὴ ταπείνωση –πού εἶναι ὅλων τῶν ἀρετῶν ἡ βάση, ὅσων ἡ ἀπόκτηση θεμελιώνει τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν- καὶ ν’ ἀποφύγουν τὴ θεομίσητη ἀλαζονεία, ποὺ ἐκτρέπει τὸν ἄνθρωπο ἀπ’ ὅλες τὶς φιλόχριστες ἀρετές.  Ποιός δὲ θὰ ζηλέψη τὸν Τελώνη, τὴν ἐπιστροφὴ καὶ τὴ μετάνοια του καὶ δὲ θ’ ἀποτινάξη τὴν περηφάνεια τοῦ Φαρισαίου, ἄν ἡ ταπείνωση συνδέεται μὲ τὸ Χριστὸ καὶ ἡ ἀλαζονεία μὲ τὸ φαντασμένο γεμᾶτο περηφάνεια δαίμονα;
Ἡ ἀλαζονεία τὸν πρῶτο ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους, ποὺ τὸ ὄνομά του ἦταν Ἑωσφόρος, τὸν ἔκαμε διάβολο. Αὐτὴ ἔδιωξε τὸν γενάρχη μας Ἀδάμ ἀπὸ τὸν Παράδεισο. «Γκρέμισε ἀπὸ τὸ θρόνο τοὺς δυνατοὺς κι ἀνέβασε τοὺς ταπεινούς». «Ὁ Κύριος ἀντιμάχεται τοὺς ὑπερηφάνους καὶ δίνει τὴ χάρη του στοὺς ταπεινούς». Αὐτὴ καταβάλλει τὸ Φαραώ· «Εἶπε μέσα του ὁ ἀνόητος δὲν ὑπάρχει Θεός».  Αὐτὴ νικᾶ τὸ Ναβουχουδονόσορα· «τὸν Κύριο τὸ Θεό σου θὰ προσκυνήσης κι αὐτὸν μόνο θὰ λατρεύσης». Καὶ «δὲ θὰ κάμης κανένα εἴδωλο».  Καὶ σ’ ἄλλον ἡ ἀρρώστια περνᾶ, ἐνῶ σ’ ἄλλον τὸ πάθος γίνεται συνήθεια. Ἀλήθεια, ἡ ὑπερηφάνεια εἶναι πυρετός, ποὺ ἀντικαθιστᾶ τὴν αἴσθηση τοῦ ἀρρώστου, φοβερὴ παράκρουση, ποὺ ἐρεθίζει τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν σπρώχνει στὴν καταστροφή, εἶναι ὑδρώπικας γεμᾶτος ἀέρα καὶ νερό.
«Ποιός θ’ ἀνεβῆ στὸ βουνὸ τοῦ Κυρίου; Καθαρὸς στὰ χέρια κι ἀθῶος στὴν καρδιὰ, ποὺ δὲν ἔλαβε μάταια τὴν ψυχή του».  Τέτοια ἦταν ἡ ματαιότητα καὶ ἡ ἀγερωχία τοῦ Τύρου,  ποὺ εἶχε ἀποδιώξει τὴ δροσιὰ τῆς χάρης· γῆ κατάξερη.  Τὸ γνωρίζετε τοῦτο βέβαια κι ἀπὸ λόγους κι ἀπὸ τὴν πεῖρα σας· ὁ ὑπερήφανος δὲν αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη ἀπὸ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ τελειποιεῖ καὶ γι’ αὐτὸ εἶναι ξηρὸς  καὶ σκληρός, τοῦ λείπει ἡ ζωογόνα θερμότητα κι ἡ ζωτικὴ ὑγρασία. Σ’ αὐτόν ποὺ εἶναι σὰν τὸ ξερὸ δέντρο, φτιάχνει τὴ φωλιὰ του ὁ νυχτοκόρακας διάβολος.
Μ’ ἕνα λόγο, ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ τροφὴ τῶν ἀρετῶν τῆς χριστιανικῆς ὀμορφιᾶς, ἡ βάση τῆς εὐσεβείας, ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος. Εἶναι ἡ ἀναίρεση τῶν παθῶν, ἡ συντήρηση τῆς ὑγρασίας στὴ ρίζα τῆς πίστης. Ἡ ταπείνωση συνυπάρχει μαζὶ μὲ τὸ φόβο τοῦ Θεοῦ ποὺ διώχνει τὴν ἀνομία, ὅπως εἶπε ὁ Ἰερεμίας καὶ ὁ Σολομῶν. Γιατὶ ἀληθινὰ, ἀρχὴ τῆς σοφίας εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ κάνει τὸν Τελώνη κήρυκα τοῦ Πνεύματος, ἐνῶ ἡ ἀλαζονεία μεταβάλλει τὸ Φαρισαῖο σ’ ἄδειο κύμβαλο ποῦ θορυβεῖ. Ἀληθινὰ ὁ ὑποκριτῆς εἶναι ρόδι τῶν Σοδόμων, πεπόνι ὡραῖο ἀπ’ ἔξω καὶ μέσα σάπιο κι ἀνούσιο.
Ἀνέβηκε ὁ τελώνης στὸ ἱερὸ κι ἀνέβηκε σωματικὰ καὶ ψυχικά. Ἀνέβηκε στὸ ἱερὸ κι ὁ Φαρισαῖος σωματικὰ καὶ ψυχικά. Ὁ ἕνας ἀνέβηκε ἐνῶ ἡ ψυχή του κατέβαινε μὲ τὴν ταπείνωση. Ὁ ἄλλος κατέβηκε, ἐπειδὴ ἡ ψυχή του ψήλωνε ἀπὸ περιφάνεια. Ὁ ἕνας ἔκαμε τὴν ἀνάβαση τοῦ Δαυΐδ, βάδισε τὸ δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ  στὸ παράδεισο. Ὁ ἄλλος κατέβηκε τὸ δρόμο ποὺ πηγαίνει στὸν Ἑωσφόρο, τὸν ἀρχηγὸ τῆς ὑπερηφανείας. Ὁ ἕνας ἀνέβηκε μὲ τὴν ἄνοδο καὶ τὴν προκοπὴ στὴν ἀρετή· ὁ ἄλλος κατέβηκε ἀπὸ τὴν ἀρετὴ κι ἐπλησίασε στὴν κακία.
Πολλοὶ μπαίνουν στὸ ἱερό, λίγοι ὅμως μετέχουν στὸ ἱερό, γιατὶ δὲν εἶναι ἄξιοι γιὰ τὸν οἶκο τοῦ Θεοῦ. Ὁ ὑπερήφανος δὲ μένει μέσα στὸ κλῖμα τῆς ἀγάπης. Κι ὅποιος δὲ μένει μέσα στὴν ἀγάπη, δὲ μένει μέσα στὸ κόλπο τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸν Ἰωάννη. Ὅποιος πάλι μένει μέσα στὴν ἀγάπη, μένει μέσα στὸ Θεὸ καὶ ὁ Θεὸς μέσα σ’ αὐτὸν κι εἶναι τοῦ Θεοῦ ναός, κατὰ τὸν Παῦλο. Ἐκεῖνοι μόνο μπαίνουν στὸ ἱερὸ καὶ στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ, ποὺ δέχονται ἰδιαίτερη ἐπίδραση τοῦ Θεοῦ. Κι ὁ Θεὸς φωτίζει μόνον ὅσους εἶναι νήπιοι καὶ μικροί, κατὰ τὸν ψαλμωδὸ Δαυΐδ. «Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση, ἐκεῖ βρίσκεται ἡ σοφία», κατὰ τὸν Σολομῶντα· σοφία γιὰ τὴν πίστη καὶ σοφία γιὰ τὴν πράξη.
Αὐτὴ ἡ σοφία ἔλειπε ἀπὸ τὸ Φαρισαῖο. Γι αὐτὸ κι ἐπειδῆ ἦταν ὑποκριτής, ἐξωτερικὰ μόνο εὐχαριστεῖ τὸ Θεό.  Δὲν τηρεῖ τὴν ἐντολὴ «θ’ ἀγαπήσης τὸν πλησίον σου καθὼς τὸν ἑαυτὸ σου». Ἐπιδοκιμάζομε τὴ λέξη «εὐχαριστῶ», γιατὶ ὁ Φαρισαῖος δὲν ἀπέδιδε τὴν ἀρετὴ στὸν ἑαυτὸ του, ὅπως ἐνόμιζε ὁ Ναβουχοδονόσωρ καὶ ὁ Σεμεΐας κι ὁ Πέτρος.  Σ’ αὐτὴ τὴν περηφάνεια ἔπεσε ὁ Ἑωσφόρος κι ὁ Ἀδάμ.  Καυχιόταν ὅμως ὅτι εἶχε αὐτὸ ποὺ δὲν εἶχε. Γιατὶ κι ἄν τὸ εἶχε, τὸ εἶχε χάσει ἀπὸ τὴν περηφάνεια του. Ἔχει χρέος κι αὐτὸς ποὺ ἔχει κάτι νὰ ὁμολογῆ ὅτι δὲν τὸ ἔχει καὶ νὰ λέει «εἶμαι τιποτένιος δοῦλος», γιατὶ «κανένας θνητὸς δὲν ἔχει δίκιο μπροστὰ σ’ ἐσένα».
Αὐτὸς ποὺ δὲν ταπεινώνεται πετᾶ τὴν ἀγάπη κι ὅποιος δὲν ἀγαπᾶ περιφρονεῖ. Ἀληθινὰ εἶναι ἀρχὴ κάθε ἁμαρτίας ἡ περηφάνεια. Τὴν ἀκολουθεῖ ὁ φθόνος, τὸ φθόνο ὁ φόνος. Ἐξ αἰτίας της σὰν ἐχθρὸ βλέπει ὁ Ἀβεσαλὼμ τὸν πατέρα του καὶ παρακινεῖται νὰ τὸν σκοτώση. Ὁ κρυφὸς ἐχθρὸς εἶναι πιὸ ἐπικίνδυνος ἀπὸ τὸ φανερὸ καὶ δὲ διαφέρει ἀπὸ τὸ διάβολο, ποὺ μὲ τὴ μορφὴ τοῦ φιδιοῦ ξεγέλασε τὸν πρωτόπλαστο. Γι’ αὐτὸ ὁ φανερὸς ἁμαρτωλὸς δικαιώνεται καὶ ὁ κρυφὸς καταδικάζεται. Ὁ ἕνας εἶχε τὴ φαυλότητά του μόνο, ὁ ἄλλος ἔχει ἀκόμα τὸ ψεῦδος καὶ τὴν ἀπάτη.  Καὶ γι’ αὐτὸ ἀποδιώχνεται ἀπὸ τὴν ὑπέρτατη ἀλήθεια. Γιατὶ μὲ τὴν ἀγάπη του καὶ ὁ ἐκλεκτὸς προορίζεται γιὰ τὴ σωτηρία κατὰ τὸν Πέτρο, δεύτερη ἐπιστολὴ καὶ κατὰ τὸν Παῦλο ἐπιστολὴ πρώτη πρὸς Ἐφεσίους καὶ τρίτη πρὸς Κολασσαεῖς· ἡ ἔχθρα ἀποδοκιμάζεται.  
Κατάλαβε ὁ τελώνης τὴν ἁμαρτία του, συγχωρέθηκε, λευτερωμένος ἀπ’ αὐτή.  Γι’ αὐτὸ καὶ ζῆ, κατὰ τὸν Ἰεζεκιήλ. Αὐτὴ τὴ ζωὴ κέρδισε καὶ ὁ Δαυΐδ, ὅπως ἔλεγε ὁ Ναθάν.  Δὲν κατάλαβε τὴν ἁμαρτία του ὁ Φαρισαῖος κι ἔμεινε μακριὰ ἀπὸ τὴ ζωή.
Πρόσεξε καλὰ γιὰ δεύτερη φορὰ τὸν εὐαγγελικό λόγο. «Δύο ἄνθρωποι ἀνέβηκαν στὸ ἱερὸ νὰ προσευχηθοῦν, ὁ ἕνας Φαρισαῖος κι ὁ ἄλλος Τελώνης». Παράδειγμα καὶ πρότυπο τῶν ἀνθρώπων ποὺ δικαιολογοῦν τὸν ἑαυτό τους κι ἐξουθενώνουν ὅσους ἁμαρτάνουν ἔβαλε ὁ Κύριος τὸ Φαρισαῖο, δεῖγμα τῶν ὑπερηφάνων. Τὸν Τελώνη τὸν χρησιμοποίησε ὡς παράδειγμα τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἁμαρτάνουν καὶ κάνουν προσευχὴ καὶ τὴν ἐξομολόγησή τους μὲ καρδιὰ γεμάτη συντριβή, γιὰ νὰ διδάξη ὅλους νὰ μισοῦν τὴν ὑπερηφάνεια καὶ ν’ ἀγαποῦν τὴν ταπείνωση.
Καὶ δείχνει καθαρὰ ὁ Χριστὸς μ’ αὐτὴν τὴν παραβολὴ ὅτι ἡ δικαιοσύνη καὶ μεγάλη ἀρετὴ εἶναι καὶ κοντὰ στὸ Θεὸ φέρνει τὸν ἄνθρωπο. Ὅταν ὅμως δεχτῆ κοντά της τὴν ὑπερηφάνεια, πετάει σὰ σκουπίδι τὸν ἄνθρωπο στὸν ἄπατο βυθό. Αὐτὸ ἀκριβῶς ἔπαθε ὁ Φαρισαῖος καὶ γι’ αὐτὸ τὸ λόγο δέχτηκε κατάκριση κι ἔπεσε στὴν ἀπώλεια. Ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἁμαρτία εἶναι σιχαμερὴ καὶ μισητὴ καί, βαρύτερη ἀπὸ κάθε κακία, ἀπομακρύνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ Θεό. Ἀλλὰ ἡ ταπείνωση μὲ τὴ μετάνοια καὶ τὴν ἐξομολόγηση τὸν δικαιώνει καὶ τὸν κάνει ἄξιο τῆς σωτηρίας καὶ τὸν ὁδηγεῖ κοντὰ στὸ Θεό. Αὐτὸ βρῆκε ὁ Τελώνης καὶ γι’ αὐτό τό λόγο δικαιώθηκε καὶ ἔγινε ἄξιος τῆς σωτηρίας.
«Ὁ Φαρισαῖος ἀφοῦ στάθηκε κάπου, εἶπε στὴν προσευχή του·  σ’ εὐχαριστῶ Θεέ μου, πού δὲν εἶμαι ὅπως ὅλοι οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, ἅρπαγες καὶ ἄδικοι». Ἀλοίμονο στὴν ὑπερηφάνεια. Ὁ Κύριος κι ὁ Ἡσαΐας τὴν περιφρονοῦν, γιατὶ ὁδηγεῖ στὴν Αἴγυπτο, ἔχει τὸ θάρρος τοῦ Φαρραώ καὶ τὸν ἴσκιο τῆς Αἰγύπτου. Πάσχει κατὰ τὸν ψαλμωδὸ Δαυΐδ ἀπὸ ἀπώλεια τῆς μνήμης, δὲν ἔχει τῆς μνήμης διάρκεια. Ἀλοίμονο στὸ φιλοκατήγορο στόμα, κατὰ τὸ ἕκτο κεφάλαιο τῶν Παροιμιῶν.  «Δὲν εἶμαι λέει, ὅπως οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἤ καὶ καθὼς αὐτὸς ὁ Τελώνης». Ἀρχὴ τῆς ὑπερηφάνειας φαίνεται πώς εἶναι ἡ περιφρόνηση. Αὐτὸς ποὺ περιφρονεῖ τοὺς ἄλλους καὶ τοὺς θεωρεῖ μηδενικά, ἄλλον φτωχό, κι ἄλλον δεύτερης σειρᾶς, ἄλλον ἀμαθῆ κι ἄλλον ἀσήμαντο, ἄλλον ἄδικο κι ἄλλον ἁμαρτωλό, παρασύρεται ἀπὸ τὴν περιφόρνηση αὐτὴ καὶ θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του μονάχα σοφὸ καὶ φρόνιμο, κι ἀριστοκράτη, καὶ πλούσιο καὶ δυνατὸ καὶ δίκαιο κι ἀνώτερον ἀπ’ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Εἶναι ἡ περιφρόνηση ἀρχὴ τῆς περηφάνειας κι ἡ περηφάνεια τῆς περιφρόνησης κακὸ γέννημα. Γι’ αὐτὸ κι ἡ περιλάλητη μέρα τοῦ Κυρίου θὰ προκαλέση τὴν ἐκδίκηση σὲ κάθε περφρονητὴ καὶ ὑπερήφανο.  Γιατὶ οἱ ὅμοιες ἁμαρτίες μὲ ὅμοιο τρόπο τιμωροῦνται.
Ἔδειξε ὁ Φαρισαῖος καὶ μὲ τὸ ντύσιμο καὶ μὲ τὴν στάση του τὴν ἔπαρση ποὺ εἶχε καὶ τὴν ἀλαζονεία. Καὶ οἱ λόγοι του μαρτυροῦσαν στὴν ἀρχὴ εὐγνωμοσύνη.  Γιατὶ ἔλεγε «Θεὲ μου σ’ εὐχαριστῶ». Ἔπειτα ὅμως ὅσα εἶπε εἶναι γεμᾶτα ἀπὸ ἀλαζονεία καὶ περηφάνεια.  Δὲν εἶπε· Σὺ μ’ ἔπλασες Κύριε, καὶ μὲ τὴ δική του βοήθεια ἐλευθερώνομαι ἀπὸ κάθε ἀδικία καὶ ἁρπαγὴ καὶ τὰ ἄλλα κακά. «Τί ἔχεις, μᾶς λέει, ποὺ δὲν τὸ ἔλαβες;» Ἀλλὰ ὅ,τι εἶχε πετύχει, τὸ λογάριαζε σὰν κατόρθωμα τῆς δύναμής του. Ἐνῶ κάθε ἄνθρωπος ἄς μάθη ὅτι χωρὶς τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν ἔχει τὴ δυνατότητα καὶ τὴν ἰσχὺ νὰ πραγματοποιήση κάτι καλό. Χωρὶς ἐμένα, λέει ὁ Χριστὸς δὲν μπορεῖται νὰ κάνετε τίποτε» Κι ὁ προφήτης· «Ἄν  ὁ Κύριος δὲν οἰκοδομήση σπίτι, μάταια κοπιάζουν αὐτοὶ ποὺ τὸ οἰκοδομοῦν»· καὶ ὁ Ἀπόστολος· «Δὲν εἶναι στὸ χέρι ἐκείνου ποὺ θέλει, οὔτε αὐτοῦ ποὺ κοπιάζει ἀλλὰ στὴν ἐξουσία τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς ἐλεεῖ». Κι ἀλλιῶς· «Ὄχι ὅμως ἐγώ, ἀλλὰ ἡ χάρη τοῦ Θεου ποὺ εἶναι μαζί του» Κι ἀλλοῦ· «ὁ Θεὸς εἶναι ποὺ κινεῖ μέσα μας καὶ τὴ θέληση καὶ τὴν ἐνεργητικότητα».
Καὶ γι’ αὐτὸ ἐνῶ ὁ Τελώνης ἦταν κῆπος ποτισμένος ἀπὸ τὰ πνευματικὰ νερά, ὁ Φαρισαῖος ἦταν γυμνόφυλλη δρῦ, ὅπως λέει ὁ Ἡσαΐας κι ὁ Σολομῶν. Γιατὶ κι ἄν ἔχωμε τιμηθῆ μὲ τὴν ἐλευθερία τῆς προαιρέσεως, χωρὶς συμμαχία μὲ τὸ Θεὸ κανένα ἀνδραγάθημα στὸ δρόμο τῆς ζωῆς δὲν μποροῦμε νὰ πραγματοποιήσωμε. «Γνωρίζω, λέει, ὅτι ὁ δρόμος τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ἴδιο, οὔτε μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ φέρη σὲ τέλος τὸ δρόμο του». Ἄς μὴν προσγράφωμε λοιπὸν στὸν ἑαυτὸ μας τὰ τρόπαια τῶν ἀγώνων μας. Σ’ ἐμᾶς μόνο ἡ προτίμηση τοῦ καλύτερου καὶ ὁ ζῆλος, ὁ Θεὸς ὅμως θὰ ὁδηγήση στὴν πραγματοποίηση τὴν ἀγαθὴ ἐπιθυμία τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ δὲν ἔχει μήτε ἀπὸ τὴ φύση τὴν ἱκανότητα ἀλλὰ ἀντλεῖ ἀπὸ τὴ θεία χάρη τὴ δυνατότητα νὰ λέγη ὅτι «μπορῶ». Αὐτὸ εἶναι κομπορρημοσύνη καὶ καυχησιές·  «Τί ἔχεις, μᾶς λέει, ποὺ δὲν τὸ ἔλαβες; κι ἀφοῦ τὸ ἔλαβες, γιατὶ καυχιέσαι σὰν μὴν τὸ ἔλαβες;»
«Νηστεύω δύο φορὲς τὴν ἑβδομάδα καὶ βγάζω τὸ δέκατο ἀπὸ ὅσα κερδίζω». Ἐπειδὴ ὁ Φαρισαῖος κατηγόρησε τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους καὶ τὸν Τελώνη, ὅτι εἶναι μοιχοὶ κι ἅρπαγες, ὁ ἴδιος ἀντιτάσσει στὴ μοιχεία τὴν ἀλαζονεία τῆς νηστείας του.  Γιατὶ ἀπὸ τὴν καλοπέραση προέρχεται ἡ πορνεία. Ὁ παραχορτασμὸς εἶναι πατέρας τῆς περιφρονήσεως καὶ ἡ πορνεία βγαίνει ἀπὸ τὴν ἀφθονία.  Κι ὁ Φαρισαῖος ποὺ βασάνιζε μὲ τὴ νηστεία τὸ σῶμα του, καυχιόταν ὅτι βρίσκεται πολὺ μακρὰ ἀπ’  αὐτὰ τὰ πάθη. Οἱ Φαρισαῖοι νήστευαν δύο μέρες τὴν ἑβδομάδα, Δευτέρα καὶ Πέμπτη.
Σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ «Ἅρπαγες καὶ ἄδικοι, ἔλεγε ὁ Φαρισαῖος» «βγάζω τὸ δέκατο ἀπὸ ὅσα κερδίζω».  Σὲ τόσο βαθμὸ ἔφασε ἡ καύχησή του γιὰ ἐναντίωση στὴν ἁρπαγὴ καὶ στὴν ἀδικία, ὥστε νὰ δίνη στοὺς ἄλλους ἀκόμα καὶ τὰ δικά του. Οἱ Ἑβραῖοι ἔδιναν γιὰ ὅλα τὰ ὑπάρχοντά τους «ἕνα δέκατο» κι ἔπειτα ἀπὸ τὸ τρίτο.  Καὶ τὰ τρία ἑνωμένα μαζί δείχνουν ὅτι οἱ Ἑβραῖοι μοίραζαν τὸ τρίτο τῆς περιουσίας τους. Ἀλλὰ ἔδιναν καὶ τὶς ἀπαρχὲς καὶ τὰ πρωτογέννητα καὶ πολλὰ ἄλλα ἀπὸ τὰ εἰσοδήματά τους γιὰ τὶς ἁμαρτίες των· ἦσαν  ὅσα ἔδιναν γιὰ τὸν ἐξαγνισμό, ὅσα κατὰ τὶς ἑορτές, κατὰ τὶς μειώσεις τῶν χρεῶν καὶ τὶς ἀπελευθερώσεις τῶν δούλων καὶ στὰ δάνεια ποὺ ἦσαν ἐλεύθερα ἀπὸ τόκο. Αὐτὰ συγκεντρωμένα καὶ ὑπολογισμένα μαζί δείχνουν ὅτι τὸ μισὸ τῆς περιουσίας ἄν ἔδινε στοὺς ἀνθρώπους, δὲν κάμει τίποτε σπουδαῖο, ὥστε νὰ καυχιέται καὶ νὰ περηφανεύεται. Πολὺ λιγώτερο, ὅταν τὸ Εὐαγγέλιο ὁρίζει· «Ἄν ἡ δικαιοσύνη σας δὲν γίνη περισσότερη ἀπὸ τῶν Γραμματέων καὶ τῶν Φαρισαίων, δὲ θὰ μπῆτε στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
«Ὁ Τελώνης στεκόταν μακριὰ καὶ δὲν ἤθελε μήτε τὰ μάτια του νὰ σηκώση στὸν οὐρανὸ ἀλλὰ χτυποῦσε τὸ στῆθος του λέγοντας·  Θεέ μου, λυπήσου με τὸν ἁμαρτωλό. Σᾶς λέγω ὅτι κατέβηκε τοῦτος στὸ σπίτι του συγχωρημένος.  Γιατὶ ὅποιος ὑψώνει τὸν ἑαυτὸ του θὰ ταπεινωθῆ καὶ θὰ ὑψωθῆ ὅποιος ταπεινώνεται» Προσευχόταν ὁ Τελώνης κι ἀφοῦ δὲν εἶχε ἐργα ἀγαθά, οὔτε νά τ’ ἀπαριθμήση δὲν μποροῦσε, καθὼς ὁ Φαρισαῖος, ἀλλὰ χτυποῦσε τὸ στῆθος του καὶ τὴν καρδιὰ του μαστίγωνε κι ἔλεγε μὲ πολλὴ συντριβὴ καὶ κατάνυξη· «Θεέ μου, λυπήσου με τὸν ἁμαρτωλό». Γι’ αὐτὸ καὶ συνάντησε σπλαχνικὸ τὸν ἐλεητικὸ καὶ πρόθυμο Κύριο.  Γιατὶ ἡ ταπεινοφροσύνη ρίχνει ὅλα, τὰ ἁμαρτήματα, ἐνῷ ἡ ὑπερηφάνεια ἀφανίζει ὅλες τὶς ἀρετὲς, γιατὶ εἶναι πιὸ μεγάλη καὶ πιὸ βαρειὰ ἀπὸ κάθε ἁμαρτία καὶ κακία. Εἶναι προτιμότερο, ἀφοῦ ἁμαρτησωμε, νὰ ἐπιστρέψωμε καὶ νὰ ταπεινωθοῦμε παρὰ νὰ πράττωμε τὸ ὀρθὸ καὶ νὰ καυχιώμαστε. Ὁ Τελώνης ἔβγαλε τὸ ἔνδυμα τῶν ἁμαρτιῶν του, ἀφοῦ δέχτηκε τὴν κατηγορία τοῦ Φαρισαίου μὲ πραότητα καὶ ὑπομονή. Κι ὁ Φαρισαῖος ἀπὸ τὴ δόξα κατέπεσε στὸ βάραθρο τῆς ἀνομίας, ἐπειδὴ ἔδωσε δίκαιο στὸν ἑαυτὸ του καὶ κατηγόρησε τὸν Τελώνη καὶ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους. Ὁ Τελώνης ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς ντροπῆς καὶ τῆς ἁμαρτίας γύρισε στὴ μακαριστὴ ζωὴ καὶ κατάσταση. Ὁ Φαρισαῖος ταπεινώθηκε ἀπὸ τὸν ἐγωϊσμὸ καὶ τὴν ἔπαρσή του.
Δύο πράγματα ζητοῦνται ἀπὸ ὅλους μας, νὰ καταδικάζωμε τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ νὰ συγχωροῦμε τὰ ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων.  Γιατὶ ὅποιος βλέπει τὰ ἁμαρτήματα του γίνεται πιὸ συγχωρητικὸς ἀπέναντι στοὺς ἄλλους. Κι ὅποιος κατακρίνει τοὺς ἄλλους, κατακρίνει καὶ καταδικάζει τὸν ἑαυτὸ του, ἀκόμα κι ἄν ἔχη πολλὲς ἀρετὲς. Εἶναι στ’ ἀλήθεια μεγάλο πρᾶγμα, ἀδελφοί μου, νὰ μὴν κατακρίνης τοὺς ἄλλους ἀλλὰ τὸν ἑαυτό σου. Ἐμεῖς ὅμως παραβλέποντας τὰ δικὰ μας ἁμαρτήματα, τοὺς ἄλλους πιὸ πολὺ κατακρίνομε, τοὺς ἄλλους ἐξετάζομε καὶ δὲν ξαίρομε ὅτι κι ἄν εἴμαστε ἀπ’ ὅλους πιὸ δίκαιοι, ὅταν κατακρίνωμε τοὺς ἄλλους γινόμαστε ἔνοχοι καὶ εἴμαστε ἄξιοι γιὰ τὴν ἴδια τιμωρία καὶ κόλαση, ποὺ ἀξίζει κι αὐτὸς ποὺ ἐμεῖ κρίνομε «Μὲ ὅποιο μέτρο κρίνετε, θὰ κριθῆτε». Ὅποιος πορνεύει παραβαίνει ἐντολή, καθὼς κι αὐτὸς ποὺ κρίνει τὸν πορνεύοντα. Ἑπομένως κι οἱ δύο παραβαίνουν θεία ἐντολὴ κι ὅποιος πορνεύει κι ὅποιος κρίνει.
 Ἄς μεταστρέψωμε τὴν ἐξέταση καὶ τὴν ἐνασχόλησή μας μὲ τοὺς ἄλλους στὸν ἑαυτὸ μας, ἀγαπητοί.  Κι ἄν δοῦμε κάποιους ν’ ἁμαρτάνουν, ἄς ἔχωμε μπροστὰ στὰ μάτια μας τὰ δικὰ μας ἁμαρτήματα κι ἄς λογαριάζωμε τὰ δικὰ χειρότερα ἀπὸ τῶν ἄλλων. Γιατὶ ὅποιος ἀμάρτησε ἴσως μετάνιωσε κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἁμαρτίας, ἐνῶ ἐμεῖς μένομε ἀδιόρθωτοι πάντα, κατακρίνοντας καὶ ἐξετάζοντας τοὺς ἄλλους. Ἐκεῖνος ὁ Λώ, ἄν καὶ κατοικοῦσε στὰ Σόδομα κανένα δὲν κατέκρινε καὶ κανένα δὲν κατηγόρησε. Γι’ αὐτὸ καὶ δικαιώθηκε καὶ διασώθηκε ἀπὸ τὴ φωτιὰ καὶ τὴ γενικὴ καταστροφή, στὴν ὁποία καταδικάστηκαν οἱ Σοδομῖτες. Μὲ ταπείνωση λοιπὸν κι ἐμεῖς ἄς κατακρίνωμε τοὺς ἑαυτοὺς μας, ἄς ἐξευτλίσωμε τὸν ἑαυτὸ μας, γιὰ νὰ ὑψωθοῦμε ἀκατάκριτοι στὸν οὐρανό. Ἄς ἀγαπήσωμε τὴν ταπεινοφροσύνη. Μ’ αὐτὴν δικαιώθηκε ὁ Τελώνης καὶ πέταξε τῶν ἁμαρτημάτων του τὸ φόρτωμα. Ἄς μισήσωμε τὴν ἔπαρση, γιατὶ μ’ αὐτὴν ὁ Φαρισαῖος κατακρίθηκε κι ἔχασε τὶς ἀρετὲς ποὺ εἶχε.
Ὁ Φαρισαῖος κατακρίθηκε, ἐπειδὴ ἔπραξε τὸ καλὸ κι ὄχι καλὰ. Ὁ Τελώνης δικαιώθηκε, ἐπειδὴ μὲ καλὸ τρόπο τὰ ὄχι καλὰ ἔργα του ἀποτίναξε.  Πρόσεξε ὁ Θεὸς τοὺς στεναγμοὺς τοῦ Τελώνη καὶ τὴ συντριβή του καὶ τὰ χτυπήματα στὸ στῆθος κι ἀφοῦ δέχτηκε τὸ «Λυπήσου με» τὸν ἔβαλε μαζὶ μὲ τὸ δίκαιο Ἄβελ. Τὶς θυσίες ὅμως καὶ τὶς ἁμαρτίες καὶ τὰ κατορθώματα τοῦ Φαρισαίου, τοῦ μεγαλόστομου καὶ ὑπερηφάνου τὰ ἐμίσησε καὶ τὰ ἀπώθησε. Καὶ γι’ αὐτὴ τὴν αἰτία τὸν καταδίκασε, ὅπως τὸν ἀδελφοκτόνο Κάιν.
Ἄς μάθωμε, ἀδελφοί μου, κι ἄς διδαχτοῦμε κι ἄς πράξωμε μεγάλα κατορθώματα. Καὶ γι’ αὐτὰ ἄς μὴν ἐπαιρώμαστε. Κι ἄν γίνωμε ἀγαθοὶ καὶ δίκαιοι, καὶ καλωσυνᾶτοι καὶ σπλαχνικοὶ κι ἐλεητικοί,  ἀκόμα κι ἔτσι ἄς ἔχωμε ταπείνωση κι ὄχι ὑπεροψία καὶ περηφάνεια, γιὰ νὰ μὴ χάσωμε τὸν ἱδρῶτα καὶ τὸν κόπο μας. «Ὅταν ὅλα αὐτὰ τὰ πράξετε, λέγει ὁ Κύριος, νὰ λέτε πὼς εἴστε ἄχρηστοι δοῦλοι. Κάναμε τὸ χρέος μας». Γιατὶ εἶναι ἀνάγκη καὶ χρέος ἀναπόφευκτο, νὰ προσφέρωμε στὸ Θεὸ τῶν ὅλων τὴ δουλική μας ταπείνωση, τὴν ὑπομονή, τὴν ὑποταγή, τὴν ὑπακοή, τὴν εὐγνωμοσύνη, τὴν εὐχαριστία.  Χρέος μας νὰ δοξάζωμε καὶ νὰ προσκυνοῦμε τὸ θέλημά του τὸ πανάγιο καὶ νὰ μὴ μᾶς πειράζουν οἱ κατηγορίες τῶν ἄλλων κι οἱ ἐξευτελισμοί, μήτε νὰ στενοχωρούμαστε μὲ τοὺς πειρασμούς, οὔτε νὰ θυμώνουμε ὅταν μᾶς κατηγοροῦν, γιατὶ κι ἀπ’ αὐτὸ πολλὴν ὠφέλεια ἀποκομίζουμε. Ἄς ἐννοήσωμε κι ἄς αἰσθανθοῦμε τὴ δύναμη τῆς ταπεινώσεως καὶ τὴ βοήθεια της. Ἄς πληροφορηθοῦμε τὴν καταδίκη τῆς ἐπάρσεως καὶ τὴ ζημία καὶ τὴν ἀπώλεια –τὸν ἴσκιο τοῦ Βεεμὼθ κατὰ τὸν Ἰώβ, στοὺς ὑγροὺς τόπους καὶ στὸν καλαμιῶνα, τὸ παραστράτισμα ἀπὸ τὸ δρόμο τῆς ἀλήθειας καὶ τοῦ φωτὸς τῆς δικαιοσύνης.
Καὶ ἐπειδὴ εἶναι μεγάλο ἀγαθὸ ἡ μετάνοια, καὶ ἡ ἐξομολόγηση, ἡ συντριβή, τὰ δάκρυα, οἱ βαθεῖς στεναγμοὶ καὶ ἡ κατάνυξη, γι’ αὐτὸ, παρακαλῶ, νὰ ἐξομολογῆσθε συνεχῶς στὸ Θεὸ καὶ νὰ τοῦ φανερώνετε τὰ ἁμαρτήματά σας. Ἄν τοῦ ξεδιπλώνωμε τὴ συνείδησή μας καὶ τοῦ δείχνωμε τὰ τραύματα τῶν ψυχῶν μας, ἄν δὲν κρίνωμε τοὺς ἄλλους καὶ δὲν ἀποθηριωνώμαστε μὲ τὶς βρισιὲς τῶν ἄλλων, οὔτε λυπούμαστε ἀπὸ τὶς κατηγορίες καὶ τὶς ἀδικίες τους, θὰ γίνη σ’ ἐμᾶς ὁ Κύριος σπλαχνικὸς καὶ φιλάνθρωπος. Θ’ ἀναμείξη τὰ φάρμακα τῆς συμπόνιας καὶ τῆς εὐσπλαχνίας του, θὰ μᾶς τὰ βάλη σὰν ἐπιθέματα καὶ θὰ μᾶς θεραπεύση. Ἄς φανερώσωμε τ’ ἁμαρτήματά μας στὸ Δεσπότη, ποὺ δὲν κατηγορεῖ ἀλλὰ θεραπεύει. Ἄν σιγήσωμε ἐμεῖς, ἐκεῖνος τὰ γνωρίζει ὅλα. Ἄς ἀναφέρωμε λοιπόν ἀδελφοί μου, τὶς ἀμαρτίες μας κι ἄς ἐξομολογηθοῦμε μ’ εἰλικρίνεια στὸν Κύριο, γιὰ νὰ κερδίσωμε τὴν ἀγάπη του. Ἄς ἀφήσωμε ἐδῶ τὰ ἁμαρτήματά μας γιὰ νὰ καθαριστοῦμε, καὶ νὰ ἑτοιμαστοῦμε νὰ φύγωμε ἐκεῖ καὶ νὰ ὁδηγηθοῦμε ἀπὸ τὸ δίκαιο Κριτὴ στὴ βασιλεία τὴν ἀτελείωτη καὶ αἰώνια. Νὰ κληρονομήσωμε τὴ μελλοντικὴ ἐκείνη ἄφθαρτη κατοικία καὶ τὴν ἀδαπάνητη τρυφὴ κι ἀπόλαυση. Αὐτὰ ὅλα νὰ τὰ ἐπιτύχωμε μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Χριστοῦ του Θεοῦ μας, ποὺ ἡ δόξα κι ἡ δύναμή του εἶναι αἰώνια. Ἀμήν.
Μητροπολίτου Τρίκκης καὶ Σταγῶν Διονυσίου
Πατερικὸν Κυριακοδρόμιον
Τόμος Δεύτερος
Ἀθῆναι 1969
σελ.118-129