ΜΗΝΥΜΑ

ΓΙΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ, ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΔΕΙΤΕ ΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012

Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής καί πρόδρομος τοῦ Κυρίου

Γεωργίου Π. Πατρώνου,
1. Σκιαγράφηση τῆς προσωπικότητας τοῦ Βαπτιστῆ
Οἱ Εὐαγγελιστὲς Μᾶρκος καὶ Ἰωάννης, ἐκφραστὲς δύο διαφορετικῶν παραδόσεων, τῆς συνοπτικῆς καὶ τῆς ἰωάννειας, προτάσσουν στά Εὐαγγέλια καὶ τὶς διηγήσεις τους γιά τὴν ἱστορία τῆς ζωῆς καὶ τῆς δημόσιας δράσης τοῦ Ἰησοῦ, τή συνάντησή του μὲ τὸν Ἰωάννη τὸν Βαπτιστή (Μάρκ. 1,2-6· Ἰωάν. 1,19-23). Ἀλλὰ καὶ οἱ ἄλλοι δύο Εὐαγγελιστές, Ματθαῖος καὶ Λουκᾶς, ἀναφέρονται μὲ ἔμφαση στό πρόσωπο τοῦ Ἰωάννη τοῦ Βαπτιστῆ καὶ τὸν τοποθετοῦν ὡς γέφυρα γιά τή μετάβαση ἀπὸ τὴν παιδικὴ ἡλικία τοῦ Ἰησοῦ στή δημόσια δράση του, ὕστερα ἀπὸ τή γνωστή συνάντηση τῶν δύο ἀνδρῶν καὶ τὴν πραγματοποίηση τῆς βάπτισης στά νερὰ τοῦ Ἰορδάνη (Ματθ. 3,1-6· Λουκ. 3,1-6).
Εἶναι ἐνδεικτικό, ἐπίσης, ὅτι γιά τὴν κατανόηση τοῦ προσώπου τοῦ Ἰωάννη καὶ τή σημασία τοῦ ῥόλου του στήν ὅλη ὑπόθεση τῆς προπαρασκευῆς γιά τὴν ἔλευση τοῦ Μεσσία Χριστοῦ, οἱ τέσσερις Εὐαγγελιστὲς ἀναφέρουν πολλὰ στοιχεῖα ὄχι μόνο γιά τή συνάντηση Ἰησοῦ καὶ Ἰωάννη, ἀλλὰ καὶ γιά τή θαυμαστή γέννηση τοῦ δευτέρου, τὸν ἀσκητικὸ τρόπο ζωῆς του, τὸ μεσσιανικὸ κήρυγμά του, τὸ μαρτυρικὸ θάνατο καὶ τὴν ἐν γένει προσωπικότητά του. Ὁ Ἰωάννης ἦταν, πράγματι, μία ἡγετικὴ φυσιογνωμία μὲ τεράστια πνευματικὴ ἀπήχηση στούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς του.
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς μᾶς ὁμιλεῖ, ἀκόμη, γιά τὴν «προκαθορισμένη» μορφὴ τῆς ἀποστολῆς τοῦ Ἰωάννη «ἐκ κοιλίας μητρὸς» καὶ γιά τὰ χρόνια τῆς προετοιμασίας καὶ προπαρασκευῆς του πρὸς ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ, ὅπως ἀναδειχθεῖ ἕνας ἀληθινὸς «πρόδρομος» τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸν εἶχε προαναγγείλει ὁ Ἄγγελος πρὶν τή γεννήσή του, ὅτι «ἔσται μέγας ἐνώπιον τοῦ Κυρίου» (Λουκ. 1,15). Ὁ ἴδιος δέ, ὅπως ὑπονοεῖται στά κείμενα, ἀπὸ μικρὸ παιδὶ εἶχε ὁδηγηθεῖ «ἐν ταῖς ἐρήμοις» καὶ ἐκεῖ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου «ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι» (Λουκ. 1,80). Στήν ἔρημο ὁ Ἰωάννης ἔμεινε «ἕως ἡμέρας ἀναδείξεως αὐτοῦ πρὸς τὸν Ἰσραὴλ» (Λουκ. 1,80) καὶ μετὰ ἐξῆλθε ὡς «προφήτης Ὑψίστου» στήν περιοχὴ τοῦ Ἰορδάνη, μὲ σκοπὸ νά κηρύξει μετάνοια καὶ «ἑτοιμᾶσαι ὁδοὺς Κυρίου» (Λουκ. 1,76). Θαυμάσια, ἑπομένως, γεγονότα συνόδευσαν τὸν Ἰωάννη ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς σύλληψης καὶ γεννήσής του ὡς τὴν τελευταία τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου του, ὅπως θὰ δοῦμε καὶ πιὸ κάτω.
Ἡ μητέρα τοῦ Ἰωάννη, ἡ Ἐλισάβετ, ποὺ ἦταν καὶ συγγενὴς τῆς Παρθένου Μαρίας, ὅπως εἴδαμε στό πέμπτο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου αὐτοῦ, «συνείληφεν υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς» κατὰ θαυμαστὸ τρόπο (Λουκ. 1,36). Κατὰ τή συνάντηση δὲ ἐκείνῃ τῶν δύο ἐγκύων γυναικῶν, ὅπως γράφει τὸ κείμενο, «ἐσκίρτησεν ἐν ἀγαλλιάσει τὸ βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς» καὶ ἡ Ἐλισάβετ «ἐπλήσθη Πνεύματος ἁγίου» καὶ ἀπεκάλυψε μετὰ τὸν ἀσπασμό, ὅτι ἡ Μαρία θὰ γίνει μὲ τὴν κύηση καὶ τή γέννηση «ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου» (Λουκ. 1,4344). Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ὁ πατέρας τοῦ Ἰωάννη, ὁ Ζαχαρίας, ἱερέας τοῦ Ναοῦ τὴν περίοδο ἐκείνη, βεβαιώνεται ὕστερα ἀπὸ ὁραματικὴ ἐμπειρία, ὅτι ἡ γέννηση τοῦ υἱοῦ του θὰ πραγματοποιηθεῖ κάτω ἀπὸ θαυμαστὲς συνθῆκες καὶ «χεὶρ Κυρίου» θὰ τὸν συνοδεύει συνεχῶς γιά νά φέρει σὲ πέρας τὴν ὑψηλὴ ἀποστολὴ του. Τὸ ὄνομα δὲ Ἰωάννης πού θὰ πάρει, καὶ ἡ ὅλη μετέπειτα ζωὴ του θὰ εἶναι μία ἀληθινὴ μαρτυρία αὐτῆς ἀκριβῶς τῆς θαυμαστῆς κλήσης του (Λουκ. 1, 60 ἐξ.).
Αὐτός, λοιπόν, ὁ Ἰωάννης, ἡ μετέπειτα «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ», σύντομα θὰ ἀναδειχθεῖ ἕνα εἶδος «ἐνσάρκου Ἀγγέλου» καὶ προδρόμου γιά νά ἑτοιμάσει «τὴν ὁδὸν Κυρίου» (πρβλ. Ἡσ. 40, 3) καὶ «ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτὸς» (Ἰωάν. 1,7). Χαρακτηριστικὸ τῆς «προδρομικότητάς» του αὐτῆς θὰ εἶναι τὸ κήρυγμα μετανοίας καὶ τὸ βάπτισμα ὕδατος «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν», σύμφωνα καὶ μὲ πρόρρηση τοῦ Ἠσαΐα, ποὺ λέει «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τὴν ὁδὸν Κυρίου, εὐθείας ποιεῖτε τάς τρίβους αὐτοῦ» (Λουκ. 3, 3-4• Ἡσ. 40, 3-5). Μὲ ἀποκορύφωση στό τέλος τὴν ἴδια τή βάπτιση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Βαπτιστῆ ἦταν ἀσκητικὴ καὶ ἡ ζωὴ του ἐντελῶς λιτή, ἀφοῦ, «τὸ ἔνδυμα αὐτοῦ ἀπὸ τριχῶν καμήλου καὶ ζώνην δερματίνην περὶ τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ• ἡ δὲ τροφὴ αὐτοῦ ἦν ἀκρίδες καὶ μέλι ἄγριον» (Μαθτθ. 3,4). Ἐπὶ πλέον διέθετε τεράστια πνευματικὴ αἴγλη καὶ ἐπιρροή, καθ’ ὅσον «ἐξεπορεύετο πρὸς αὐτὸν πᾶσα ἡ Ἰουδαία χώρα καὶ οἱ Ἱεροσολυμῖται πάντες ἐβαπτίζοντο ἐν τῷ Ἰορδάνῃ ποταμῷ ὑπ’ αὐτοῦ ἐξομολογούμενοι τάς ἁμαρτίας αὐτῶν» (Μάρκ. 1, 5). Ὅλα αὐτά, καθὼς καὶ ἡ γενικότερη χαρισματικὴ του φύση, κατέστησαν τὸν Ἰωάννη τή μεγαλύτερη θρησκευτική καὶ πνευματικὴ προσωπικότητα τῆς ἐποχῆς του. Αὐτὸν τὸν εἰδικὰ ἀπεσταλμένο ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ σεβάστηκαν βαθύτατα οἱ δίκαιοι καὶ οἱ ταπεινοὶ τοῦ Ἰσραήλ, ταυτόχρονα ὅμως ἡ παρουσία του προκαλοῦσε φόβο καὶ τρόμο στούς ἀδίκους καὶ μοιχούς.
Βέβαια, ὁ ἀσκητικὸς καὶ «μοναχικὸς» τρόπος ζωῆς τοῦ Προδρόμου, ποὺ γιά τὸν Ἰουδαϊσμὸ δέν ἦταν ποτὲ κάτι τὸ συνηθισμένο καὶ ἀποδεκτό, ἰδιαίτερα μάλιστα στήν ἐποχὴ τοῦ Ἰησοῦ πού κυριαρχοῦσε ὁ φαρισαϊσμὸς καὶ ἡ θρησκευτικὴ ὑποκρισία, ἦταν φυσικὸ νά δημιουργήσει σὲ πολλοὺς διάφορα προβλήματα καὶ ἀντιδράσεις. Ἀκόμη καὶ σήμερα, αὐτὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἀσκητικότητας τοῦ Ἰωάννη, ἔγινε αἰτία νά διατυπωθεῖ ἀπὸ πολλοὺς μελετητὲς τῆς Καινῆς Διαθήκης ἡ ἄποψη, πὼς πιθανῶς ὁ Βαπτιστὴς νά εἶχε κάποια ἀμέση σχέση καὶ κοινωνία μὲ τίς ἐσχατολογικὲς κοινότητες τῶν Ἐσσαίων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἀφοῦ καὶ ἐκεῖνοι ζοῦσαν στήν ἔρημο, ὅπως γνωρίζουμε, ἄγαμοι καὶ ἀσκητικοί, κατὰ τρόπο μοναστικὸ καὶ κοινοβιακό. Ἀνεξάρτητα, ὅμως, ἀπὸ τὸ ἂν κάποτε εἶχε καὶ πόση σχέση μπορεῖ νά εἶχε μὲ τὶς ἐσσαϊκὲς κοινότητες τοῦ Κουμράν, φαίνεται ὅτι ὁ Ἰωάννης τὴν ἐποχὴ τῆς συνάντησής του μὲ τὸν Ἰησοῦ ἦταν ἐντελῶς ἐλεύθερος ἀπὸ τέτοιους συσχετισμοὺς καὶ ἀνεξάρτητος, μὲ δικοὺς του μαθητὲς καὶ ὀπαδούς.
Ὁ ἀπόλυτα προσωπικὸς τρόπος ζωῆς του καὶ ἡ μορφὴ προετοιμασίας καὶ δράσης του, θυμίζουν τοὺς μεγάλους προφῆτες τοῦ παρελθόντος.
2. Ἡ ἀποστολὴ τοῦ Βαπτιστὴ
Ὁ Ἰωάννης μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα τῶν Εὐαγγελίων παρουσιάζεται ὡς ὁ μοναδικὸς «προφήτης» καὶ «πρόδρομος» πού στέλνεται ἀπὸ τὸν Θεό, γιά νά ἑτοιμάσει πνευματικὰ τὸ λαὸ ἐν ὄψει τῆς ἐπικειμένης ἔλευσης τοῦ Μεσσία. Στό Δ΄ Εὐαγγέλιο τονίζεται μὲ ἔμφαση αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ προδρομικὴ ἰδιότητα καὶ ἀποδοχὴ τοῦ Ἰωάννη: «Ἐγένετο ἄνθρωπος, ἀπεσταλμένος παρὰ Θεοῦ, ὄνομα αὐτῷ Ἰωάννης• οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν, ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτός, ἵνα πάντες πιστεύσωσιν δι’ αὐτοῦ. Οὐκ ἦν ἐκεῖνος τὸ φῶς, ἀλλ’ ἵνα μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ φωτὸς» (Ἰωάν. 1,6-8). Ὁ ἴδιος, ἐξάλλου, ὁ Βαπτιστὴς θὰ πεῖ ἀργότερα γιά τὸν ἑαυτὸ του, ὅταν κάποτε ῥωτήθηκε σχετικά, ὅτι «ἐγὼ οὔκ εἰμι ὁ Χριστός», ἀλλ’ οὔτε καὶ ὁ Ἠλίας, ἢ «ὁ Προφήτης», ποὺ περίμεναν οἱ Ἰουδαῖοι νά ἔρθει εἰδικὰ γι’ αὐτὸ τὸ σκοπὸ στόν κόσμο (βλ. Δευτερ. 18,15). Ὁ ἴδιος εἶχε τὴν αἴσθηση πώς ἦταν ἁπλῶς ἡ «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ», ὑπενθυμίζοντας μὲ τοὺς λόγους του καὶ τὰ κηρύγματά του αὐτά πού οἱ μεγάλοι προφῆτες καὶ ἰδιαίτερα ὁ Ἠσαΐας προανήγγειλαν γι’ αὐτὸν καὶ τὴν ἀποστολὴ του (βλ. Ἡσ. 40, 3).
Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰησοῦς κάποτε εἶχε πεῖ κάτι παρόμοιο, δημόσια μάλιστα πρὸς τὸ λαό, γιά τὸν Βαπτιστὴ καὶ τὴν ἀποστολὴ του: «τὶ ἐξήλθατε εἰς τὴν ἔρημον θεάσασθαι; κάλαμον ὑπὸ ἀνέμου σαλευόμενον; ἀλλὰ τὶ ἐξήλθατε ἰδεῖν; ἄνθρωπον ἐν μαλακοῖς ἱματίοις ἠμφιεσμένον; ἰδοὺ οἱ τὰ μαλακὰ φοροῦντες ἐν τοῖς οἴκοις τῶν βασιλέων εἰσίν. Ἀλλὰ τὶ ἐξήλθατε ἰδεῖν προφήτην; ναὶ λέγω ὑμῖν, καὶ περισσότερον προφήτου, οὗτος γάρ ἐστι περὶ οὗ γέγραπται• ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου πρὸ προσώπου σου, ὃς κατασκευάσει τὴν ὁδόν σου ἔμπροσθέν σου. Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ» (Ματθ. 11, 7-11).
Ὁ ὅρος «μείζων» δέν ἀναφέρεται ἐδῶ, πιστεύουμε, στήν προσωπικὴ ἁγιότητα ἢ ἀκεραιότητα τοῦ χαρακτῆρα τοῦ Ἰωάννη καὶ οὔτε θέλει νά φανερώσει κάποια ἠθικῆς φύσεως ἰδιότητα, ἀλλὰ σχετίζεται ἄμεσα μὲ τὴν ὑψηλὴ ἀποστολὴ καὶ κλήση του νά ὑπηρετήσει στό αἰώνιο σωτηριολογικὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ κάποια ἄλλη ἄποψη, ἂν μποροῦσε νά δεῖ τὰ πράγματα κανείς, θὰ ἔλεγε ὅτι καὶ «ὁ μικρότερος ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν μείζων αὐτοῦ ἐστιν» (Ματθ. 11,11). Αὐτὸ τὸ μοναδικὸ προνόμιο, νά δεῖ μὲ τὰ σωματικὰ του μάτια τὸ Μεσσία καὶ νά γίνει Πρόδρομος καὶ Βαπτιστὴς του, τὸ εἶχε μόνο ὁ Ἰωάννης ἀπὸ ὅλους τοὺς μεγάλους προφῆτες τοῦ παρελθόντος. Καὶ ἀπὸ αὐτῆς τῆς ἀπόψεως, πράγματι, ὁ Ἰωάννης ἦταν ὁ «μέγιστος τῶν προφητῶν», ἔστω καὶ ἂν ὁ «ἐλάχιστος» τῆς βασιλείας θὰ εἶναι «μείζων αὐτοῦ».
Ὑπ’ αὐτὴ τὴν προοπτική, ὁ Ἰωάννης κατανοεῖται ὡς προφήτης μοναδικὸς ἀλλὰ καὶ «ὁριακὸς» ταυτόχρονα, γιατὶ μὲ τὴν παρουσία του καὶ τὴν ἀποστολὴ του διακρίνει ἀλλὰ καὶ συνδέει τὸν κόσμο τῆς Παλαιᾶς μὲ τὸν κόσμο τῆς Καινῆς Διαθήκης. Συνδέει δηλαδὴ, τὴν προφητικὴ «γνώση» μὲ τὴν ἱστορικὴ ἐμπειρία, τὴν προσδοκία τοῦ παρελθόντος μὲ τὴν ἐκπλήρωση τοῦ παρόντος. Στόν Ἰωάννη καὶ μὲ τὸν Ἰωάννη γίνεται ἡ μεγάλη μεταβάση ἀπὸ τὸ παλαιὸ στό νέο καὶ ἀπὸ τὸ πρὶν στό τώρα. Ὁ Ἰωάννης εἶναι ὁ «μέγιστος» τοῦ παλαιοῦ κόσμου ἀλλὰ καὶ ὁ «ἐλάχιστος» τοῦ νέου (βλ. Ματθ. 11, 11).
Εἶναι ἡ πιὸ μεγάλη ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ ἡ πιὸ «τραγικὴ» φυσιογνωμία τῆς ἱστορίας τῆς Καινῆς Διαθήκης. Στή δικὴ του προσωπικὴ ἱστορία παρουσιάσθηκε γιά πρώτη φορὰ καὶ τόσο ἔντονα τὸ ἐσωτερικὸ δρᾶμα τοῦ πνευματικοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Ἰωάννης ἔδωσε μία «εἰκόνα» καὶ τὸν «τύπο» αὐτοῦ τοῦ δράματος. Στή ζωὴ του φάνηκε κατὰ δραματικὸ τρόπο ἡ ἀνάγκη μιᾶς ἀποφασιστικῆς «διάβασης» ἀπὸ τὴν ἁπλή ἀνθρώπινη καὶ ἱστορικὴ γνώση «περὶ τοῦ Ἰησοῦ» στήν ἀναγνωρίσή του ὡς «Χριστοῦ καὶ Κυρίου». Αὐτὸ σήμαινε γιά τὸν Ἰωάννη ἀποδοχὴ καὶ ἀναγνώριση, ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τή Ναζαρὲτ τῆς Γαλιλαίας ἦταν «υἱὸς τῆς Μαρίας» ἀλλὰ ταυτόχρονα καὶ «Υἱὸς τοῦ Θεοῦ».
Ἀπό τό βιβλίο: 
«Ἡ ἱστορικὴ πορεία τοῦ Ἰησοῦ», ἐκδ. Δόμος, σ. 211-215

Θεοφάνεια

Μέ τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Λόγου στούς κόλπους τῆς Παρθένου, ὁ Θεός πραγματώνει ἐντελῶς μονομερῶς ἕνα ἔργο στά πλαίσια τῆς θείας σοφίας καί ἀγάπης. ῾Η σωματικότητα, ἡ ἔμψυχη ζωή, ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ γεννημένου Χριστοῦ ἦταν δανεισμένα, κατά κάποιο τρόπο, ἀπό τόν Θεό δίχως νά συμμετέχει ὁ ἄνθρωπος. ᾿Από τήν πλευρά της, ἡ Θεομήτωρ, εἶχε δώσει τή συγκατάθεσή της· «᾿Ιδού ἡ δούλη Κυρίου· ἄς γίνει ὅ,τι ἀναφέρουν τά λόγια σου» (Λουκ. 1, 38). Τό παιδί γεννήθηκε, ἔγινε ἄνθρωπος μέ τήν πλήρη ἔννοια τοῦ ὅρου, δηλαδή εἶχε τόν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ Του, μέ τό δικαίωμα νά ἐπιλέγει ἀνάμεσα στό καλό καί τό κακό, τόν Θεό καί τήν ἄρνηση τοῦ Θεοῦ. Καί σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς ζωῆς Του −νηπιότητα, ἐφηβεία, ἐνήλικος βίος− ἀνοίγεται πρός τόν Θεό προσφέροντας καθ’ ὁλοκληρίαν τόν ἑαυτό Του.
Μέ τήν ἀνθρώπινη φύση Του καί χάρη στήν πίστη καί τή θυσία τῆς Θεομήτορος, ἀνέλαβε ὡς ἄνθρωπος ὅλα ὅσα τοῦ εἶχε ἀναθέσει ὁ Θεός. Σαρκώθηκε γιά ν’ ἀναλάβει ὡς ἄνθρωπος ὅλα ὅσα εἶχε ἀναλάβει ὁ Θεός, ὅταν κατά τήν προαιώνιο Βουλή Του εἶχε ἀποφασίσει νά δημιουργήσει τόν ἄνθρωπο καί νά ἐπωμιστεῖ, μετά τήν προπατορική πτώση, τίς συνέπειες τῆς δημιουργίας, καθώς καί τῆς φοβερῆς δωρεᾶς τῆς ἐλευθερίας πού προσφέρθηκε στόν ἄνθρωπο. Στή σλαβονική μετάφραση τῆς προφητείας τοῦ ᾿Ησαΐα (7, 16), τίθεται τό ζήτημα τοῦ Χριστοῦ, τούτου τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ, τό ὁποῖο, πρίν νά διακρίνει τό ἀγαθό ἀπό τό κακό, θά ἐπέλεγε τό ἀγαθό, ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι τέλειο κατά τήν ἀνθρώπινη φύση.
Νά γιατί τοῦτος ὁ ἄνθρωπος ᾿Ιησοῦς Χριστός, προκόπτοντας μέχρις ὅτου ἡ ἀνθρώπινη φύση Του φτάσει στήν τελείωσή της, ἀναλαμβάνει πλήρως ὅσα ὁ Θεός καί ἡ πίστη τῆς παναχράντου Θεοτόκου καί Θεομήτορος Τοῦ ἐμπιστεύθηκε. Μέ τήν κατάδυσή Του στά νεκρά νερά τοῦ ᾿Ιορδάνη, ἔμοιαζε μέ τό καθαρό λινάρι πού τό βυθίζουν μέσα στή χρωστική οὐσία. ᾿Εκεῖνος πού ἦταν πιό λευκός κι ἀπό τό χιόνι, ἀναδύεται τελικά ἀπό τό νερό, ὅπως ἀναφέρει καί ὁ προφήτης ᾿Ησαΐας8, μέ ἱμάτιο κατακόκκινο ἀπό τό αἷμα, μέ ἔνδυμα θανάτου, τό ἔνδυμα πού κλήθηκε νά φορέσει.
Νά λοιπόν ποιά μηνύματα στέλνει ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου. ᾿Οφείλουμε νά κατανοήσουμε ποιά μεγαλοπρεπή ἐνέργεια περικλείει, ποιά πράξη ἀγάπης θέτει ἐνώπιόν μας. Καί μπροστά μας τίθεται διαρκῶς ἕνα ἐπίμονο ἐρώτημα· ποιά θά εἶναι ἡ ἀπάντησή μας;
Metr. Anthony Bloom
Τα άγια Θεοφάνεια του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
Του Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Δορμπαράκη
«Τα άγια Θεοφάνεια του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εορτάζουμε κατά την ημέρα αυτή, και στη Μεγάλη Εκκλησία και στις κατά τόπους άγιες Εκκλησίες, επιτελώντας την παννυχίδα από το εσπέρας. Ο ίδιος ο Θεός Λόγος αφού ενδύθηκε τον παλαιό Αδάμ και εκτέλεσε όλα τα νόμιμα, έρχεται για να βαπτισθεί προς τον μέγα Ιωάννη τον Προφήτη, ο οποίος και τον εμπόδιζε λέγοντας: Εγώ έχω ανάγκη να βαπτισθώ από Εσένα, και Συ έρχεσαι σε μένα; Όταν όμως άκουσε από τον Κύριο το, άσε τώρα αυτά, και κατάλαβε ότι το Βάπτισμά Του αποτελεί εκπλήρωση όλης της δικαιοσύνης του Θεού, είναι δηλαδή μέσα στο σχέδιο της σωτηρίας του κόσμου, δεν Του έφερε εμπόδιο. Βαπτίσθηκε λοιπόν ο Κύριος και αγίασε όλη τη φύση των υδάτων. Κι αφού έθαψε στα ρείθρα του Ιορδάνου όλη την αμαρτία των ανθρώπων, αμέσως βγήκε από το νερό. Έτσι ανακαίνισε και ανάπλασε τον άνθρωπο που είχε παλιώσει λόγω των αμαρτιών, οπότε του χάρισε τη Βασιλεία των Ουρανών».

Εδώ και μερικές ημέρες η Εκκλησία μάς προετοιμάζει, μετά την Γέννηση του Κυρίου, για την δεύτερη μεγάλη Δεσποτική εορτή, των Θεοφανείων, της Βαπτίσεως του ενανθρωπήσαντος Θεού. Η μία, σημειώνουν οι άγιοι υμνογράφοι, παραπέμπει στην άλλη,  μολονότι και οι δύο εορτάζονταν από κοινού στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, ως εορτή των Επιφανείων, της Φανέρωσης του Θεού στον κόσμο, κάτι που διακρίθηκε από τον τέταρτο μ. Χ. αιώνα, για λόγους περισσότερο πρακτικούς παρά πίστεως. Τελικώς όμως καθιερώθηκε ο ξεχωριστός εορτασμός τους, ο οποίος μολονότι ξεχωριστός, συνθεωρείται από τη λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας. Ο υμνογράφος Ιωάννης ο μοναχός, μάλιστα, συγκρίνει τις δύο εορτές, για να καταλήξει σε κάτι που ξενίζει: η Βάπτιση του Κυρίου είναι λαμπρότερη από την εορτή των Χριστουγέννων. «Λαμπρά μεν η παρελθούσα εορτή – σημειώνει – λαμπροτέρα δε Σωτήρ η επερχομένη». Και εξηγεί: «Εκείνη άγγελον έσχε ευαγγελιστήν και αύτη Πρόδρομον εύρε προετοιμαστήν. Εν εκείνη, αιμάτων εκχεομένων, ως άτεκνος ωδύρετο η Βηθλεέμ∙ εν ταύτη, υδάτων ευλογουμένων, πολύτεκνος γνωρίζεται η Κολυμβήθρα. Τότε Αστήρ τους Μάγους εμήνυσε, νυν δε Πατήρ κόσμω σε υπέδειξεν. Ο σαρκωθείς και πάλιν ερχόμενος εμφανώς, Κύριε, δόξα σοι» (Λαμπρή η προηγουμένη εορτή της Γεννήσεως του Κυρίου, λαμπρότερη όμως, Σωτήρα, αυτή που έρχεται. Εκείνη είχε ως ευαγγελιστή άγγελο, και αυτή βρήκε προετοιμαστή Πρόδρομο. Σε εκείνη, επειδή χύθηκαν τα αίματα των νηπίων, οδυρόταν η Βηθλεέμ ως άτεκνη, ενώ σε αυτήν, επειδή ευλογήθηκαν τα ύδατα, η Κολυμβήθρα της Εκκλησίας γίνεται γνωστή ως πολύτεκνη. Τότε Αστέρας φανερώθηκε στους Μάγους, τώρα δε ο Πατέρας Σε υπέδειξε στον κόσμο. Συ που σαρκώθηκες και πάλιν έρχεσαι φανερά, Κύριε, δόξα Σοι).
Ο ίδιος υμνογράφος, συνθεωρώντας, όπως είπαμε, τις δύο εορτές, τις βλέπει ως επί μέρους φάσεις εκπλήρωσης της αρχικής υποσχέσεως του Θεού, ήδη από την εποχή της πτώσεως στην αμαρτία των πρωτοπλάστων, περί της σωτηρίας του κόσμου. Σε κάθε φάση μάλιστα ο Θεός χρησιμοποίησε και τα ανάλογα μέσα, τους «λειτουργούς του μυστηρίου» Του. «Κύριε, πληρώσαι βουλόμενος α ώρισας απ’ αιώνος, από πάσης της κτίσεως, λειτουργούς του μυστηρίου σου έλαβες∙ εκ των Αγγέλων τον Γαβριήλ, εκ των ανθρώπων την Παρθένον, εκ των Ουρανών τον Αστέρα, και εκ των υδάτων τον Ιορδάνην∙ εν ω το ανόμημα του κόσμου εξείληψας, Σωτήρ ημών δόξα Σοι» (Κύριε, θέλοντας να εκπληρώσεις όλα όσα καθόρισες προαιώνια, απ’ αρχής της δημιουργίας, έλαβες λειτουργούς συνεργάτες του μυστηρίου σου: από τους Αγγέλους τον Γαβριήλ, από τους ανθρώπους την Παρθένο Μαρία, από τους Ουρανούς τον Αστέρα, και από τα ύδατα τον Ιορδάνη, μέσα στον οποίο εξάλειψας την αμαρτία του κόσμου, Σωτήρα μας, δόξα Σοι).
Η επισήμανση του υμνογράφου περί της εξαλείψεως της αμαρτίας του κόσμου μέσα στον Ιορδάνη συνιστά την απαρχή αυτού που θα ολοκληρωθεί επάνω στον Σταυρό του Κυρίου και στην Ανάστασή Του. Ό,τι αποκαλύπτει ο λόγος του Θεού - ότι δηλαδή ο Κύριος στον Σταυρό «κατήργησε το σώμα της αμαρτίας του μηκέτι δουλεύειν ημάς τη αμαρτία», όπως και με την Ανάστασή Του καταπάτησε τον θάνατο και τον διάβολο -  ξεκίνησε από τη Βάπτιση του Κυρίου. (Ένας ύμνος μάλιστα του αγίου Ιωσήφ του υμνογράφου προσφέρει ανάγλυφα την αλήθεια αυτή. Ο Κύριος έρχεται στον Ιορδάνη με τον τρόπο που Τον υπέδειξε ο Ιωάννης: «ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Ο Ιωάννης βλέπει τον Κύριο, αλλά Τον βλέπει φορτωμένο με τις αμαρτίες του κόσμου. Κι έτσι φορτωμένος έρχεται στον Ιορδάνη, οπότε ο Ιωάννης Τον αντιμετωπίζει με φόβο και τρόμο. «Αίρων τας ημών αμαρτίας επί ώμων, ήλθες Ιησού προς τα ρείθρα του Ιορδάνου∙ εγώ δε δέδοικά σου το φρικτόν της ελεύσεως∙ πώς ουν μοι κελεύεις σε βαπτίσαι; Αυτός εμέ καθάραι ήκεις, και πώς Βάπτισμα το παρ’ εμού επιζητείς, το πάντων καθάρσιον;». Δηλαδή: Με σηκωμένες τις αμαρτίες μας στους ώμους Σου, ήλθες Ιησού στα ρείθρα του Ιορδάνου. Εγώ δε φοβάμαι τη φρικτή έλευσή Σου. Πώς λοιπόν με διατάζεις να σε βαπτίσω; Συ ο ίδιος ήλθες να με καθαρίσεις και πώς ζητάς το δικό μου βάπτισμα, το βάπτισμα που εσύ φέρνεις και καθαρίζει τα πάντα;).  
Η Γέννησή του Κυρίου αποτέλεσε τη βάση της νίκης κατά της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου, η Βάπτισή Του ενεργοποίησε τη νίκη αυτή, ο Σταυρός και η Ανάσταση την οριστικοποίησαν. Ο Κύριος με άλλα λόγια λύτρωσε το ανθρώπινο γένος από τη δουλεία της αμαρτίας με όλες τις φάσεις της ζωής Του. Η αποστολή έπειτα από Αυτόν του αγίου Πνεύματος, κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, σήμανε την απαρχή της οικειοποιήσεως της λύτρωσης αυτής από όσους θα Τον αποδέχονταν. Στην Εκκλησία δηλαδή αυτό που ο Κύριος έφερε στο ανθρώπινο γένος θα γινόταν και προσιτό και οικείο στις καρδιές των ανθρώπων. Κι όπως με το Βάπτισμα του Κυρίου έχουμε την απαρχή της νίκης κατά της αμαρτίας, του θανάτου και του διαβόλου, όπως είπαμε, έτσι και με το βάπτισμα στην κολυμβήθρα πια της Εκκλησίας, ο πιστός εντάσσεται στο σώμα του Χριστού και γεύεται ψυχοσωματικά τις δωρεές αυτής της λύτρωσης.
Η υμνολογία της Εκκλησίας μας αδιάκοπα και πολλαπλώς τονίζουν τις διαστάσεις αυτές της κάθαρσης του κόσμου και του ανθρώπου από την αμαρτία διά της Βαπτίσεως του Κυρίου. Δεν βαπτίστηκε ο Κύριος, διότι είχε ανάγκη Αυτός του βαπτίσματος: απόδειξη το γεγονός ότι αμέσως βγήκε από τον Ιορδάνη, ελλείψει αμαρτιών, την ώρα που οι άλλοι βαπτιζόμενοι παρέμεναν εξομολογούμενοι τις αμαρτίες τους. Το βάπτισμα, όπως είπαμε, ήταν για εμάς τους ανθρώπους. Εισερχόμενος στον Ιορδάνη Αυτός που σήκωνε τις αμαρτίες των ανθρώπων, βύθισε και εξάλειψε τις αμαρτίες αυτές, όπως παλαιότερα ο Ίδιος ως μόνον Θεός εξάλειψε τις αμαρτίες των ανθρώπων διά του κατακλυσμού των υδάτων επί Νώε, κι όπως έδωσε νέα αρχή στη ζωή του Ισραήλ, κάνοντάς τους να περάσουν μέσα από τα σχισμένα ύδατα της ερυθράς θάλασσας με τον Μωυσή. Έτσι τα νερά λειτούργησαν πάντοτε, πραγματιστικά, αλλά και συμβολικά, για την κάθαρση των αμαρτιών των ανθρώπων. Γι’ αυτό και ο Κύριος, είδαμε, τη σωτηρία την «έδεσε» με το «νερό και το Πνεύμα». «Εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος ου μη εισέλθη εις την Βασιλείαν των Ουρανών».
Και βεβαίως η εξάλειψη των αμαρτιών διά του Βαπτίσματος του Κυρίου ήταν το αποτέλεσμα του αγιασμού των υδάτων και του φωτισμού που έφερνε η είσοδός Του στο νερό του Ιορδάνη, συνεπώς σε όλη τη φύση, κύριο και καθοριστικό στοιχείο της οποίας είναι το νερό. Ο Κύριος δηλαδή, η πηγή της αγιότητας και του σωτηρίου πνευματικού φωτός, εισάγει με την είσοδό Του στο νερό, τον αγιασμό και το φως Του. Έκτοτε η φύση αγιάστηκε και η Εκκλησία μας συνεχίζει και διαιωνίζει τον αγιασμό αυτόν με τον Σταυρό του Κυρίου που εμβαπτίζεται κατά την τελετή του Αγιασμού των υδάτων. Είπαμε όμως: ο αγιασμός αυτός συνιστά την απαρχή, η οποία οριστικοποιήθηκε  τελεσίδικα με τον Σταυρό και την Ανάσταση, περαιτέρω δε με την αποστολή του αγίου Πνεύματος κατά την ημέρα της Πεντηκοστής.
Η υμνολογία μας είναι ανεξάντλητη στη διαπίστωση των επί μέρους θεολογικών όψεων της Βαπτίσεως του Κυρίου. Και βεβαίως είναι αυτονόητο ότι αφενός εξαγγέλλει πάντοτε την αιτία του χαρακτηρισμού της Βαπτίσεως του Κυρίου ως εορτής Θεοφανείων: στη Βάπτιση φανερώθηκε ο Τριαδικός Θεός. «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου, Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις». Ο Πατέρας που προσμαρτυρεί τον Ιησού ως μονογενή Του Υιό, ο Χριστός που βαπτίζεται, το άγιον Πνεύμα που βεβαιώνει την αλήθεια των λόγων του Θεού Πατέρα. Και αφετέρου επισημαίνει ότι με το Βάπτισμά Του ο Κύριος αρχίζει κατά επίσημο, θα λέγαμε, τρόπο τη δράση Του στον κόσμο προς σωτηρία αυτού. Όπως παλιά στον Ισραήλ ένας προφήτης ή ένας ιερέας έχριε διά μύρου τον βασιλιά, ώστε αυτός επισήμως να κατασταθεί στη θέση του, έτσι και εδώ: ο ίδιος ο Θεός Πατέρας χρίει διά του πνευματικού μύρου, του αγίου Πνεύματος, τον Υιό Του ως τον Μεσσία του κόσμου.


Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Η νίκη της Θείας αγάπης

Κυριακή μετά τη Γέννηση του Χριστού

«'Οταν αναχώρησαν οι μάγοι, ένας άγγελος του Θεού παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ στο όνειρό του και του είπε: ‘Σήκω αμέσως, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο και μείνε εκεί ωσότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης όπου να 'ναι θα ψάξει να βρει το παιδί, για να το σκοτώσει’. Ο Ιωσήφ σηκώθηκε αμέσως, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και μέσα στη νύχτα έφυγε στην Αίγυπτο· εκεί έμεινε ώσπου πέθανε ο Ηρώδης. 'Ετσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Κυρίου που είχε πει ο προφήτης: Από την Αίγυπτο κάλεσα το γιο μου.
΄Οταν κατάλαβε ο Ηρώδης πως οι μάγοι τον εξαπάτησαν, οργίστηκε πάρα πολύ. 'Εστειλε τότε στρατιώτες και σκότωσαν στη Βηθλεέμ και στην περιοχή της όλα τα παιδιά από δύο χρονών και κάτω, σύμφωνα με το χρόνο που εξακρίβωσε από τους μάγους. 'Ετσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Κυρίου, που είχε πει ο προφήτης Ιερεμίας:
Ακούστηκε στη Ραμά κραυγή,
θρήνος, κλάματα και στεναγμός βαρύς·
για τα παιδιά της κλαίει η Ραχήλ
και πουθενά δε βρίσκει παρηγοριά,
γιατί δεν υπάρχουν πια στη ζωή.
'Οταν, λοιπόν, πέθανε ο Ηρώδης, ένας άγγελος σταλμένος από τον Κύριο εμφανίστηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο, και του είπε: ‘Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη χώρα του Ισραήλ, γιατί πέθαναν όσοι ήθελαν να θανατώσουν το παιδί’. Τότε ο Ιωσήφ σηκώθηκε, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και γύρισε πάλι στη χώρα του Ισραήλ. 'Οταν έμαθε πως βασιλιάς της Ιουδαίας είναι ο Αρχέλαος, στη θέση του πατέρα του, του Ηρώδη, φοβήθηκε να εγκατασταθεί εκεί. Με θεϊκή εντολή όμως, που του δόθηκε στο όνειρό του, αναχώρησε για την περιοχή της Γαλιλαίας.'Ηρθε, λοιπόν, κι εγκαταστάθηκε στην πόλη Ναζαρέτ. 'Ετσι εκπληρώθηκε για τον Χριστό η προφητεία που έλεγε ότι θα ονομαστεί Ναζωραίος (Ματθ. 2, 13-23).
Η Γέννηση του Χριστού περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο κατά τρόπο που δείχνει προκαταβολικά την τύχη του Μεσσία μέσα στον κόσμο: Ο νεογέννητος Χριστός, ευθύς ως εισέρχεται στον παρόντα κόσμο, γνωρί­ζει την καταδίωξη και εχθρότητα εκ μέρους των αρχόντων. Η εχθρότητα αυτή βρίσκει τον κύριο εκπρόσωπό της στον βασιλιά Ηρώδη, η θηριωδία του οποίου μας είναι γνωστή και από τους ιστορικούς της εποχής. Θα μπορού­σε να πει κανείς ότι ο θάνατος του Χριστού προανακρούεται ήδη από τη στιγμή της γεννήσεώς του. Η όλη πορεία του  μέσα από τον κόσμο θα είναι ένας σταυρός αγάπης και θυσίας· ένας σταυρός στον οποίο θα νικηθεί οριστικά η δαιμονική δύναμη για να λάμψει το φως της αναστάσεως.
Όσο κι αν φαίνεται ότι οι κοσμικές καταστροφικές δυνά­μεις κυριαρχούν πάνω στην ανθρωπότητα, η επικράτησή τους είναι φαινομενική και προσωρινή· γιατί βασικά μέσα στην ιστορία πραγματοποιείται το λυτρωτικό σχέδιο της θείας οικονομίας, το οποίο κανείς δεν μπορεϊ να ανα­τρέψει ή να ματαιώσει. Η θηριωδία του Ηρώδη, που εκδηλώθηκε με την απάνθρωπη σφαγή των νηπίων στη Βηθλεέμ και στη γύρω περιοχή, δεν ήταν δυνατό να στα­ματήσει ήδη από την αρχή του το έργο του νεογέννητου Μεσσία, που βρισκόταν κάτω από την προστατευτική πρόνοια του Θεού. Η μνεία της σφαγής των νηπίων, που δεν καθορίζεται στα Ευαγγέλια ο αριθμός τους, αποτελεί την απαρχήν των μαρτύρων της πίστεως. Ο υπερβολικός αριθμός της λειτουργικής παραδόσεως, 14 χιλιάδες (διπλασιασμός του ιερού αριθμού 7 πολλαπλασιαζόμενος με το 1000) δείχνει προκαταβολικά τους πολλούς μάρτρες του Χριστιανισμού. Ο αριθμός αυτός είναι υπερβολικός για τη μικρή Βηθλεέμ, έστω και με τα περίχωρά της, γιαυτό και ο συμβολικός χαρακτήρας του που δεχτήκαμε παραπάνω είναι εκ των πραγμάτων επιβεβλημένος.
Το ότι η πρόνοια του Θεού Πατέρα προστατεύει το θείο βρέ­φος από την απειλητική μανία του κοσμικού άρχοντα, το ότι το καθοδηγεί σε ασφαλές μέρος και το προειδοποιεί τελικά για τη δυνατότητα επιστροφής στην πατρίδα του αποτελεΐ ένα στοιχείο αισιοδοξίας για την αντιμετώπιση των κινδύνων της ζωής. Καθένας μας διαθέτει ίσως από την προσωπική του ιστορία κάποιο συγκλονιστικό βίωμα που το χέρι του Θεού ενήργησε προστατευτικά πάνω του και τον έσωσε από βέβαιο θάνατο, είτε οδηγώντας τα βή­ματα ενός φίλου και προστάτη προς βοήθειαν, είτε φωτί­ζοντας τον ίδιο να ενεργήσει σωστά, είτε με κάποιον άλλο τρόπο. Κι η μεγαλύτερη δυσπιστία ή ο τετραγωνικός ορ­θολογισμός συντρίβονται μπροστά στην ακατάλυτη δύνα­μη του προσωπικοΰ βιώματος. Άλλωστε το ότι οι μάγοι ειδοποιηθέντες από τον Θεόν, «δι’ άλλης οδού ανεχώρησαν εις την χώραν αυτών» (Ματθ.2,12) δείχνει ότι υπάρχουν τρόποι που φωτίζει ο Θεός τους ανθρώπους να φέρονται συνετά και να αποφεύγουν τους άσκοπους κινδύνους.
Το αισιόδοξο μήνυμα που μας απευθύνει η σημερινή διήγηση είναι ότι παρά το φαινομενικό θρίαμβο του κακού, του μίσους και της θηριωδίας μέσα στην ιστορία των ανθρώπων, τελικά επιβάλλεται η δύναμη της αγάπης και της καλωσύνης. Ότι ο Θεός γεννιέται σαν άνθρωπος μέσα στην ιστορία αποτελεί ακριβώς μια απόδειξη για το στοργικό ενδιαφέρον του Θεού να λυτρώσει τον άνθρωπο από τις δαιμονικές δυνάμεις της καταστροφής και του αφανισμοΰ.

Ο σύγχρονος σφαγιασμός αθώων υπάρξεων

«Φωνή εν Ραμά ηκούσθη,θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς» (Ματθ.β', 18)
Στο σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα γίνεται λόγος για την φυγή του Θείου Βρέφους στην Αίγυπτο, για τη σφαγή των 14χιλιαδων αθώων νηπίων από την απάνθρωπη μανία του φοβερού Ηρώδη και για την επιστροφή του Θείου Παιδίου με την Παναγία Μητέρα Του και τον Προστάτη Ιωσήφ από την Αίγυπτο και την εγκατάστασί τους στην Ναζαρέτ της Γαλιλαίας.
Ο απαίσιος και θηριώδης Ηρώδης καταλήφθηκε από μεγάλο φθόνο και ασυγκράτητο θυμό μόλις έμαθε από τους Μάγους της Ανατολής για τον νεογέννητο Θείο Βασιλιά των Ιουδαίων και, αφού τους έστειλε στη Βηθλεέμ σε αναζήτησί Του, κατέστρωσε ένα σκοτεινό σχέδιο εξοντώσεώς Του. Ο φθόνος, η ζήλεια και η υπεροψία κυριάρχησαν στην αγριεμένη και ταραγμένη ψυχή του και όταν κατάλαβε ότι ενεπαίχθη, δηλ. ξεγελάσθηκε από τους Μάγους, έβαλε σε εφαρμογή το σκοτεινό σχέδιο εξοντώσεως όλων των νηπίων της Βηθλεέμ και όλης της γύρω περιοχής από δυό χρονών και κάτω. Έτσι, αιματοκύλησε όλες τις οικογένειες της περιφέρειας εκείνης που είχαν νήπια και με τον τρόπο αυτό επεκράτησε εκεί «θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς».
Φρικτό και φοβερό το άκουσμα και το θέαμα να σφάζωνται σαν αρνάκια του Θεού όχι ένα, δύο και δέκα, αλλά 14 χιλιάδες αθώα νήπια. Οι πρώτοι Μάρτυρες του Χριστού, οι νηπιομάρτυρες, των οποίων τα κεφαλάκια, μικρά κρανία σώζονται ακόμα σαν ιερά λείψανα για να θυμίζουν την αποτρόπαιη εκείνη και απάνθρωπη θηριωδία, το φοβερό εκείνο γεγονός, το οποίο έχει στιγματισθή με τα μελανώτερα χρώματα στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους.
Όμως, δυστυχώς, αγαπητοί μου αδελφοί,το στυγερό εκείνο και αποτρόπαιο έγκλημα σε βάρος αθώων υπάρξεων συνεχίζεται από τότε και μέχρι σήμερα, με τον μανδύα της νομιμότητας, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αφού πια έχουν νομιμοποιηθή και επισημοποιηθή, με την καταβολή των δαπανών από το κράτος, μάλιστα, οι εκτρώσεις, δηλ. οι φόνοι χιλιάδων αθώων εμβρύων.Δεκατέσσερεις χιλιάδες νήπια εδολοφόνησε ο φοβερός Ηρώδης. Τριακόσιες χιλιάδες και πλέον έμβρυα φονεύονται στην Ορθόδοξη Ελλάδα μας κάθε χρόνο και έτσι εξανδραποδίζεται διαρκώς το Ελληνορθόδοξο γένος μας, με αποτέλεσμα να διογκώνεται κάθε χρόνο το δημογραφικό μας πρόβλημα και να πετιούνται στους υπονόμους στρατιές ολόκληρες αγέννητων παιδιών, που θα ήταν διαφορετικά το καμάρι και οι άγρυπνοι φρουροί της ταλαίπωρης και προδομένης πατρίδας μας. Και τούτα τα απαίσια και φρικτά εγκλήματα«ημών κοιμωμένων» και εφησυχαζόντων...
Δεν είναι καθόλου ευχάριστη αυτή η διαπίστωσις, αδελφοί μου, αλλά είναι και πηγή και πρόξενος μεγάλων συμφορών δια το ορθόδοξο γένος μας το φοβερό αυτό κατάντημά μας, το οποίο φαίνεται ότι ξεχνούμε και καθόλου δεν μας απασχολεί. Δεν είναι μικρός ο αριθμός των δυστυχισμένων εκείνων γυναικών, οι οποίες χωρίς ενδοιασμούς και χωρίς αναστολές φθάνουν στην έκτρωσι,γιατί θεωρούν ότι το κυοφορούμενο έμβρυο είναι εξάρτημα του σώματός των και μπορούν να το μεταχειρίζωνται όπως θέλουν και ακόμα να το πετούν αδιάφορα στον σκουπιδοντενεκέ ... Κύριε ελέησον! Όμως, θα έπρεπε οχετοί δακρύων να χύνωνται καθημερινά από όλο το ορθόδοξο πλήρωμα δια να αποτρέψωμε τελικά την οργήν του Κυρίου με την ειλικρινή μετάνοιά μας και την ευάρεστη πλέον εις τον Θεόν ζωήν μας.
Ας το αποφασίσωμε αυτό όλοι, μικροί και μεγάλοι, στην έναρξι του καινούργιου χρόνου, με την πνευματική μας αφύπνισι και με την θεάρεστη αλλαγή του τρόπου ζωής και σκέψεών μας. Γένοιτο.

Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 2012

Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση

«Φωνή εν Ραμά ηκούσθη, θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς»
(Ματθ. β΄ 18).
Η Γέννηση του Θεανθρώπου, που αποτελεί έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον κόσμο, δυστυχώς δε βρίσκει την ανάλογη ανταπόκριση από τους ανθρώπους. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, η στάση των ανθρώπων απέναντι στο Λυτρωτή είναι είτε αδιάφορη, είτε ακόμα και εχθρική. Ήδη, πριν και κατά τη Γέννηση του Σωτήρος, η ανθρωπότητα παρουσιάζεται ανέτοιμη να δεχθεί το Λυτρωτή της. Η ανθρωπότητα παρουσιάζεται ανέτοιμη και αδιάφορη για την παρουσία του Λυτρωτή. Και αυτή την αδιαφορία, που εκφράζεται έμπρακτα, αποτυπώνει ήδη από την αρχή του Ευαγγελίου του ο Ιωάννης: «Εις τα ίδια ήλθε, και οι ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον» (Ιωάν. α΄ 11). Ήρθε στον τόπο το δικό του και οι δικοί του δεν τον δέχτηκαν.
Η αδιαφορία εξελίσσεται σε άρνηση και η άρνηση καταλήγει σε απόρριψη, μίσος και διωγμό. Έτσι, κατά τη Γέννηση θα ανακλιθεί σε φάτνη, επειδή οι άνθρωποι όχι μόνο δεν τον δέχθηκαν σα δικό τους, για να τον φιλοξενήσουν στο σπίτι τους, αλλά ούτε καν σαν ξένο, αφού του αρνήθηκαν θέση στο πανδοχείο. Δικαιολογημένα ο Ευαγγελιστής Λουκάς με πόνο, με πικρία, θα πει πως η Μαριάμ, η Παναγία, γέννησε το γιο της, τον σπαργάνωσε και τον ξάπλωσε στη φάτνη «διότι, ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι» (Λουκ. β΄ 7). Γιατί δε βρήκαν μέρος στο πανδοχείο.
Στη συνέχεια η αδιαφορία μετατρέπεται σε μίσος και καταλήγει σε διωγμό και σφαγή από το βασιλιά Ηρώδη, ο δε απόηχος του αγγέλματος της χαράς και της ειρήνης πνίγονται από τις κραυγές των σφαγμένων νηπίων.
Ενώ, λοιπόν, γεννιέται ο Ιησούς, γνωρίζει την αφιλόξενη συμπεριφορά των δικών του ανθρώπων. Στη συνέχεια, ένεκα της φονικής μανίας του Ηρώδη, καταλήγει διωγμένος στην Αίγυπτο. Αλήθεια, τι τραγική ειρωνεία! Σώζει το λαό του από την Αίγυπτο και τώρα καταφεύγει ο ίδιος στην Αίγυπτο για να προφυλαχθεί! Αυτή η έξοδος, αυτή η φυγή, προαναγγέλλει και την έξοδο – φυγή των οπαδών του από την Ιερουσαλήμ κατά το διωγμό τους από τους Ιουδαίους. Μια έξοδος που θα έχει σαν θετικό αποτέλεσμα την αποδοχή της Χριστιανικής διδασκαλίας από τους ειδωλολάτρες.
Έτσι, η Αίγυπτος, για δεύτερη φορά, θα λειτουργήσει σαν έξοδος λυτρωτική. Κατ’ αρχάς θα οδηγήσει στην έξοδο – απελευθέρωση των Ιουδαίων από το ζυγό της δουλείας των Αιγυπτίων. Στη συνέχεια η έξοδος του Ιησού θα λειτουργήσει λυτρωτικά για όλο τον ειδωλολατρικό κόσμο. Θα λειτουργήσει ακόμα λυτρωτικά για τον καθένα που περνά την όποια δοκιμασία. Αν ο Κύριος, όντας αθώος, αντιμετώπισε δοκιμασίες, μίσος και ακόμα το θάνατο αγόγγυστα, τότε κι εμείς θα πρέπει να δείξουμε την ανάλογη υπομονή.
Ιδιαίτερα για μας η δοκιμασία, ή τα διάφορα παθήματα, θα πρέπει να θεωρούνται σα δύναμη κάθαρσης λυτρωτικής, τόσο από το κακό που βρίσκεται μέσα μας, όσο και από το κακό που βρίσκεται γύρω μας. Μπορεί κακοί σαν τον Ηρώδη να πεθαίνουν, το κακό όμως παραμένει και μεταξύ των λεγομένων «καλών». Γιατί, για παράδειγμα σφαγή των νηπίων δεν είχαμε μόνο επί Ηρώδη. Σφαγή νηπίων έχουμε και σήμερα. Είναι τρομακτική η πρόσφατη δημόσια ομολογία γυναικολόγου ότι: «όσες γεννήσεις είχαμε, είχαμε και άλλες τόσες εκτρώσεις». Άρα ένας Ηρώδης βρίσκεται ανάμεσά μας που διαιωνίζει το κακό, ή ακόμα και ένας Αρχέλαος που επιμένει να εξουσιάζει τυραννικά τους άλλους ανθρώπους. Δυστυχώς, δε σταμάτησαν ακόμα ο θρήνος, τα κλάματα και οι στεναγμοί. Σαν άλλη Ραχήλ η σύγχρονη μητέρα, σε διάφορα σημεία του κόσμου, θρηνεί τα παιδιά της που σφαγιάζονται στα πεδία των μαχών, στις πλατείες ή τις αγορές των πόλεων, ακόμα και σε τόπους λατρείας και προσευχής. Θρηνεί η σύγχρονη μητέρα όταν βλέπει τα παιδιά της να πεθαίνουν, είτε λόγω έλλειψης φαγητού ή νερού, είτε λόγω έλλειψης φαρμάκων. Αυτό είναι το είδος του «πολιτισμού» της εποχής μας; Αν ναι, τότε ο πολιτισμός της ζούγκλας είναι καλύτερος από τον ανθρώπινο πολιτισμό, γιατί αυτός έχει το ελαφρυντικό ότι δεν δημιουργείται από «λογικά» όντα.
Γιατί τόση πείνα σε εποχή ευμάρειας; Γιατί τόση μοναξιά σε εποχή υπερπληθυσμού; Γιατί η παρανομία «νομιμοποιείται» και την ίδια στιγμή ο νόμος παραμερίζεται; Όλα τα πιο πάνω και πολλά άλλα που συνθέτουν την κοινωνία της εποχής μας, δε δημιουργήθηκαν από μόνα τους και σε μια μόνο νύχτα. Συνδημιουργοί είμαστε κι εμείς, άλλος σαν δημιουργός και άλλος με τη σιωπή, ή την ανοχή μας. Σε κάποια στιγμή όμως αυτό που τώρα το θεωρούμε, δικαιολογημένα ή όχι, πρόβλημα των άλλων, κάποια στιγμή θα γίνει και δικό μας πρόβλημα. Αλλά τότε ίσως να είναι αργά, γιατί ο ιστός της κοινωνίας θα γίνει θρύψαλα.
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι το κακό είναι μεν απρόσωπο, αλλά υλοποιείται από πρόσωπα. Από ξεχωριστά πρόσωπα που ενσυνείδητα ή υποσυνείδητα το διαιωνίζουν. Από αυτά τα πρόσωπα ας μην εξαιρέσουμε τον εαυτό μας. Η αυτογνωσία θα οδηγήσει στη διάγνωση και άρα έγκαιρα στη θεραπεία. Η αυτογνωσία θα μας επαναφέρει στην κοινωνία των προσώπων, άρα σε μια υγειά κοινωνία, βοηθώντας μας να ξεφύγουμε από την έννοια της κοινωνίας της αγέλης, ή της μαζοποίησης μέσα στην οποία χάνεται το πρόσωπο και ο άνθρωπος οδηγείται από άλλους αντί να είναι ο ίδιος καθοδηγητής.
Αδελφοί μου, η Γέννηση του Κυρίου χώρισε την ιστορία σε δύο εποχές. Την προ Χριστού εποχή όπου η αξία του ανθρώπου εκτιμάτο όπως και των ζώων. Σήμερα, την μετά Χριστόν εποχή, έχει αλλάξει; Αν κρίνουμε από το τι συμβαίνει στις μέρες μας φοβούμε ότι βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο, αν όχι και χειρότερα. Γιατί τότε ζούσαν στην άγνοια, ενώ σήμερα όλα τα εγκλήματα γίνονται συνειδητά. Σήμερα είμαστε, όπως και τότε, θεατές με μια μικρή διαφορά. Αντί να ζητωκραυγάζουμε ... χειροκροτούμε ή και σιωπούμε. Σήμερα, όπως και τότε, γκρεμίσαμε πολλά με τις ατέλειες και τις αδυναμίες μας. Σήμερα, έστω και αργά θα πρέπει να επανέλθουμε στο μήνυμα της Ενανθρώπησης. Στο μήνυμα της χαράς, της ειρήνης, της συμφιλίωσης ανθρώπων και λαών. Ο κόσμος προσδοκά να του δώσουμε το δυναμισμό που έφερε με τη διδασκαλία του, ιδιαίτερα δε με τον τρόπο ζωής που εγκαινίασε ο ίδιος ο Κύριος. Κάποτε οι άνθρωποι πρότασσαν τα στήθη τους στον εχθρό. Σήμερα καλούμαστε να προτάξουμε αρχές και αξίες οι οποίες θα καταστούν το έσχατο οχυρό ενάντια στην κάθε λογής βαρβαρότητα. Αυτές είναι οι αρχές και αξίες που έφερε ο Κύριος με την Ενανθρώπηση. Ας τις εφαρμόσουμε. Αμήν.

Μητρόπολη Πάφου - Θεόδωρος Αντωνιάδης

Οι σύγχρονοι παιδοκτόνοι (Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση)

Το σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου, διηγείται τον πρώτο διωγμό κατά του Χριστού που συνέβη ποτέ στην ιστορία. Ο αιμοσταγής Ηρώδης, τυφλωμένος από τη λαγνεία της εξουσίας, νιώθοντας να τρίζει ο θρόνος του από ένα νεογέννητο «βασιλέα», δολοφονεί, εν ψυχρώ, δεκατέσσερις χιλιάδες βρέφη της Βηθλεέμ. Οι πρώτοι νεομάρτυρες της Εκκλησίας, ως προς την ηλικία, είναι γεγονός. Δεν υπάρχει ανθρώπου νους για να συλλάβει το μέγεθος της παράνοιας. Δεν υπάρχει γραφίδα να δικαιολογήσει τη διαταγή της ασύλληπτης τρέλας. Κανείς δε μπορεί να δεχθεί τον μαζικό θάνατο τόσων βρεφών για οποιαδήποτε σκοπιμότητα.

Ή μήπως μπορεί; Μήπως, τελικά, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Γιατί, πώς δικαιολογείται, διαφορετικά, η νομοθετικά κατοχυρωμένη σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων αγέννητων βρεφών στην πατρίδα μας, μόνο, κάθε χρόνο, μέσω της δολοφονικής πρακτικής των εκτρώσεων; Μήπως, τελικά, η μορφή του Ηρώδη δεν είναι και τόσο αποτρόπαια στην «πολιτισμένη» κοινωνία του 21ου αιώνα; Μερίδα της ιατρικής κοινότητας, γυναικείες οργανώσεις, όψιμοι υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δυστυχώς και σύγχρονες κυβερνήσεις έχουν συστρατευτεί στην υπηρεσία ενός εγκλήματος που πλασάρεται, στην εποχή μας, ως δικαίωμα! Η Εκκλησία μας αρνείται να συμμετάσχει στην τραγωδία και διακηρύσσει την σταθερή άρνησή Της στο έγκλημα, δεχόμενη το ανάθεμα του αναχρονισμού και της οπισθοδρόμησης.

Η Εκκλησία μας λέει «όχι» στις αμβλώσεις, γιατί πιστεύει αταλάντευτα στην ιερότητα της ζωής, η οποία είναι Θείο έργο και δώρο. Η Εκκλησία μας λέει «όχι» στις αμβλώσεις, γιατί αυτές συνιστούν κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι παράλογο κι εξωφρενικό να χαρακτηρίζεται δικαίωμα η επιλογή μιας γυναίκας να προβεί σε άμβλωση τη στιγμή κατά την οποία η πράξη αυτή συνιστά τη στέρηση του δικαιώματος της ζωής μιας ανθρώπινης ύπαρξης που μόλις άρχισε να διαμορφώνεται. Η αδυναμία του εμβρύου να υπερασπιστεί τον εαυτό του δε δικαιώνει την επιλογή της καταστροφής του.

Η Εκκλησία μας λέει «όχι» στις αμβλώσεις, γιατί «η άποψη ότι η γυναίκα έχει το δικαίωμα ν’ αποφασίζει μόνη της για το σώμα της και για το έμβρυο της μήτρας της, είναι όχι μόνο ηθικά, αλλά και κοινωνικά και λογικά απαράδεκτη. Και πριν απ’ όλα, το έμβρυο δεν ανήκει στη γυναίκα, αλλά και στον άνδρα που συνέβαλε στη δημιουργία του. Ακόμα, το έμβρυο δεν ανήκει ως ιδιοκτησία ούτε στη γυναίκα ούτε στον άνδρα που το δημιούργησαν, αλλά αποτελεί μια ξεχωριστή ζωντανή ύπαρξη που, οπωσδήποτε, αδικείται αν δε λαμβάνεται υπόψιν από τους γονείς και ειδικότερα από τη μητέρα που το φέρει προσωρινά»1.

Η Εκκλησία μας λέει «όχι» στις αμβλώσεις, γιατί γνωρίζει και αναδέχεται στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολόγησης, γυναίκες σε ώριμη ή και νεανική, ακόμα, ηλικία, που έχουν μεταβληθεί σε ανθρώπινα ράκη, ψυχικά και σωματικά, μη μπορώντας ν’ αντέξουν τις τύψεις και την ψυχολογική επιβάρυνση που προκαλούν ανάλογα τρομερά λάθη του παρελθόντος. Η αίσθηση της εγκληματικής πράξης μετατρέπει τη ζωή των γυναικών αυτών σ’ έναν εφιάλτη, σε μία τραγωδία, από την   οποία μόνο η μετάνοια και η αγάπη του Θεού μπορεί να τις λυτρώσει.

Η Εκκλησία μας λέει «όχι» στις αμβλώσεις και όταν πρόκειται για αποδεδειγμένα άρρωστα έμβρυα, με διακριβωμένη διανοητική ή σωματική αναπηρία. Και αυτό το κάνει γιατί πιστεύει πως οποιαδήποτε άλλη αντιμετώπιση συνιστά ρατσισμό που ανάγει το νου μας σε νοσηρές εποχές ανθρώπινων εκκαθαρίσεων και επιβίωσης των «εκλεκτών». Πιστεύει ότι και αυτές οι υπάρξεις έχουν δικαίωμα στη ζωή, έχουν και μπορούν να διαδραματίσουν το δικό τους ρόλο σ’ αυτό τον κόσμο, έχουν μερίδιο στην ευτυχία και στη χαρά.

Αυτή είναι η στάση της Εκκλησίας, που έρχεται σαν στοργική μάνα ν’ αναχαιτίσει αυτή τη δολοφονική και απάνθρωπη πορεία. Οι σύγχρονοι παιδοκτόνοι οφείλουν ν’ αντιληφθούν το μέγεθος της εκτροπής, έστω κι αν θίγονται τα ανίερα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους. Και οι γυναίκες, που με τόση ευκολία οδηγούνται στην τρομερή αυτή πράξη, να καταλάβουν ότι η αγάπη στο ανθρώπινο πρόσωπο, η πίστη στο Θεό και η ορθή αξιολόγηση της ζωής μπορούν να υπερνικήσουν κάθε δυσκολία, να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα και να φέρουν την πολυπόθητη ευτυχία. ΑΜΗΝ!

Αρχιμ. Ε.Ο.

 

Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση (Ματθ. 2, 13-23)

Τρία γεγονότα μας διηγείται η σημερινή ευαγγελική περικοπή, την φυγή του Ιησού στην Αίγυπτο, τη σφαγή των νηπίων της Βηθλεέμ και την επιστροφή του Χριστού στη Ναζαρέτ. Μετά την αναχώρηση των Μάγων από τη Βηθλεέμ, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στον Ιωσήφ προτρέποντάς τον να αναχωρήσει για την Αίγυπτο, μαζί με την Μαρία και τον μικρό Ιησού, διότι ο Ηρώδης αναζητούσε το Χριστό, όχι για να Τον προσκυνήσει, όπως είπε στους Μάγους, αλλά για να τον φονεύσει. Νύχτα μας λέει το Ευαγγέλιο πήρε ο Ιωσήφ το Θείο βρέφος και την Μητέρα Του και ανεχώρησαν στην Αίγυπτο. Παρέμειναν εκεί αρκετό χρονικό διάστημα, μέχρι που απεβίωσε ο Ηρώδης, και με τον τρόπο αυτό εκπληρώθηκε η προφητεία που έλεγε ότι ο Θεός θα προσκαλούσε τον Υιό Του στην Αίγυπτο.

Ο Ηρώδης, όταν αντιλήφθηκε ότι οι Μάγοι έφυγαν χωρίς να τον ενημερώσουν πού βρίσκεται ο Ιησούς, θύμωσε και έστειλε τους στρατιώτες του να σκοτώσουν όλα τα νήπια μέχρι δύο ετών που βρισκόταν στη Βηθλεέμ και τα περίχωρά της. Μετά δε τον θάνατο του Ηρώδη, φανερώθηκε και πάλι ο Άγγελος στον Ιωσήφ λέγοντάς του να επιστρέψουν στη γη του Ισραήλ. Όμως επειδή στην Ιουδαία βασίλευε ο γιος του Ηρώδη Αρχέλαοσ, ο Ιωσήφ αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Γαλιλαία, στην πόλη της Ναζαρέτ. Και με τον τρόπο αυτό, κλείνει την διήγησή του ο ευαγγελιστής Ματθαίος, λέγοντάς μας ότι εκπληρώθηκε και η προφητεία που έλεγε ότι ο Υιός του Θεού θα κληθεί Ναζωραίος.
Η σκληρή και αποτρόπαια πράξη του Ηρώδη προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση, ακόμα και σήμερα. Η ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας λέει ότι φονεύθηκαν δεκατέσσερις χιλιάδες νήπια. Οι ιστορικοί πάλι θεωρούν ότι ήταν πολύ λιγότερα, περίπου στις δύο χιλιάδες. Ανεξάρτητα όμως από τον ακριβή αριθμό των σφαγιασθέντων νηπίων, αυτό που προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι η στάση του Ηρώδη. Όταν άκουσε από τους Μάγους ότι στη Βηθλεέμ γεννήθηκε ο Βασιλεύς του Ισραήλ, το μόνο που σκέφτηκε ήταν ότι ο μικρός Ιησούς αποτελούσε απειλή για την εξουσία του, για το βασίλειο που διοικούσε. Φοβήθηκε ότι μια μέρα ίσως το παιδί αυτό του πάρει το θρόνο, και τυφλωμένος από το φόβο αυτό διέταξε τη σφαγή των νηπίων. Ήλπιζε με τον τρόπο αυτό ότι θα εξαλείψει τον κίνδυνο, ότι θα προστατέψει το θρόνο του και όσα του ανήκουν. Ωστόσο, όχι μόνο δεν κατάφερε να εξοντώσει τον Χριστό, μιας που Άγγελος Κυρίου καθοδήγησε τα βήματα του Ιωσήφ μακριά από κάθε απειλή, αλλά ο ίδιος ο Ηρώδης απεβίωσε πολύ νωρίς, και μαζί με αυτόν ξεχάστηκε το γεγονός της Θείας Γέννησης και της απειλής ενάντια στην κοσμική εξουσία των βασιλέων του Ισραήλ.
Όσο κι αν μας φαίνεται περίεργο, πάντοτε μέσα στην ανθρώπινη ιστορία υπήρξαν και υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Ηρώδη, που θεωρούν τον Χριστό ως απειλή για τα εγκόσμια σχέδιά τους, για τα κεκτημένα δικαιώματά τους και για την εξουσία που ασκούν στους ανθρώπους. Και γι αυτό δεν είναι λίγοι αυτοί που με μίσος και βίαιο τρόπο καταφέρονται ενάντια στο Χριστό και τους χριστιανούς, ακόμα και σήμερα. Αυτή η αντίδραση, αυτό το μίσος και η εμπάθεια δεν προέρχεται απαραίτητα μόνο από τους ανθρώπους που ασκούν ή θέλουν να ασκούν εξουσία, αλλά συχνά και από τους ανθρώπους που καθημερινά συναναστρεφόμαστε στην εργασία μας και στον κοινωνικό μας περίγυρο. Και τούτο, επειδή το κοσμικό φρόνημα, το προσηλωμένο στα γήινα και τα εφήμερα, θεωρεί πάντοτε ως απειλή το πνεύμα του Ευαγγελίου και την παρουσία του Χριστού ανάμεσα στους ανθρώπους. Γι αυτό και βλέπουμε σήμερα να πληθαίνουν οι φωνές που στρέφονται ενάντια στο Χριστό και την Εκκλησία, που θέλουν ει δυνατόν να εξαλείψουν το θρησκευτικό συναίσθημα από τις καρδιές των ανθρώπων, που επιθυμούν να διαμορφώσουν μια κοινωνία δίχως Χριστό, χωρίς ελπίδα Αναστάσεως, εξαρτημένο από την ψευδή ευφορία της τηλεπικοινωνιακής κουλτούρας, και από τη δουλεία του καταναλωτισμού, που εξυπηρετεί και συντηρεί τους ισχυρούς της γης.
Αυτό δεν πρέπει να μας ξενίζει. Ο ίδιος ο Χριστός μας είπε ότι δεν υπάρχει μαθητής μεγαλύτερος από τον δάσκαλό του, και ότι αν τον ίδιο τον εμίσησε ο κόσμος, τότε θα μισήσει κι εμάς[1]. Ας μη ξεχνάμε όμως ότι, όπως ο Θεός προστάτεψε το βρέφος της Βηθλεέμ από την μανία των διωκτών του, έτσι προστατεύει και διασώζει από τις παγίδες του εχθρού και όσους Τον πιστεύουν και ακολουθούν με ταπείνωση το θέλημά Του. Καμία δύναμη δεν είναι ισχυρότερη από την αγάπη του Θεού, τίποτα δεν μπορεί να ανατρέψει το σχέδιο του Θεού για τον κόσμο αλλά και για την προσωπική μας ζωή. Αρκεί σαν τον Ιωσήφ να έχουμε ταπεινή καρδιά, να έχουμε τα αυτιά της ψυχής μας ανοιχτά στο θέλημα του Θεού. Αρκεί να έχουμε πίστη βεβαία ότι Αυτός είναι η ζωή, η αλήθεια, η σωτηρία η δική μας αλλά και όλου του κόσμου.
________________
1. Βλ. Ιω. 15, 18-21: “Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ͵ γινώσκετε ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν. εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε͵ ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει· ὅτι δὲ ἐκ τοῦ κόσμου οὐκ ἐστέ͵ ἀλλ΄ ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου͵ διὰ τοῦτο μισεῖ ὑμᾶς ὁ κόσμος. μνημονεύετε τοῦ λόγου οὗ ἐγὼ εἶπον ὑμῖν͵ Οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ. εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν͵ καὶ ὑμᾶς διώξουσιν· εἰ τὸν λόγον μου ἐτήρησαν͵ καὶ τὸν ὑμέτερον τηρήσουσιν. ἀλλὰ ταῦτα πάντα ποιήσουσιν εἰς ὑμᾶς διὰ τὸ ὄνομά μου͵ ὅτι οὐκ οἴδασιν τὸν πέμψαντά με”.

Ο Θεός σώζει

Την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα το ιερό Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει όλες εκείνες τις συγκλονιστικές στιγμές του διωγμού του θείου Βρέφους από τον Ηρώδη. Όταν αναχώρησαν οι Μάγοι, λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στον Ιωσήφ, σε όνειρο, και του είπε: Σήκω και πάρε το Βρέφος και την Παναγία Μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο. Μείνε εκεί μέχρι να σου πω, διότι ο Ηρώδης θέλει να σκοτώσει το παιδί. Κι ο Ιωσήφ πήρε αμέσως μες στη νύχτα το θείο Βρέφος και την Θεοτόκο κι αναχώρησε για την Αίγυπτο.
Όταν όμως ο Ηρώδης κατάλαβε ότι οι Μάγοι τον εξαπάτησαν, θύμωσε πολύ. Κι έστειλε στρατιώτες οι οποίοι σκότωσαν όλα τα παιδιά που ήταν στη Βηθλεέμ και σ’ όλα τα περίχωρα και σύνορά της από δύο ετών και κάτω σύμφωνα με το χρόνο που υπολόγισε από τα λόγια των Μάγων. Τότε πραγματοποιήθηκε πλήρως εκείνο που προανήγγειλε ο προφήτης Ιερεμίας: Φωνή σπαρακτική ακούστηκε στο χωριό Ραμά, θρήνος και κλάματα και οδυρμός πολύς. Η σύζυγος του Ιακώβ Ραχήλ, που ήταν εκεί θαμμένη, κλαίει τα παιδιά της, και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να παρηγορηθεί, διότι τα αθώα αυτά παιδιά δεν υπάρχουν πλέον στη ζωή.
Πλήθος νηπίων είχε σφαγιασθεί. Και ο Ηρώδης ασφαλώς θα ησύχασε. Θα νόμιζε ότι θανάτωσε τον τεχθέντα βασιλέα. Άλλωστε όλα τα είχε οργανώσει τόσο καλά, όπως νόμιζε. Έκανε τα πάντα για να σκοτώσει τον βασιλιά που γεννήθηκε. Οργάνωσε προσεκτικά το φονικό του σχέδιο, πήρε πληροφορίες, υπολόγισε την ηλικία του παιδιού, έστειλε στρατεύματα, εξολόθρευσε όλα τα βρέφη της περιοχής. Τι κατάφερε όμως τελικά; Απολύτως τίποτε! Όλες οι δυνάμεις του κακού έπεσαν εναντίον του Κυρίου και δεν κατόρθωσαν τίποτε. Διότι στην κρίσιμη ώρα μίλησε ο ουρανός, επενέβη ο Θεός και ο Ιησούς σώθηκε. Έφυγε για την Αίγυπτο.
Τι έχει να πει σε μας αυτό το γεγονός; Ότι η εξέλιξη των πραγμάτων στην πορεία της ζωής μας βρίσκεται στα χέρια του Θεού. Και ότι ακόμη κι αν όλη η μανία των οργάνων του σκότους πέσει επάνω μας, δεν μπορεί να καταφέρει εναντίον μας απολύτως τίποτε. Διότι μας προστατεύει ο Κύριος, εφόσον κι εμείς βρισκόμαστε κοντά Του. Ενδιαφέρεται κάθε στιγμή για μας. Δεν αδιαφορεί, όταν βρισκόμαστε σε δυσκολίες και κινδύνους. Είναι κοντά μας στις αγωνίες και στις δυσκολίες μας, μας δίνει θάρρος και δύναμη. Και στην κατάλληλη στιγμή επεμβαίνει και μας λυτρώνει από πειρασμούς και από πολλούς κινδύνους σωματικούς και ψυχικούς. Στις δύσκολες λοιπόν στιγμές που θα συναντήσουμε στη ζωή μας να μην ξεχάσουμε ποτέ πως έχουμε βοηθό τον παντοδύναμο Θεό.

Νικητής

Όταν λοιπόν πέθανε ο Ηρώδης, άγγελος Κυρίου φάνηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο και του είπε: Σήκω και πάρε το Παιδί και τη Μητέρα του και πήγαινε με την ησυχία σου στην χώρα του Ισραήλ. Διότι έχουν πεθάνει πλέον εκείνοι που ζητούσαν τη ζωή του παιδιού. Και ο Ιωσήφ σηκώθηκε, πήρε το Παιδί και τη Μητέρα του και ήλθε στην Παλαιστίνη. Αλλά όταν άκουσε ότι στην Ιουδαία βασίλευε ο Αρχέλαος, αντί για τον πατέρα του Ηρώδη, φοβήθηκε να πάει εκεί. Με εντολή όμως που του έδωσε ο Θεός στο όνειρό του, αναχώρησε στα μέρη της Γαλιλαίας, όπου ήταν ηγεμόνας ο Ηρώδης ο Αντίπας, που ήταν λιγότερο σκληρός από τον αδελφό του Αρχέλαο. Κι αφού ήλθε εκεί, κατοίκησε στην πόλη που λεγόταν Ναζαρέτ. Για να πραγματοποιηθεί εκείνο που ειπώθηκε από τους Προφήτες, ότι ο Ιησούς θα ονομασθεί περιφρονητικά από τους εχθρούς του Ναζωραίος.
Ο Ναζωραίος λοιπόν νίκησε, και ο διώκτης του Ηρώδης πέθανε. Και πώς πέθανε; Με θάνατο φρικτό, όπως περιγράφει η ιστορία. Πεθαίνουν λοιπόν κάποτε οι διώκτες. Ο θάνατος δίνει τέλος στην κακία τους. Οι διωγμοί τελειώνουν. Όσο σκληροί κι αν είναι. Μέσα στην εκκλησιαστική ιστορία αναφέρονται τόσοι και τόσοι διωγμοί. Διωγμοί ύπουλοι και φοβεροί, άμεσοι και έμμεσοι, με νόμους και διατάγματα, με μαρτύρια και με θανατώσεις, με εξευτελισμούς και περιθωριοποιήσεις. Και οι διώκτες και οι διωγμοί μένουν στην ιστορία ως αποτρόπαιες σελίδες του δαιμονικού κόσμου των εχθρών του Χριστού.
Αυτός όμως που μένει νικητής και θριαμβευτής της ιστορίας είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός ο Ναζωραίος. Αυτός εξέρχεται Νικητής. Θριαμβευτής. Διότι δεν είναι ένας άνθρωπος που κινδυνεύει, αλλά ο Θεός που σώζει. Είναι ο ρυθμιστής της ζωής του κόσμου και της δικής μας. Στα χέρια του είναι η ζωή μας, η ζωή των λαών και των κρατών. Στα χέρια του βρίσκεται η Εκκλησία του και ο λαός του. Αυτός ανατρέπει τυράννους και καθεστώτα. Αυτός συντρίβει κάθε υπερφίαλο διώκτη που νομίζεις ότι μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο σχέδιό του. Μη φοβόμαστε λοιπόν σε κάθε εποχή, σε κάθε διωγμό άμεσο ή έμμεσο, φανερό ή κρυφό, κατά μέτωπον ή ύπουλο. Ας μένουμε πάντοτε με τον νικητή, με τον θριαμβευτή Ναζωραίο Κύριο. Η νίκη είναι πάντα δική του.
Περιοδικό “Ο Σωτήρ”, τ. 1991
ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ (30/12/2012)
 Ευαγγέλιο: Ματθ. β΄, 13 – 23

Το Ευαγγέλιο του Χριστού
Την σημερινή τελευταία Κυριακή του χρόνου, αγαπητοί μου αδελφοί, ο Απόστολος Παύλος ομιλεί για το Ευαγγέλιο του Χριστού, το οποίο δεν είναι ανθρώπινο δημιούργημα και εφεύρημα, αλλά καρπός της αποκάλυψης του Κυρίου στον ίδιο, αλλά και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Προηγουμένως είχε εκφράσει την στενοχώρια και απογοήτευσή του στους Γαλάτες, καθώς πληροφορήθηκε ότι κάποιοι απ’ αυτούς εύκολα μεταπήδησαν από το Ευαγγέλιο της αλήθειας του Ιησού Χριστού σε άλλες διδασκαλίες, σε έτερα «ευαγγέλια», που δίδασκαν ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες, με σκοπό την ταραχή του ποιμνίου της Εκκλησίας και την διαστροφή της Ευαγγελικής αλήθειας. Αυτή η Αποστολική αναφορά στο Ευαγγέλιο, στον Λόγο του Θεού, δηλ. που μεταδίδεται και θα διδάσκεται ανελλιπώς στη ζωή της Εκκλησίας, μέχρι το τέλος της ιστορίας, μάς δίδει την αφορμή και την ευκαιρία να επαναπροσδιορίζουμε μέσα μας την έννοια του Ευαγγελίου και να εκτιμήσουμε και πάλι την αξία του Θείου Λόγου, που είναι ο Χριστός προσφερόμενος στους αιώνες στον καθένα μας.
Ο κόσμος μας σήμερα είναι κορεσμένος από τον λόγο' λόγο πολιτικό, λόγο δημοσιογραφικό, λόγο επιστημονικό, λόγο ανθρώπινο και κοσμικό. Τις περισσότερες φορές, ο λόγος αυτός προκαλεί δυσφορία και εκπέμπει αποφορά. Διεγείρει τη σκέψη ή την αποκοιμίζει. Εξεγείρει τα ένστικτα, προκαλεί, θωπεύει, ενθουσιάζει πρόσκαιρα ή απογοητεύει. Πάντα, όμως, εξυπηρετεί μια σκοπιμότητα' να χειραγωγήσει τον ακροατή, να ελέγξει τη σκέψη του και να τον καθυποτάξει στην λογική του εκφραστή του, που, συνήθως, είναι ιδιοτελής και καιροσκοπική. Γι’ αυτό και ο λόγος αυτός ο κοσμικός, αν και πληθωρικός, αφήνει ανικανοποίητο τον άνθρωπο, ο οποίος, όμως την ίδια στιγμή, αρνείται να ακούσει και να αφουγκραστεί έναν άλλο Λόγο που είναι συνεπής, σταθερός, δίκαιος, ειρηνικός, αλλά και ελεγκτικός, αγαπητικός και ανεκτικός, ευεργετικός και σωτήριος. Και αυτός ο Λόγος είναι ο Χριστός, προσφερόμενος μέσα από το Ευαγγέλιό Του σε κάθε διψασμένη ψυχή που κουράστηκε από τα ανθρώπινα λογοπαίγνια και αναζητεί την Θεϊκή αλήθεια' είναι η χαρμόσυνη αγγελία, το μήνυμα της εν Χριστώ σωτηρίας, που μάς καλεί να ακολουθήσουμε το υπόδειγμα του βίου που Εκείνος μάς άφησε.
Από αυτόν τον λόγο του Θεού, όπως διδάσκεται μέσα στην Εκκλησία, έχει ανάγκη ο σύγχρονος άνθρωπος, όσο έχει ανάγκη και από το καθημερινό του ψωμί, προκειμένου να ζήσει, όχι ως σάρκα μόνο, αλλά κυρίως ως πνεύμα. «Ο λόγος του Θεού είναι τόσο αναγκαίος για την πνευματική ζωή του ανθρώπου όσο είναι και το ψωμί για την σωματική του συντήρηση. «Άρτω μεν σώμα τρέφεται, λόγω δε Θείω ψυχή στηρίζεται», διδάσκει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο άρτος ο εκ του ουρανού καταβάς, είναι τόσο αναγκαίος όσο και ο άρτος ο επιούσιος, μάλλον δε, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Θείος Λόγος είναι αναγκαιότερος από την υλική τροφή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ιησούς Χριστός ποτέ δε μακάρισε τους χορτάτους, αλλ’ αντίθετα, τους εταλάνισε: ουαί υμίν οι εμπεπλησμένοι, είπε. Μακάρισε, όμως, τους πεινασμένους και είπε μακάριοι οι πεινώντες και μακάρισε εκείνους που ακούνε τον λόγο του Θεού: μακάριοι οι ακούοντες τον λόγο του Θεού, χαρά σ’ εκείνους που έχουν την ευκαιρία να ακούνε, μα και θέλουν να ακούσουν. Γιατί πάντα μένει σαν ένα αναπάντητο ερώτημα. Πόσοι ακούνε; Πόσοι πεινάνε και διψάνε για να ακούσουν λόγο Θεού; Δεν είναι χωρίς σημασία εκείνο που ακούμε να λέει ο Ιησούς Χριστός στα ιερά Ευαγγέλια, όταν τελειώνει κάποια διδαχή του: ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω»1
Αδελφοί μου, το Ευαγγέλιο του Χριστού είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός της ζωής μας' η απάντηση στα ερωτήματά μας' η διέξοδος στ’ αδιέξοδα μας' η λύση των προβλημάτων μας. Άραγε, έχουμε αντιληφθεί αυτή την αλήθεια ή αντιμετωπίζουμε το Ευαγγέλιο ως ένα κοινό βιβλίο σαν όλα τα άλλα που στολίζουν τη βιβλιοθήκη μας; Νιώσαμε ότι αγγίζοντάς το αγγίζουμε τον Ίδιο τον Χριστό που αποκαλύπτεται διαρκώς μέσα στις σελίδες του; Κάναμε το Ευαγγέλιο καθημερινή ανάγκη της ζωής μας ή περιοριστήκαμε στην επιδερμική προσέγγισή του, μέσα στο πλαίσιο της λειτουργικής μας ζωής; Διδάξαμε στα παιδιά μας την σπουδαιότητά του, τους μιλήσαμε για τον πλούτο που κρύβει μέσα του, αφιερώσαμε έστω λίγα λεπτά για να τα κάνουμε να το αγαπήσουν, όπως αγαπούν και προσκολλώνται σε άλλα κοσμικά, ανούσια και επισφαλή αναγνώσματα. Μάθαμε, πρώτα εμείς οι ίδιοι, να κάνουμε τρόπο ζωής το άγιο περιεχόμενό του;
Αδελφοί μου, ένα νέο έτος ανατέλλει εμπρός μας. Είναι σαν μια νέα ζωή να γεννιέται στον κόσμο. Ας δούμε αυτή τη συγκυρία ως μια ευκαιρία για την προσωπική μας εν Χριστώ αναγέννηση, όπου το γάλα, το ψωμί και το νερό της πνευματικής μας ζωής θα γίνει ο Λόγος του Θεού, το Ευαγγέλιό Του! ΑΜΗΝ!
Αρχιμ. Ε.Ο.
1 Διονύσιος (+), Μητροπολίτης Σερβίων & Κοζάνης, «Θεολογία», Τόμος 82, Απρίλιος – Ιούνιος 2011, σελ. 32
Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννηση (Ματθ. β΄13-23)
(30ὴ Δεκεμβρίου 2012)
Βρισκόμαστε, ἀγαπητοί μου, ἀκόμη μέσα στὴν πνευματικὴ ἀτμόσφαιρα τῆς ἀγαλλιάσεως τῆς μεγάλης Δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων. Δοξολογίες, ὕμνοι καὶ εὐγνωμοσύνη, συναισθήματα ἅγια, βαθιὰ μέσα μας, κυριαρχοῦν ἀπὸ τὸν ἐρχομὸ τοῦ Λυτρωτῆ τοῦ κόσμου στὴ γῆ. Καὶ σήμερα Κυριακὴ μετὰ τὴν Χριστοῦ Γέννηση, ὅπως ὀνομάζεται, ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴ μνήμη τριῶν μεγάλων μορφῶν. Τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος, τοῦ Δαβὶδ τοῦ προφητάνακτος καὶ τοῦ Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου. Καὶ ὁ μὲν δίκαιος Ἰωσὴφ ἀξιώθηκε νὰ γίνει μνήστωρ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῆς Παναγίας μας, ὁ Προφήτης καὶ Βασιλεὺς Δαβὶδ εἶχε τὴν ὕψιστη τιμὴ νὰ ἀνακηρύξει τὸ γεγονὸς τῆς Θείας Ἐπιφανείας στὸν προχριστιανικὸ κόσμο, ὁ δὲ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος βρέθηκε πολὺ κοντὰ στὸν Χριστὸ καὶ ἔζησε τὴν παρουσία Του καὶ ἀναδείχθηκε Ἀπόστολος καὶ πρῶτος Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων.
Τὰ τρία αὐτὰ πρόσωπα εἶναι ἐκεῖνα ποὺ σηματοδοτοῦν τὸ πέρασμα ἀπὸ τὸν Νόμο στὴ Χάρι. Εἶναι πρόσωπα τὰ ὁποῖα εἶχαν μία στενὴ σχέση μὲ τὸν Χριστό, διότι ἔζησαν ὁ καθένας μ’ ἕνα ἰδιαίτερο τρόπο τὸ ἔλεος, τὴ φιλανθρωπία καὶ τὴ δόξα Του. Τὸν γνώρισαν ὡς «τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ», «πρότερον μὲν» ὁ Δαβίδ, «ἄσαρκον ὡς Λόγον, ὕστερον δὲ» ὁ Ἰωσήφ, καὶ ὁ Ἰάκωβος «δι’ ἡμᾶς σεσαρκωμένον».
Περάσαμε τὰ ἱερὰ καὶ ἅγια Χριστούγεννα. Γέμισε ἡ ψυχή μας μὲ χαρά, εὐφροσύνη καὶ μὲ εἰρήνη. Ἡ Ἐκκλησία συνεχίζει τὶς ἡμέρες αὐτὲς μέχρι τὴν Πρωτοχρονιὰ νὰ ἑορτάζει καὶ νὰ ἐκμεταλλεύεται πνευματικὰ τὴ μεγάλη αὐτὴ Δεσποτικὴ ἑορτή. Ὁ νοῦς ὅλων μας στρέφεται στὴ Βηθλεέμ. Ξαναζοῦμε μέσα ἀπὸ τὶς Εὐαγγελικὲς περικοπὲς τὰ θαυμαστὰ γεγονότα ποὺ συνέβησαν τότε. Νιώθουμε κι ἐμεῖς προσκυνητὲς σὰν τοὺς ποιμένες, ὁδοιπόροι μὲ τοὺς Μάγους, συνυμνῳδοὶ μὲ τοὺς Ἀγγέλους νὰ ἀναζητοῦμε τὸν γεννηθέντα Κύριο.
«Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεύς;». Τὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἀπασχολοῦσε ὅλους τὴν ὥρα ἐκείνη. Τοὺς σοφούς της Ἀνατολῆς, τοὺς ποιμένες τῆς Ἰουδαίας, τὸν Ἡρώδη καὶ τοὺς νομοδιδασκάλους. Στὸν καθένα ἀπ’ αὐτοὺς μὲ τρόπο διαφορετικὸ δόθηκε τὸ οὐράνιο μήνυμα. Ἀνάλογα πάντα μὲ τὶς πνευματικὲς καὶ διανοητικές τους δυνατότητες. Στοὺς ποιμένες ποὺ ἀγρυπνοῦσαν μὲ τὸ ὅραμα. Στοὺς Μάγους μὲ τὸν ἀστέρα. Στὸν Ἡρώδη μὲ τὴν πληροφορία τῶν Μάγων. Ἀλλὰ καθένας ποὺ δεχόταν τὸ μήνυμα ἐνεργοῦσε μὲ διαφορετικὴ διάθεση. Οἱ ποιμένες μὲ ταπείνωση, γιὰ νὰ γονατίσουν μπροστὰ στὸν Θεὸ ποὺ κατέβηκε στὴ γῆ, γιὰ νὰ τοὺς σώσει. Οἱ Μάγοι, γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν Βασιλιὰ ποὺ μὲ τόση λαμπρότητα τὸν ὑπέδειξε ὁ οὐρανός. Ὁ Ἡρώδης ὅμως γιὰ νὰ τὸν ἐξοντώσει, γιὰ νὰ τὸν ἐξαφανίσει.
Στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων, ἀγαπητοί μου, οἱ διαθέσεις καὶ οἱ ἀντιδράσεις τῶν ἀνθρώπων παραμένουν ἴδιες. Ὁλόκληρος ὁ κόσμος ἀκούει τὸ μήνυμα τῆς γεννήσεως τοῦ Θεανθρώπου. Πολλοὶ εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀναζητοῦν τὸν Χριστό. Ὁ καθένας ὅμως μὲ διαφορετικὴ διάθεση καὶ τρόπο.
Πολλοὶ συναντοῦν τὸν Χριστὸ στὴ ζωή τους, ἀλλὰ δὲν Τὸν δέχονται, δὲν Τὸν πιστεύουν ὡς Θεὸ καὶ Σωτῆρα. Ἄλλοι ἀντιπαρέρχονται ἀδιάφοροι καὶ ἄλλοι Τὸν μάχονται. Πολλοὶ εἶναι αὐτοὶ ποὺ Τὸν πιστεύουν καὶ ζητοῦν κοντά Του τὴν ἱκανοποίηση τῶν πόθων καὶ τῶν ἐπιθυμιῶν τους, τὴ λύτρωση καὶ τὴ σωτηρία τους. Ἄλλοι μὲ προκατάληψη καὶ δυσπιστία ἀγωνίζονται νὰ διαστρέψουν τὰ γεγονότα καὶ νὰ ἀπομακρύνουν τὸν Χριστὸ καὶ τὴ διδασκαλία Του ἀπὸ τὴ ζωή τους.
Παρατηρῶντας τὴν ἱστορία, ἔχει νὰ μᾶς παρουσιάσει ἕνα πλῆθος πιστῶν, ποὺ προσκύνησαν τὸν Κύριο καὶ τὸν δέχθηκαν ὡς Θεὸ καὶ Σωτῆρα. Μία στρατιὰ ὁλόκληρη ἀνθρώπων, ποὺ καὶ τὴ ζωή τους θυσίασαν, γιὰ νὰ ὁμολογήσουν τὸν Χριστὸ καὶ νὰ μείνουν σταθεροὶ στὴν πίστη τους. Ὑπῆρξε ὅμως καὶ μία μερίδα ἀνθρώπων ποὺ ἔμειναν ψυχροὶ καὶ ἀδιάφοροι μπροστά Του. Καὶ ἄλλη μία ὁμάδα ἀνθρώπων ποὺ ἐδίωξαν τὸν Χριστὸ καὶ ἐπιχείρησαν μὲ δόλια μέσα νὰ ἀφανίσουν τὸ ὄνομά Του ἀπὸ τὴν ἱστορία. Ἕνας τέτοιος διώκτης τὴν ἐποχὴ ποὺ γεννήθηκε ὁ Χριστὸς ἦταν ὁ Ἡρώδης. Ἐκεῖνος ποὺ ἐπεδίωξε νὰ φονεύσει τὸν Χριστό. Ὑπάρχουν ὅμως καὶ σήμερα ὅμοιοι μὲ τὸν Ἡρώδη ποὺ ἀγωνίζονται νὰ σκοτώσουν τὸν Χριστὸ στὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν.
Μέσα σ’ αὐτὴ τὴν ἔντονη ζωή· τὸ θόρυβο καὶ τὸ συναγερμὸ τῶν Χριστουγέννων· ἀνάμεσα στὰ δῶρα καὶ τὶς διασκεδάσεις προβάλλει τὸ αἰώνιο ἐρώτημα: «ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς Βασιλεύς;». Ποιὰ θέση ἔχει στὴ ζωή μας; Ποιὰ θέση ἔχει στὴν καρδιά μας ὁ Βασιλεὺς τῶν Οὐρανῶν; Ποιὰ θέση τοῦ παραχωροῦμε στὴ γῆ μας, γιὰ νὰ γεννηθεῖ; Ποιὰ θέση τοῦ δίνουμε στὰ ἐνδιαφέροντα καὶ τὰ προβλήματα, στὶς ἀπασχολήσεις μας καὶ τὶς σκέψεις μας; Τοῦ ἔχουμε δώσει κάποιο τόπο νὰ μείνει; Τί θὰ ἀπαντούσαμε ὡς πρόσωπα, ὡς κοινωνία, ἂν μᾶς ἔθεταν τὸ ἐρώτημα: «ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς Βασιλεύς;»
Ἂς διερωτηθοῦμε ὅλοι μας ποιὸ ρόλο ἔχει ὁ Χριστὸς στὴν προσωπική μας ζωή, στὶς σκέψεις, τὶς ἐνέργειες, στὴ συμπεριφορά μας; Τί θέση τοῦ ἔχουμε δώσει στὴν καρδιά μας; Ἂν ναί, μὲ παρρησία μποροῦμε νὰ τὸ ὁμολογοῦμε: νὰ ἐδῶ σ’ αὐτὸ τὸ σημεῖο, σ’ αὐτὴ τὴν ἔκφραση τῆς ζωῆς μας, οἱ ἐκδηλώσεις μᾶς εἶναι χριστιανικές. Ἀποπνέει ἡ νοοτροπία ἢ τὸ βίωμά μας «Χριστοῦ εὐωδία». Ἐδῶ εἶναι ὁ «τεχθεῖς Βασιλεύς».
Ἂν ὅμως δὲν ὑπάρχει χῶρος γιὰ τὸν Χριστό, ἂς τοῦ δώσουμε. Ἂς τοῦ χαρίσουμε τὶς καρδιές μας, ἂς τοῦ χαρίσουμε τὴ ζωή μας. Ἂς ἀναζητήσουμε νὰ Τὸν βροῦμε. Καὶ ποῦ μποροῦμε νὰ Τὸν βροῦμε; Στὴν Ἐκκλησία Του, στὸ Εὐαγγέλιό Του, στὰ ἱερὰ μυστήρια. Ὁ Χριστὸς μᾶς περιμένει. Θὰ τὸν συναντήσουμε στὰ πρόσωπα τῶν φτωχῶν ἀδελφῶν μας, στὶς γεμᾶτες καλοσύνη καὶ ἀγάπη καρδιές, ἀνάμεσα στοὺς ταπεινοὺς καὶ ἁγνοὺς ἀνθρώπους.
Ἡ μεγάλη Δεσποτικὴ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ἀγαπητοί μου, ἂς μᾶς δώσει μία εὐκαιρία νὰ ἀκούσουμε τὸ ἀγγελικὸ χαρμόσυνο μήνυμα: «Ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ». Ὁ Χριστὸς γεννήθηκε, γιὰ νὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, γιὰ νὰ μᾶς δώσει χαρά, νὰ μᾶς χαρίσει τὴν εἰρήνη καὶ τὴν εὐτυχία. Ἀκούγοντας τὸ μήνυμά Του, τὴν ὑπερκόσμια φωνή Του νὰ μᾶς καλεῖ νὰ Τὸν δεχθοῦμε, μὴ σκληρύνουμε τὶς καρδιές μας. Ἂς προσέξουμε νὰ μὴ συναντήσει καὶ πάλι στὶς καρδιές μας τὴν παγωνιὰ καὶ τὴν ἀδιαφορία. Νὰ μὴν συναντήσει τὴν περιφρόνηση καὶ τὴν ἄρνηση.
Ἂς ἀνοίξουμε τὶς καρδιὲς καὶ τὶς ψυχές μας, γιὰ νὰ βρεῖ τόπο ἐκεῖ «ὁ τεχθεὶς Βασιλεύς». Ἔτσι θὰ ζήσουμε πραγματικὰ καὶ αἰώνια Χριστούγεννα. Ἀμήν.
π.Ι.Μ.
ΚΥΡΙΑΚΗ  ΜΕΤΑ  ΤΗΝ  ΧΡΙΣΤΟΥ  ΓΕΝΝΗΣΙΝ
(Ματθ. β΄ 13-23)
Ἀγαπητοί μου χριστιανοί, ζοῦμε ἀκόμη μέσα στὸ ἑορταστικὸ κλῖμα τῶν Χριστουγέννων. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ὀνομάζει τὴ σημερινὴ Κυριακὴ «Κυριακὴ μετὰ τὰ Χριστούγεννα». Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο δείχνει φανερὰ ὅτι συνεχίζει τὸν χριστουγεννιάτικο ἑορτασμό. Γι αὐτὸ καὶ προβάλλει σήμερα περιστατικά ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ, ποὺ συνέβησαν σχετκὰ σύντομα μετὰ τὴ Γέννησή του. Στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε νὰ γίνεται λόγος γιὰ τὴ φυγὴ τοὺ Χριστοῦ στὴν Αἴγυπτο, γιὰ τὴ σφαγὴ τῶν νηπίων ἀπὸ τὸν βασιλιὰ Ἡρώδη καὶ τέλος γιὰ τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἐγκατάστασή του στὴ Ναζαρέτ.
Τὰ δύο ἀπὸ τὰ παραπάνω περιστατικὰ εἶναι πολὺ θλιβερὰ καὶ γεννοῦν μέσα μας πολλὰ ἐρωτηματικά. Καὶ τὰ δύο ἀναφέρονται σὲ ἀδικίες καὶ διωγμούς. Καὶ στὰ δύο ἡ κακία στρέφεται πρὸς μικρὲς τρυφερὲς ὑπάρξεις. Στὸ πρῶτο διώκεται τὸ ἀναμάρτητο νήπιο Ἰησοῦς Χριστός, ποὺ ἦρθε κοντὰ στοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ τοὺς εὐεργετήση καὶ νὰ τοὺς σώση. Αὐτὸς ὁ φιλάνθρωπος Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, πρὶν προφθάση καλὰ καλὰ νὰ πατήση ὡς ἄνθρωπος ἐπάνω στὴ γῆ, ἐξορίζεται ἀπὸ τὴν πατρίδα του. Γίνεται πρόσφυγας στὴ μακρυνὴ τότε Αἴγυπτο καὶ ταλαιπωρεῖται γιὰ ὁλόκληρα χρόνια. Κι αὐτὸ ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτωλῆς φιλοδοξίας τοῦ Ἡρώδη. Στὸ δεύτερο περιστατικὸ σφαγιάζονται τὰ ἀθῶα νήπια τῆς Βηθλεὲμ καὶ τῶν περιχώρων. Ὁ βασιλιάς Ἡρώδης, ποὺ φοβᾶται μήπως χάση τὸν θρόνο του, διατάσσει νὰ ἐξολοθρευθοῦν ὅλα τὰ νήπια κάτω τῶν δύο ἐτῶν. Πιστεύει ὁ ταλαίπωρος ὅτι ἔτσι θὰ ἐξοντώση σίγουρα τὸν μικρὸ Ἰησοῦ.
Κι ἐμεῖς διερωτώμαστε: Γιατὶ ὁ Θεὸς δὲν ἔσωσε τὸν νεογέννητο Μεσσία μ’ ἕνα θαυματουργικὸ τρόπο; Δὲν θὰ μποροῦσε ὁ μικρὸς Ἰησοῦς νὰ παραμείνη στὴ Βηθλεὲμ καὶ νὰ εἶναι ἄτρωτος στὶς λόγχες τῶν στρατιωτῶν; Δὲν θὰ μποροῦσε ὁ Θεὸς νὰ κάνη τὰ χέρια τῶν στρατιωτῶν νὰ παραλύσουν τὴν ὥρα ποὺ θὰ ἐπιχειροῦσαν νὰ θανατώσουν τὸν Χριστό; Καὶ βέβαια θὰ μποροῦσαν ὅλα αὐτὰ νὰ γίνουν μὲ τὴ θεία παντοδυναμία. Ὅμως ὁ Θεὸς ἔχει τοὺς δικούς του λόγους γιὰ ὅλα ὅσα ἐπιτρέπει νὰ γίνουν. Γιὰ τὸ συγκεκριμένο ζήτημα οἱ ἅγιοι πατέρες μᾶς ἐξηγοῦν ὅτι ὁ νεογέννητος Χριστὸς ἀφήνεται νὰ διωχθῆ καὶ νὰ ταλαιπωρηθῆ, γιὰ νὰ φανῆ καθαρὰ ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ σαρκώθηκε στ’ ἀλήθεια καὶ ἔγινε πραγματικὸς ἄνθρωπος. Καθὼς οἱ ἄνθρωποι πληροφοροῦνται ὅτι τὸ νήπιο τῆς Βηθλεὲμ σώζεται μὲ ἀνθρώπινους τρόπους δέχονται εὐκολώτερα ὅτι ὁ Χριστὸς ἔγινε καὶ τέλειος ἄνθρωπος. Ὕστερα, ὁ Χριστὸς θέλει νὰ γίνη ὑπόδειγμα σὲ ὅλους τοὺς χριστιανοὺς ποὺ ὑφίστανται πολλοὺς καὶ μεγάλους πειρασμούς ἀπὸ τὰ μικρά τους ἀκόμη χρόνια. Καὶ εἶναι ἀλήθεια ὅτι στὶς μεγάλες δυσκολίες καὶ στὰ βάσανά μας τίποτε δὲν μᾶς παρηγορεῖ τόσο, ὅσο ἡ σκέψη ὅτι περισσότερο ἀπὸ ἡμᾶς ὑπέφερε ὁ ἀναμάρτητος Κύριός μας.
Ὅσον πάλι ἀφορᾶ στὰ νήπια ποὺ σφαγιάστηκαν, διερωτώμαστε: Γιατὶ νὰ ὑποστοῦν τὴ μεγάλη αὐτὴ ἀδικία; Γιατὶ νὰ δολοφονηθοῦν στὰ πρῶτα βήματα τοῦ βίου τους; Γιατὶ νὰ δεχθοῦν τὸν μαρτυρικὸ αὐτὸ θάνατο, χωρὶς νὰ ἔχουν διαπράξει κανένα κακό; Καὶ  ἐδῶ τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴ δίνουν οἱ ἅγιοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτοὶ μᾶς ὑπενθυμίζουν ὅτι τὸ καλὸ καὶ τὸ κακὸ δὲν εἶναι αὐτὸ ποὺ φαίνεται στὰ μάτια τῶν πολλῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ βλέπει ὁ πανσοφος καὶ παντογνώστης Θεός. Σύμφωνα λοιπὸν μὲ τὴν κρίση τοῦ Θεοῦ, ἀδικημένος δὲν εἶναι αὐτὸς ποὺ ἀδικεῖται ἀπὸ τοὺς ἄλλους· οὔτε αὐτὸς ποὺ ὑποφέρει καὶ βασανίζεται, ἔστω καὶ ἄδικα, ἐδῶ στὴ γῆ. Πραγματικὰ ἀδικημένος εἶναι αὐτὸς ποὺ προξενεῖ κακὸ καὶ ἀδικεῖ τοὺς ἄλλους.
 Αὐτὴ εἶναι μία ἄλλη φιλοσοφία, διαφορετικὴ ἀπὸ τὴ φιλοσοφία τῶν ἀνθρώπων. Τὸ πόσο δὲ ἀληθινὴ εἶναι ἡ φιλοσοφία αὐτὴ μᾶς τὸ ἀποδεικνύει ὁ Χριστὸς μὲ τὴν παραβολὴ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λαζάρου. Τὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου ἔβλεπαν ἐδῶ στὴ γῆ δυστυχισμένο τὸν φτωχὸ Λάζαρο καὶ εὐτυχισμένο τὸν πλούσιο. Στὸ τέλος ὅμως ἀληθινὰ καὶ αἰώνια εὐτυχισμένος ἀποδείχθηκε ὁ Λάζαρος, ἐνῶ ὁ πλούσιος βρέθηκε νὰ εἶναι αἰώνια δυστυχισμένος. Ἔτσι συνέβη καὶ μὲ τὰ νήπια, ποὺ σφαγιάσθηκαν πρόωρα καὶ ἄδικα. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἔχασαν τὶς πρόσκαιρες ἀπολαύσεις αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ποὺ μποροῦσαν ἴσως νὰ εἶναι καὶ μεγάλες ταλαιπωρίες. Ὅμως καὶ κέρδισαν τὰ ἀπερίγραπτα καὶ ἀνεκτίμητα ἀγαθὰ τῆς αἰώνιας ζωῆς κοντὰ στὸν ἅγιο Θεό. Ἀντίθετα ὁ βασιλιὰς Ἡρώδης ἀποδείχθηκε ὁ ἀληθινὰ δυστυχισμένος. Καὶ τὸ τέλος τοῦ βίου του ὑπῆρξε φρικτὸ, ἀφοῦ πέθανε γεμάτος σκωλήκια, ποὺ ἔτρωγαν ζωντανὸ ἀκόμη τὸ σῶμα του,  καὶ αἰώνια βασανίζεται στὴ φωτιὰ τῆς κολάσεως.
Γι αὐτό καὶ ἐμεῖς, ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, ἄς ἐγκαταλείψουμε τὴ φιλοσοφία τοῦ κόσμου κι ἄς ἐγκολπωθοῦμε τὴ φιλοσοφία τοῦ Θεοῦ, ὅπως τὸ ἔκαναν ὅλοι οἱ ἅγιοι. Ἄς ἀποκτήσουμε «νοῦν Χριστοῦ», ὅπως γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἄς πάψουμε νὰ ἀντιμετωπίζουμε τὰ ὅσα μᾶς συμβαίνουν μὲ τὴ λογικὴ τοῦ κόσμου. Ἄς τὰ δοῦμε μὲ τὴ λογικὴ τοῦ Θεοῦ. Ἄς ζήσουμε, τέλος, μὲ τὸ φρόνημα ποὺ ἐκφράζει ὁ ὕμνος τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας: «Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντες· διὰ τοῦτο γὰρ ὁ ὑψηλὸς Θεὸς ἐπὶ γῆς ἐφάνη ταπεινὸς ἄνθρωπος, βουλόμενος ἑλκύσαι πρὸς τὸ ὕψος τοὺς αὐτοῦ βοῶντας, Ἀλληλούϊα». Δηλαδή, «Ἀφοῦ εἴδαμε τὴν παράδοξη γέννηση τοῦ Χριστοῦ, ἄς ἀποξενωθοῦμε ἀπὸ τὰ κοσμικά, κάνοντας τὸν νοῦ μας νὰ σκέπτεται πνευματικά, οὐράνια. Αὐτὸς βέβαια ἦταν καὶ ὁ λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁ Υψιστος Θεὸς φανερώθηκε στὴ γῆ ὡς ταπεινὸς ἄνθρωπος, θέλοντας νὰ προσελκύση στὸ πνευματικὸ ὕψος ὅσους τὸν δοξολογοῦν κραυγάζοντας, Αἰνεῖτε τὸν Κύριον». Ἀμήν.

Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση
(Ματθ. β', 13-23)
κήρυγμα επί του Ευαγγελίου
του Ιωάννη Δήμου
Θεολόγου - Φιλολόγου
από την ιστοσελίδα του:  www.sostikalogia.com
Ο Χριστός είναι η αλήθεια που κατήλθε από τον ουρανό και ξανά ανήλθε σ' αυτόν. Στα δύο αυτά σημεία της καθόδου και της ανόδου περιλαμβάνονται όλες οι δραστηριότητες του Κυρίου για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Όμως ολόκληρη η επίγειος διαδρομή Του υπήρξε περιπετειώδης και γεμάτη από εμπόδια και ποικίλες αντιδράσεις. Παρά την αγαθή Του πρόθεση να ευεργετήσει τους ανθρώπους συνάντησε πόλεμο εκ μέρους πολλών εξ αυτών, από την πρώτη στιγμή της εμφανίσεως Του στη γη.
Πρώτος, όπως ακούσαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή αντιτάσσεται ο παιδοκτόνος Ηρώδης, ο οποίος εξαπολύει θάνατο και θερίζει τα τέκνα της Βηθλεέμ κατά τη νηπιακή ηλικία της ζωής τους. Αλλά η πανσοφία του Θεού αποδεικνύεται πιο δυνατή από την πανουργία του θηριώδη Ηρώδη και δια της φυγής στην Αίγυπτο σώζει το άκακο και αθώο θείο βρέφος. Αλλά και όταν έφθασε σε ώριμη ηλικία και, προετοιμαζόταν να αρχίσει το κοσμοσωτήριο έργο Του, πολιορκείται στην έρημο από τον ανθρωποκτόνο διάβολο, ο οποίος προσπαθεί να του βάλει εμπόδια στο έργο Του. Ο Χριστός όμως εξέρχεται νικητής με όπλο το γραπτό λόγο της Παλαιάς Διαθήκης και ξεπερνάει τους τρεις μεγάλους πειρασμούς. Έτσι ο διάβολος υποχωρεί προσωρινά και ο Χριστός νικητής εισέρχεται στο έργο Του αντιμετωπίζοντας καθημερινά με το λόγο Του τα εμπόδια και τους πειρασμούς από τους πονηρούς ανθρώπους, οι οποίοι ως όργανα του διαβόλου δεν έπαυαν να του προβάλλουν συνεχώς αντιρρήσεις και συκοφαντίες. Οι άνθρωποι αυτοί με πρωτεργάτες τους Φαρισαίους και άρχοντες των Ιουδαίων ως τυφλοί πνευματικά οδηγοί διαστρέβλωναν την αλήθεια σκόπιμα η από άγνοια και έτσι αποδείχτηκαν τυφλοί οδηγοί τυφλών που μίσησαν την αλήθεια δωρεάν.
Αλλά το έργο του Κυρίου δεν έπαυσε να βρίσκει εμπόδια δια μέσου όλων των αιώνων μέχρι σήμερα και στο μέλλον εφ? όσον θα υπάρχουν άνθρωπος επάνω στη γη. Έτσι βγαίνει αληθινή η προφητεία του γέροντος Συμεών ότι ούτος κείται εις σημείον αντιλεγόμενον. Τα θαύματα που έκανε ο Κύριος μαρτυρούν ότι το έργο Του ήταν εκ του Θεού. Παρά ταύτα οι εχθροί Του αντί να μετανοήσουν έκαναν τα πάντα για να συκοφαντηθεί το έργο Του και φανεί ότι δεν είναι εκ του Θεού. Αυτό είναι βλασφημία, γιατί και οι ίδιοι οι δαίμονες ομολόγησαν ότι ο Χριστός είναι ο άγιος του Θεού.
Τελικά τα όργανα του σατανά οδήγησαν το Θεάνθρωπο στο Σταυρό και στο θάνατο νομίζοντας ότι θα απαλλαγούν από την παρουσία Του. Όμως συνέβη το αντίθετο, γιατί δεν αγωνίστηκαν εναντίον ανθρώπου αλλά εναντίον του Θεανθρώπου και έτσι αυτό ήταν και το τελικό χτύπημα του Χριστού εναντίον του διαβόλου αφού αυτός τον κέντησε στην φτέρνα και ο Χριστός του συνέτριψε την κεφαλήν σύμφωνα με το πρωτευαγγέλιο που έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους.
Η νίκη αυτή του Χριστού κατά των δυνάμεων του σκότους ολοκληρώθηκε με την τριήμερη Ανάσταση Του και την εις ουρανούς Ανάληψη Του. Τώρα ο Χριστός έχει κάθε εξουσία στα χέρια Του και κυβερνάει το σύμπαν συνεχίζοντας το κοσμοσωτήριο έργο Του δια της Εκκλησίας Του, την οποίαν ίδρυσε επί της γης, την ημέρα της Πεντηκοστής. Όλα δε όσα είπε βγήκαν και βγαίνουν αληθινά, όπως μαρτυρεί η ιστορία της Εκκλησίας δια μέσου των αιώνων.
Ας εργαζόμαστε λοιπόν και ημείς στο έργο της Εκκλησίας και ας ξεπερνάμε τα εμπόδια που συναντάμε. Αμήν.

Από την προς Γαλάτας Επιστολή του Αποστόλου Παύλου
Κεφ. 1, χωρία 11 έως 19
Τὸ εὐαγγέλιόν του τὸ ἔλαβε ἀπὸ τὸν Χριστὸν καὶ ὄχι ἀπὸ ἀνθρώπους
Αδελφοί 11 γνωρίζω δὲ ὑμῖν,  τὸ εὐαγγέλιον τὸ εὐαγγελισθὲν ὑπ' ἐμοῦ ὅτι οὐκ ἔστι κατὰ ἄνθρωπον· 12 οὐδὲ γὰρ ἐγὼ παρὰ ἀνθρώπου παρέλαβον αὐτὸ οὔτε ἐδιδάχθην, ἀλλὰ δι' ἀποκαλύψεως ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. 13 ᾿Ηκούσατε γὰρ τὴν ἐμὴν ἀναστροφήν ποτε ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσμῷ, ὅτι καθ' ὑπερβολὴν ἐδίωκον τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ καὶ ἐπόρθουν αὐτήν, 14 καὶ προέκοπτον ἐν τῷ ᾿Ιουδαϊσμῷ ὑπὲρ πολλοὺς συνηλικιώτας ἐν τῷ γένει μου, περισσοτέρως ζηλωτὴς ὑπάρχων τῶν πατρικῶν μου παραδόσεων. 15 ῞Οτε δὲ εὐδόκησεν ὁ Θεὸς ὁ ἀφορίσας με ἐκ κοιλίας μητρός μου καὶ καλέσας διὰ τῆς χάριτος αὐτοῦ 16 ἀποκαλύψαι τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐν ἐμοί, ἵνα εὐαγγελίζωμαι αὐτὸν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, εὐθέως οὐ προσανεθέμην σαρκὶ καὶ αἵματι, 17 οὐδὲ ἀνῆλθον εἰς ῾Ιεροσόλυμα πρὸς τοὺς πρὸ ἐμοῦ ἀποστόλους, ἀλλὰ ἀπῆλθον εἰς ᾿Αραβίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψα εἰς Δαμασκόν. 18 ῎Επειτα μετὰ ἔτη τρία ἀνῆλθον εἰς ῾Ιεροσόλυμα ἱστορῆσαι Πέτρον, καὶ ἐπέμεινα πρὸς αὐτὸν ἡμέρας δεκαπέντε· 19 ἕτερον δὲ τῶν ἀποστόλων οὐκ εἶδον εἰ μὴ ᾿Ιάκωβον τὸν ἀδελφὸν τοῦ Κυρίου.
ΑΠΟΔΟΣΗ
Αδελφοί, σας κάνω γνωστό πώς το Ευαγγέλιο, πού σας κήρυξα δεν είναι ανθρώπινη διδαχή, γιατί ούτε εγώ το πήρα ούτε το διδάχθηκα από άνθρωπο, αλλά με αποκάλυψη του Ιησού Χριστού. Έχετε ακουστά βέβαια ποια ήταν κάποτε η συμπεριφορά μου ανάμεσα στους Ιουδαίους, ότι δηλαδή κυνηγούσα με μανία και εξολόθρευα την Εκκλησία του Θεού και ξεπερνούσα σε προκοπή μέσα στον Ιουδαϊσμό πολλούς συνομηλίκους συμπατριώτες μου, επειδή με έκαιγε μέσα μου ο ζήλος για τις παραδόσεις των πατέρων μου. Μα όταν ο Θεός πού με ξεχώρισε, άφ' όταν ήμουν ακόμα στην κοιλιά της μάνας μου και με κάλεσε με τη Χάρη Του, ευδόκησε να αποκαλύψει μέσα μου τον Υιό Του για να Τον κηρύττω στα έθνη. Τότε αμέσως δεν εμπιστεύθηκα τον εαυτό μου σε ανθρώπους ούτε ανέβηκα στα Ιεροσόλυμα σ' εκείνους πού ήσαν πριν από μένα Απόστολοι, αλλά έφυγα στην Αραβία και ύστερα ξαναγύρισα στη Δαμασκό. Ύστερα, μετά από τρία χρόνια, ανέβηκα στα Ιεροσόλυμα για να γνωρίσω προσωπικά τον Πέτρο κι έμεινα κοντά του δεκαπέντε ήμερες. Άλλον λοιπόν από τους Αποστόλους δεν είδα παρά μόνο τον Ιάκωβο τον αδελφό του Κυρίου.
Κυριακή μετά την Χριστού Γέννηση
    Το Ευαγγέλιο και το Αποστολικό Ανάγνωσμα της Κυριακής,
η απόδοσή τους στην νεοελληνική και
κήρυγμα επί του Ευαγγελίου.
Κατά Μαθαίον Ευαγγέλιο
Κεφ. 2, χωρία 13 έως 23
῾Η φυγὴ εἰς τὴν Αἴγυπτον
13 ᾿Αναχωρησάντων δὲ αὐτῶν ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ᾿ ὄναρ τῷ ᾿Ιωσὴφ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον, καὶ ἴσθι ἐκεῖ ἕως ἂν εἴπω σοι· μέλλει γὰρ ῾Ηρῴδης ζητεῖν τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό. 14 ῾Ο δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ νυκτὸς καὶ ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον, 15 καὶ ἦν ἐκεῖ ἕως τῆς τελευτῆς ῾Ηρῴδου, ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· ἐξ Αἰγύπτου ἐκάλεσα τὸν υἱόν μου.
῾Η σφαγὴ τῶν νηπίων τῆς Βηθλεὲμ ἀπὸ τὸν ῾Ηρώδην
16 Τότε ῾Ηρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων, ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσε παρὰ τῶν μάγων. 17 τότε ἐπληρώθη τὸ ρηθὲν ὑπὸ ῾Ιερεμίου τοῦ προφήτου λέγοντος· 18 φωνὴ ἐν Ραμᾷ ἠκούσθη, θρῆνος καὶ κλαυθμὸς καὶ ὀδυρμὸς πολύς· Ραχὴλ κλαίουσα τὰ τέκνα αὐτῆς, καὶ οὐκ ἤθελε παρακληθῆναι, ὅτι οὐκ εἰσίν.
᾿Επιστροφὴ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον
19 Τελευτήσαντος δὲ τοῦ ῾Ηρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ φαίνεται τῷ ᾿Ιωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ 20 λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν ᾿Ισραήλ· τεθνήκασι γὰρ οἱ ζητοῦντες τὴν ψυχὴν τοῦ παιδίου. 21 ὁ δὲ ἐγερθεὶς παρέλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ ἦλθεν εἰς γῆν ᾿Ισραήλ. 22 ἀκούσας δὲ ὅτι ᾿Αρχέλαος βασιλεύει ἐπὶ τῆς ᾿Ιουδαίας ἀντὶ ῾Ηρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν· χρηματισθεὶς δὲ κατ᾿ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, 23 καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ, ὅπως πληρωθῇ τὸ ρηθὲν διὰ τῶν προφητῶν ὅτι Ναζωραῖος κληθήσεται.
ΑΠΟΔΟΣΗ
Όταν αναχώρησαν οι Μάγοι, να και εμφανίζεται ο άγγελος Κυρίου στον Ιωσήφ σε όνειρο και του λέγει: «Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε για την Αίγυπτο, και μείνε εκεί μέχρις ότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης σχεδιάζει να αναζητήσει το παιδί και να το σκοτώσει.
Όταν ο Ιωσήφ ξύπνησε, πήρε νύχτα το παιδί και τη μητέρα του και έφυγε για την Αίγυπτο και έμεινε εκεί, μέχρις ότου πέθανε ο Ηρώδης για να εκπληρωθεί αυτό πού είπε ο Κύριος δια του προφήτου: «Από την Αίγυπτο εκάλεσα τον υιό μου».
Τότε ο Ηρώδης, αφού είδε πώς τον γέλασαν οι Μάγοι, θύμωσε πολύ και έστειλε και σκότωσε όλα τα αγόρια πού ήσαν στη Βηθλεέμ και σε όλα τα περίχωρα από δυο χρονών και κάτω, σύμφωνα με τη χρονολογία, πού εξακρίβωσε από τους μάγους.
Τότε εκπληρώθηκε ο λόγος πού είπε ο προφήτης Ιερεμίας: «Φωνή ακούστηκε στη Ραμα, θρήνος και κλάμα και μεγάλος οδυρμός. Η Ραχήλ κλαίει τα παιδιά της απαρηγόρητα γιατί δεν υπάρχουν πια.
Όταν πέθανε ο Ηρώδης, να και φαίνεται άγγελος Κυρίου στον ύπνο του Ιωσήφ στην Αίγυπτο και του λέγει: «Σήκω πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη γη του Ισραήλ. Γιατί τώρα πέθαναν εκείνοι πού ζητούσαν τη ζωή του παιδιού.
Ο Ιωσήφ σηκώθηκε πήρε το παιδί και τη μητέρα του και ήλθε στη γη του Ισραήλ. Επειδή όμως άκουσε πώς ο Αρχέλαος βασιλεύει στην Ιουδαία, αντί για τον Ηρώδη, τον πατέρα του, φοβήθηκε να πάει εκεί. Και με οδηγία πού πήρε στον ύπνο του, έφυγε και πήγε στα μέρη της Γαλιλαίας και ήλθε και κατοίκησε στη Ναζαρέτ. Έτσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Θεού δια μέσου των προφητών, ότι θα ονομασθεί Ναζωραίος.

Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2012

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως – Η χαρά των Χριστουγέννων

Η χαρά των Χριστουγέννων

Η Χάρις του Θεού μάς αξιώνει και φέτος, αδελφοί μου, να προσεγγίσουμε το γεγονός της Ενανθρώπισης του Κυρίου Ιησού Χριστού, το οποίο επαναλαμβάνεται και «σήμερον» μέσα στην Εκκλησία, κάνοντάς μας μετόχους της ίδιας χαράς και ευδαιμονίας, σαν κι εκείνη που βίωσαν οι απλοί βοσκοί της Βηθλεέμ, οι σοφοί Μάγοι εξ Ανατολών, σαν κι εκείνη που διαλάλησαν οι Αγγελικές δυνάμεις, ψάλλοντας το Δόξα εν Υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία.1

Πρόκειται για την ίδια χαρά που βιώνουν μικροί και μεγάλοι, πλούσιοι και πτωχοί, ημεδαποί και αλλοδαποί, συμμετέχοντας, με διαφορετικές, πολλές φορές, προϋποθέσεις, στο γεγονός της αναγέννησης της χαμένης ελπίδας και αισιοδοξίας, που προσωποποιείται στο πρόσωπο Εκείνου που φόρεσε το ανθρώπινο σαρκίο και ενδύθηκε τον δερμάτινο χιτώνα για την  αγάπη του κόσμου. Αυτό το βίωμα είναι που μάς κάνει να αφήνουμε για λίγο στην άκρη τα προβλήματα, να παραβλέπουμε τις ελλείψεις, να διασκορπίζουμε τις θλίψεις και να ονειρευόμαστε ξανά, μετέχοντας, με προσωπικό τρόπο, στο «Μέγα Μυστήριον».

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι το πνεύμα του κόσμου στις μέρες μας, οι ρυθμοί της επιβαλλόμενης επικαιρότητας, επιχειρούν να πλήξουν και να νοθεύσουν τη συμμετοχή στη χαρά του Μυστηρίου. Προσπαθούν να δημιουργήσουν γύρω μας μια ατμόσφαιρα σήψης και αποφοράς, ένα περιβάλλον γενικής ανέχειας και δυσπραγίας, να μάς πείσουν ότι η μιζέρια και η απογοήτευση είναι αυτές που μάς αξίζουν. Θέλουν να μάς πείσουν ότι η ευτυχία μας εξαρτάται από την ευημερία των χρηματοοικονομικών δεικτών και όχι από την δική μας δύναμη και τον προσωπικό μας αγώνα. Θέλουν να μάς πείσουν ότι η χαρά μας μπορεί να γίνει περιφερόμενο αντικείμενο, θυσία στον βωμό ανομολόγητων συμφερόντων και ιδιοτελών σκοπιμοτήτων. Λες και δεν είμαστε εμείς που μπορούμε να θέσουμε τους κανόνες και να καθορίσουμε τους όρους του παιχνιδιού. Κι, όμως, κατάφεραν να μάς πείσουν ότι δεν είμαστε. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος μας.

Ο Χριστός γεννήθηκε και γι’ αυτό. Για να μάς πείσει ότι άξιζε ο κόπος, η οικειοθελής κένωση, η εκούσια συνύπαρξη, το μαρτύριο και η ολόθυμη θυσία. Άξιζε γιατί είμαστε εικόνες Του, πλασμένοι για τον κόσμο της χαράς και της αισιοδοξίας, της ελπίδας και του ονείρου. Αρκεί να το πιστέψουμε. Να μην αφήσουμε άλλους να αποφασίζουν για εμάς, χωρίς εμάς. Να μην επιτρέπουμε αλλότρια συμφέροντα να καθορίζουν τις σκέψεις και να χαράζουν τους δρόμους της ζωής μας. Να μην λαθεύουμε ζητώντας περισσότερα από όσα έχουμε, ζηλοφθονώντας εκείνους που έχουν περισσότερα από εμάς. Να μην επιτρέπουμε τον κλονισμό της πίστης μας σε Εκείνον, παρασυρόμενοι από το ρεύμα της στιγμής, από τις εντυπώσεις της νοθευμένης επικαιρότητας. Να μην είμαστε εύκολοι στις κρίσεις και επικρίσεις προς τους αδελφούς, τη στιγμή που αδυνατούμε να καθαρίσουμε τους «σπίλους» που χτίσαμε μέσα μας.

Η χαρά της Ενανθρώπισης του Ιησού είναι προσωπική μας υπόθεση, αλλά ταυτόχρονα και υπόθεση όλου του κόσμου. Μη ζητάμε, όμως, να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος έτσι ξαφνικά και μαγικά. Ο καθένας μας στην προσωπική μας πορεία, στο οικογενειακό μας περιβάλλον, στον εργασιακό μας χώρο, οφείλουμε να χτίσουμε λιθάρι το λιθάρι, το οικοδόμημα της χαράς του Χριστού, που και πάλι, «σήμερον», γεννιέται στον κόσμο. Είναι αυτός ο Χριστός που εγγυάται την αληθινή ευτυχία και ευδαιμονία μας, πέρα από συμφέροντα και ιδιοτέλειες, γιατί είναι ο μόνος που μάς αγαπά. Είναι ο μόνος που δε θα μάς προδώσει ποτέ!

Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα!

Αρχιμ. Ε.Ο. - Μητρόπολη Δημητριάδος

1 «Και νυν» των Αίνων εορτής των Χριστουγέννων